Agriculture and Animal Husbandry in Ankara in the Second Half of the XIXth Century from the Window of the Ankara Provincal Newspaper and Annuals

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 3, 961 - 983, 30.11.2021

Eylem Tekemen Altındaş

https://doi.org/10.11616/asbi.954381

Öz

This article, which has been written in order to examine the activities carried out to increase agricultural and animal husbandry associated activities in the Ottoman Empire, especially in the second half of the 19th century, has been prepared in line with the Ankara Province Annuals, the information in the Ankara Province Newspaper and the current sources. In the study, firstly, information has been given about the general situation of agriculture and animal husbandry in Ankara, and then about the agricultural products grown in Ankara and its provinces. In line with the measures taken to increase agricultural production since Tanzimat, the opening of new agricultural lands in Ankara and the efforts to increase the yield in agricultural lands have been explained. Among these works, it is very important that the immigrants who came to the Ottoman Empire were settled in new agricultural lands and they set an example for the local people in agriculture. With the Anatolian Railway line reaching Ankara, it has been observed that agricultural trade has gained dynamism. The situation of animal husbandry in Ankara has been explained in line with the data in the provincial annuals. Information has been given about the situation of angora in 19th century, which is an important source of income for the people of Ankara, and the studies carried out on the reclaim of the Angora goat.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Ankara, Agricultural, Husbandry, Angora Goat

ANKARA VİLAYET GAZETESİ VE SALNAMELERİ PENCERESİNDEN XIX. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA ANKARA’DA TARIM VE HAYVANCILIK

Öz

XIX. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti’nde tarım ve hayvancılık ile ilgili faaliyetlerin artırılmasına yönelik çalışmaları; Ankara Vilayeti özelinde inceleyen bu makale, Ankara Vilayet Salnameleri ile Vilayet Gazetesindeki bilgiler ve güncel kaynaklar doğrultusunda hazırlanmıştır. Çalışmada Ankara’da tarım ve hayvancılığın genel durumu ile yetiştirilen tarım ürünleri hakkında bilgi verilmiştir. Tanzimat’tan itibaren tarımsal üretimi artırmak için yeni tarım arazilerinin açılması ve mevcut arazilerde verimi artırma çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda Anadolu’ya gelen muhacirlerin yeni tarım arazilerine yerleştirilmesi ve yerli halka tarım konusunda örnek olmaları önemlidir. Anadolu Demiryolu hattının Ankara’ya ulaşmasıyla birlikte tarımsal ticaretin hareketlilik kazandığı görülmüştür. Ankara’da hayvancılığın durumu vilayet salnamelerindeki veriler doğrultusunda açıklanmıştır. Bölge halkı için kazanç kapısı olan tiftiğin XIX. yüzyıldaki durumu ve tiftik keçisinin ıslahı konusunda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Ankara, Tarım, Hayvancılık, Tiftik Keçisi

