FİNANSAL HİZMETLER GÜVEN ENDEKSİ, YERLİ YATIRIMCILARIN YABANCI HİSSE SENEDİ VE PORTFÖY YATIRIMLARINI ETKİLEYEBİLİR Mİ?

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 3, 1141 - 1161, 30.11.2021

Çağrı Hamurcu

https://doi.org/10.11616/asbi.1034576

Öz

Bu çalışmada, finansal hizmetler güven endeksinin yerli yatırımcıların yurt dışı portföy ve hisse senedi yatırımlarını etkileyip etkilemediğini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Bu amaçla 2012-2020 yılları arasında Türkiye'de yerli yatırımcıların toplam yurt dışı portföy ve hisse senedi yatırımlarının ABD doları cinsinden tutarları ve finansal hizmetler güven endeksi değerleri kullanılmıştır. Değişkenler arasında VAR modelleri oluşturularak Granger nedensellik testleri uygulanmış, eş bütünleşme ve geleneksel regresyon analizleri yapılmıştır. Sonuçlara göre, finansal hizmetler güven endeksi ile yurt içi yatırımcıların yurt dışı hisse senedi ve portföy yatırım miktarları arasında, finansal hizmetler güven endeksinden yurt dışı hisse senedi ve portföy yatırımlarına doğru tek yönlü Granger nedensellik ilişkileri tespit edilmiştir. Finansal hizmetlere duyulan güvendeki azalmanın yurt içindeki yerleşik yatırımcıların yurtdışı portföy ve hisse senedi yatırımlarını tercih etmelerinde artışa ve tersi durumda azalışa neden olabileceği tespit edilen bir diğer bulgudur. Ayrıca, finansal hizmetler güven endeksinin yurt dışındaki yatırımların öncü bir göstergesi olduğu sonucu elde edilmiştir. Yatırımcılardaki sürü davranışı, doğrulama ve kayıptan kaçınma gibi bir takım irrasyonel eğilimlerin tespit edilebilmesinin yolunun açılabilmesi ve bu şekilde finansal piyasaların öngörülebilirliğinin artırılabilmesi açısından, finansal hizmet güven endeksinden yararlanılabileceği düşünülmektedir. Yurt içindeki yatırımcıların yatırımlarının yurt dışına yönelmesinin önüne geçebilmek amacıyla, ülke içinde finansal hizmetlere duyulan güven algısının oluşturulması ve iyileştirilmesi için çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal Finans, Finansal Hizmetler Güven Endeksi, Yerli Yatırımcı, Yabancı Portföy Yatırımı, Yabancı Hisse Senedi Yatırımı

Kaynakça

• Akhgari, M., Bruning, E. R., Finlay, J. ve Bruning, N. S. (2018). Image, Performance, Attitudes, Trust, And Loyalty İn Financial Services. International Journal of Bank Marketing, 36(4), s.744–763. https://doi.org/10.1108/IJBM-06-2017-0118
• Beckett, A., Hewer, P. and Howcroft, B. (2000), "An exposition of consumer behaviour in the financial services industry", International Journal of Bank Marketing, Vol. 18 No. 1, pp. 15-26. https://doi.org/10.1108/02652320010315325
• Canöz, İ. ve Erdoğdu, A. (2019). Sektörel Güven Endeksleri ve BİST Sektör Endeksleri Arasındaki İlişkilerin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(3), 833-849. https://doi.org/10.18657/yonveek.599397
• Çevikalp, S. (2017). Finansal Hizmetler Güven Endeksini Etkileyen Faktörlerin Analizi. Ekonomi, Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), s.31–40. Erişim adresi: http://acikerisim.gelisim.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11363/1302/41-115-1-PB.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Dall’Olmo Riley, F. ve De Chernatony, L. (2000). The Service Brand as Relationships Builder. British Journal of Management, 11(2), s.137–150. https://doi.org/10.1111/1467-8551.t01-1-00156
• Eisingerich, A. B. ve Bell, S. J. (2008). Perceived Service Quality And Customer Trust: Does Enhancing Customers’ Service Knowledge Matter? Journal of Service Research, 10(3), s.256–268. https://doi.org/10.1177/1094670507310769
• Elhajjar, S. (2020). Examining Lebanese Consumers’ Negative Attitudes Toward Banks. International Journal of Bank Marketing, 38(7), s.1511–1528. https://doi.org/10.1108/IJBM-05-2020-0265
• Ennew, C. ve Sekhon, H. (2007). Measuring Trust İn Financial Services: The Trust Index. Consumer Policy Review, 17(2), s.62-68. Erişim adresi: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.534.9877&rep=rep1&type=pdf
• EVDS. (2021). Elektronik Veri Dağıtım Sistemi(EVDS), Tüm Seriler, https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket, (Erişim Tarihi: 11.02.2021).
• Gounaris, K. M., & Prout, M. F. (2009). Repairing relationships and restoring trust: Behavioral finance and the economic crisis. Journal of Financial Service Professionals, 63(4).
• Howcroft, B., Hewer, P. ve Hamilton, R. (2003). Consumer Decision-Making Styles And The Purchase Of Financial Services. Service Industries Journal, 23(3), s.63–81. https://doi.org/10.1080/714005120
• İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2018). Finansal Hizmetler Güven Endeksinin Geçerliliğinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(4), s.625–633. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/792932
• Järvinen, R. A. (2014). Consumer Trust İn Banking Relationships İn Europe. International Journal of Bank Marketing, 32(6), s.551–566. https://doi.org/10.1108/IJBM-08-2013-0086
• Kahneman, D. & Tversky, A. (1979) Prospect theory: An analysis of decision under risk, Econometrica, 47, 263–91.
• Liang, C. J., Wang, W. H. ve Dawes Farquhar, J. (2009). The İnfluence Of Customer Perceptions On Financial Performance İn Financial Services. International Journal of Bank Marketing, 27(2), s.129–149. https://doi.org/10.1108/02652320910935616
• Llewellyn, D.T. (2005), "Trust and confidence in financial services: a strategic challenge", Journal of Financial Regulation and Compliance, Vol. 13 No. 4, pp. 333-346. https://doi.org/10.1108/EUM0000000007304
• Maas, P. and Graf, A. (2008). Customer Value Analysis İn Financial Services. Journal of Financial Services Marketing, 13(2), s.107–120. https://doi.org/10.1057/fsm.2008.14
• Moin, S. M. A., Devlin, J. F. ve McKechnie, S. (2017). Trust In Financial Services: The Influence Of Demographics And Dispositional Characteristics. Journal of Financial Services Marketing, 22(2), s.64–76. https://doi.org/10.1057/s41264-017-0023-8
• Moin, S. M. A., Devlin, J., & McKechnie, S. (2016). The magic of branding: The role of ‘pledge’,‘turn’and ‘prestige’in fostering consumer trust in financial services. Journal of Financial Services Marketing, 21(2), 113-126. https://doi.org/10.1057/fsm.2016.8
• Moin, S. M. A., Devlin, J. ve McKechnie, S. (2015). Trust In Financial Services: Impact Of Institutional Trust And Dispositional Trust On Trusting Belief. Journal of Financial Services Marketing, 20(2), s.91–106. https://doi.org/10.1057/fsm.2015.6
• Morrison, D. E. ve Firmstone, J. (2000). The Social Function Of Trust And Implications For E-Commerce. International Journal of Advertising, 19(5), s.599–623. https://doi.org/10.1080/02650487.2000.11104826
• Rajaobelina, L., Ricard, L., Bergeron, J. ve Toufaily, É. (2014). An Integrative Model Of Installed Online Trust In The Financial Services Industry. Journal of Financial Services Marketing, 19(3), s.186–197. https://doi.org/10.1057/fsm.2014.18
• Román, S. (2003). The Impact of Ethical Sales Behaviour on Customer Satisfaction, Trust and Loyalty to the Company: An Empirical Study in the Financial Services Industry. Journal of Marketing Management, 19(9–10), s.915–939. https://doi.org/10.1080/0267257x.2003.9728245
• Shefrin, H. and Statman, M. (1985), “The disposition to sell winners too early and ride losers too long: theory and evidence”, Journal of Finance, Vol. 40, pp. 777-790.
• Sheppard, B. H. ve Sherman, D. M. (1998). The Grammars of Trust: A Model and General Implications. The Academy of Management Review, 23(3), s.422-437. https://doi.org/10.5465/amr.1998.926619
• Süsay, A. ve Ünal, A. E. (2020). Seçilmiş Güven Endeksleri, VIX ve CDS Primlerinin Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 83-97. https://dergipark.org.tr/en/pub/ufuksbedergi/issue/60189/873221
• TCMB. (2021). TCMB- Finansal Hizmetler İstatistikleri ve Finansal Hizmetler Güven Endeksi, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Egilim+Anketleri/Finansal+Hizmetler+Istatistikleri+ve+Finansal+Hizmetler+Guven+Endeks/, (Erişim Tarihi: 30.01.2021).
• Thaler, R. (2000), “From homo economicus to homo sapiens”, Journal of Economic Perspectives, Vol. 14, No. 1, pp. 133-141.
• Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Science, 185(4157), 1124-1131.
• Yousefi, N. ve Nasiripour, A. A. (2015). A Proposed Model Of E-Trust For Electronic Banking. Management Science Letters, 5, s.1029–1040. https://doi.org/10.5267/j.msl.2015.8.008