Kaynakça

• Ağanoğlu H. Y. (2001), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanlar’ın Makus Talihi Göç, İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Akyüz Y. (2009), Türk Eğitim Tarihi M.Ö. 1000-M.S. 2009, Ankara: Pegem Akademi.
• Aybar C. (1939), Osmanlı İmparatorluğu’nun Ticaret Muvazenesi 1878-1913, Ankara: Başvekalet Umum. Müdürlüğü.
• Baskıcı, M. M. (2005), 1800-1914 Yıllarında Anadolu’da İktisadi Değişim, Turhan Kitabevi, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Eldem, V. (1994), Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, Ankara: TTK.
• Ergenç Ö. (2012), Şehir, Toplum, Devlet Osmanlı Tarihi Yazıları, TVYY, Ankara, 2012.
• Ergenç Ö. (1995), Osmanlı Klasik Döenmi Kent Tarihçiliğine Katkı-XVI. Yüzyılda Ankara ve Konya, Ankara: Ankara Enstitüsü Vakfı Yayınları: 1
• Eyice S. (1972), Ankara’nın Eski Bir Resmi, Ankara: TTK.
• Faroqhi S. (2007), Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya, İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Galanti A. (2005), Ankara Tarihi I-II, Ankara: Çağlar Yayınları.
• Güran, T. (2014), 19. Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Güran T. (1992), “Zirai Politika ve Ziraatte Gelişmeler, 1839-1876”, 150. Yılında Tanzimat, Ankara: TTK, ss. 235-252.
• Kale B. (2015), “Zorunlu Göçün 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu Üzerindeki Etkileri”, Türkiye’nin Göçe Tarihi 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 507.
• Karpat K. H. (2013), Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Keskin Ö. (2010), “ Osmanlı İmparatorluğu’nda Modern Ziraat Eğitiminin Yaygınlaşması: Ankara Numune Tarlası ve Çoban Mektebi”, OTAM, S. 28, Ankara, ss. 87-106.
• Koç B. (2014), Osmanlı Kent Yıllıklarında Ankara, Ankara: Ankara Sanayi Odası Yayını.
• Koç, B.- M. Baskıcı (2013), Bozkırdan Sanayinin Başkentine Ankara Sanayi Tarihi, Ankara: Ankara Sanayi Odası Yayınları.
• Kuneralp S.(1990), “Orta Anadolu’da Kıtlık (1873-1875)”, Tarih ve Toplum, C. 13, S. 76, ss. 54-56.
• Ortaylı İ. (2000), “19. Yüzyıl Ankara’sına Demiryolunun Gelişi, Hinterlandının ve Hinterlanddaki Üretim Eylemlerinin Değişimi”, Tarih İçinde Ankara, Ankara: T.B.M.M. Basımevi.
• Osmanlı Belgelerinde Ankara (2014), Proje Yöneticisi: Uğur Ünal, İstanbul: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• Pamuk Ş. (2005), Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık Ve Büyüme 1820-1913, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Pamuk Ş. (2010), Osmanlı-Türkiye İktisat Tarihi 1500-1914, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Quataert D.(1993),“Limited Revollution: The Impact of the Anatolian Railway on Turkish Transportation and the Provisioning of Istanbul 1890-1908”, Workers, Peasent and Economic Change in the Ottoman Empire 1730-1914, İstanbul: Isıs Press, ss. 63-80.
• Quataert D. (2008), Anadolu’da Osmanlı Reformu Ve Tarım 1876-1908,İstanbul: İŞ Kültür Yayınları.
• Quataert D. (2011), Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Quataert, D. (2006), “19. Yüzyıla Genel Bakış Islahatlar Devri 1812-1914”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, (Ed. Halil İnalcık-Donald Quataert), C. 2, İstanbul: Eren Yayınevi.
• Şenel Ş. (2012), “XIX. Yüzyılda Ankara’nın Sosyal ve İktisadi Durumu Üzerine Değerlendirme”, Tarihte Ankara Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, Ankara, ss.499-522.
• Şenel Ş. – A. F. Karaman (2009), “Ayaş’ın XIX. Yüzyıl Ortalarında Sosyal ve Ekonomik Yapısı Üzerine Tespitler ve Sonuçlar”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), S. 9, ss. 505-541.
• Tamur E. (2003), Ankara Keçisi ve Ankara Tiftik Dokumacılığı, Ankara: Ankara Ticaret Odası.
• Taş H. (2008), “İzmir Ticaretini Besleyen Anadolu Şehirleri: Ankara”, I. Uluslararası Akdeniz Ticareti ve Liman Kentleri: Geçmiş ve Gelecek Sempozyumu, İzmir: İzmir Ticaret Odası Yayınları No: 168, ss. 258-266.
• Tekeli, İ.-S. İlkin (1999), Osmanlı İmparatorluğu’nda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşu ve Dönüşümü, Ankara: TTK.
• Yavuz, E. (2000), “19. Yüzyıl Ankara’sında Ekonomik Hayatın Örgütlenmesi ve Kent-içi Sosyal Yapı”, Tarih İçinde Ankara, Ankara: Master Basımevi Lmt. Şirketi.
• Yıldırım M. A. (2010), “Osmanlı’da İlk Çağdaş Zirai Eğitim Kurumu: Ziraat Mektebi (1847-1851)”, OTAM, S. 24, Ankara, ss. 223-238.
• Yıldırmak G. W. (2011), XVIII. Yüzyılda Osmanlı-İngiliz Tiftik Ticareti, Ankara: TTK.