THAT IS THE QUESTION IN TURKISH POLITICAL CULTURE:

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 257 - 267, 31.03.2022

Halil Kanadıkırık

https://doi.org/10.11616/asbi.1022269

Öz

Studies on Turkish political culture often emphasize the tension between an authoritarian political center and a weak periphery against it. Even if this approach is correct to some extent, it remains incomplete in evaluating the attitude of the later towards the center. In this study, it is aimed to define a common political culture area shared by both political center and periphery elements. For this, first of all the political modernization process of the center in Turkey and then how the periphery adapted itself to the aforementioned change have been examined. Despite the disposition of central political elite in Turkey toward the top-down and authoritarian policies during the modernization process, it is seen that those outside the center hadn’t have any intention to build a civilian area ever. Despite all radical transformations, the social perception towards the state finds its expression in the effort to be a part of the functioning of the same state with the same instruments.

Anahtar Kelimeler

Civil Society, Modernization, Political Culture, Tradition, Turkey

Türk Siyasal Kültüründe Bütün Mesele: Bizzat Devlet Olmak ya da Olmamak

Öz

Türk siyasal kültürü çalışmaları genellikle otoriter bir siyasal merkez ile onun karşısındaki zayıf bir çevre arasındaki gerilim üzerinde durmaktadır. Bu yaklaşım bir yere kadar doğru olsa bile ikinci grubun söz konusu merkeze karşı tavrını değerlendirmede eksik kalmaktadır. Bu çalışmada hem siyasal merkez hem de çevre unsurlarının paylaştıkları ortak bir siyasal kültür alanının tanımlanması amaçlanmıştır. Bunun için de ilk önce Türkiye’de merkezin siyasal modernleşme süreci, ardından çevrenin söz konusu değişime kendini nasıl uyarladığı incelenmiştir. Modernleşme süreci boyunca Türkiye’de merkezî siyasal seçkinlerin tepeden inmeci, otoriter politikalara olan eğilimlerine karşın bu merkezin dışında kalanların sivil bir alan oluşturmaya pek de eğilimli olmadıkları gözlemlenmiştir. Tüm radikal dönüşümlere rağmen devlete yönelik toplumsal algı, aynı devletin, aynı araçlarla işleyişinin bir parçası olma çabası ile ifadesini bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, Modernleşme, Sivil Toplum, Siyasal Kültür, Türkiye.

Kaynakça

• Abadan, N. (1966), Anayasa Hukuku ve Siyasî Bilimler Açısından 1965 Seçimlerinin Tahlili, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
• Arat, Y. (1991), Social Change and the 1983 Governing Elite in Turkey, (Ed.: M. Kıray), Structural Change in Turkish Society, s. 163-178, Indiana (Bloomington): Indiana University Turkish Studies.
• Avcıoğlu, D. (1974), Türkiye’nin Düzeni: Dün-Bugün-Yarın, 2 Cilt, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Çakır, R. (1994), Ne Şeriat Ne Demokrasi: Refah Partisini Anlamak, İstanbul: Metis Yayınları.
• Çakır, R. (2002), Ayet ve Slogan: Türkiye’de İslamcı Oluşumlar, İstanbul: Metis Yayınları.
• Hanioğlu, M. Ş. (2016), Modern Osmanlı Dönemi, (Çev.: K. Tanrıyar), (Ed.: M. Heper & S. Sayarı), Dünden Bugüne Türkiye: Tarih, Politika, Toplum ve Kültür, s. 17-32, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Heper, M. (1976), The Recalcitrance of the Turkish Public Bureaucracy to “Bourgeois Politics”: A Multi-Factor Political Stratification Analysis, Middle East Journal, 30(4), s. 485-500.
• Heper, M. (1994), Trials and Tribulations of Democracy in the Third Turkish Republic, (Ed.: M. Heper & A. Evin), Politics in the Third Turkish Republic, s. 231-241, Colorado: Westview Press.
• Heper, M. (2010), Türkiye’de Devlet Geleneği, (Çev.: N. Soyarık), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• İnsel, A. (1996), Düzen ve Kalkınma Kıskacında Türkiye: Kalkınma Sürecinde Devletin Rolü, (Çev: A. Sönmezay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kalaycıoğlu, E. (1994), Decentralization of Government, (Ed.: M. Heper & A. Evin), Politics in the Third Turkish Republic, s. 87-100, Colorado: Westview Press.
• Kalaycıoğlu, E. (2001), Turkish Democracy: Patronage versus Governance, Turkish Studies, 2(1), s. 54-70.
• Kara, N. (2014), Türkiye’de Çok Partili Sisteme Geçiş ve Demokrasi Sorunları, (Ed.: E. Kalaycıoğlu & A. Y. Sarıbay), Türk Siyasal Hayatı: Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, s. 278-289, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Karal, E. Z. (2017), Osmanlı Tarihi V. Cilt: Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789 – 1856), Ankara: TTK Yayınları.
• Karpat, K. (1967), Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Ekonomik, Kültürel Temeller, İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Kazancıgil, A. (2014), Türkiye’de Modern Devletin Oluşumu ve Kemalizm, (Ed.: E. Kalaycıoğlu & A. Y. Sarıbay), Türk Siyasal Hayatı: Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, s. 191-212, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Keyder, Ç. (2015), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kılıçbay, M. A. (2014), Atatürkçülük ya da Türk Aydınlanması, (Ed.: E. Kalaycıoğlu & A. Y. Sarıbay), Türk Siyasal Hayatı: Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, s. 215-222, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Köker, L. (2016), Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Küçükömer, İ. (2010), Batılılaşma: Düzenin Yabancılaşması, İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Lewis, B. (2017), Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev.: B. B. Turna), Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Mardin, Ş. (2006), Türk Siyasasını Açıklayabilecek Bir Anahtar: Merkez-Çevre İlişkileri, (Ed.: M. Türköne & T. Önder), Türkiye'de Toplum ve Siyaset, s. 35-77, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (2017a), Türkiye’de Din ve Laiklik, (Çev.: F. Unan), (Ed.: M. Türköne & T. Önder), Türkiye’de Din ve Siyaset, s. 35-77, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (2017b), Modern Türkiye’de Din ve Siyaset, (Çev.: M. Erdoğan), (Ed.: M. Türköne & T. Önder), Türkiye’de Din ve Siyaset, s.113-143, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (2017c), Türk Devriminde İdeoloji ve Din, (Çev.: G. A. Tosun), (Ed.: M. Türköne & T. Önder), Türkiye’de Din ve Siyaset, s. 145-167, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (2017d), İslâmcılık: Cumhuriyet Dönemi, (Ed.: M. Türköne & T. Önder), Türkiye’de Din ve Siyaset, s. 23-33, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Matthews, A. T. J. (1955), Emergent Turkish Administrators: A Study of the Vocational and Social Attitudes of Junior and Potential Administrators, Ankara: TTK Basımevi.
• Nagata, Y. (1997), Tarihte Âyânlar: Karaosmanoğulları Üzerinde Bir İnceleme, Ankara: TTK Yayınları.
• Ortaylı, İ. (2014), Osmanlı Devleti’nde Laiklik Hareketleri Üzerine, (Ed.: E. Kalaycıoğlu & A. Y. Sarıbay), Türk Siyasal Hayatı: Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, s. 175-188, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Ozankaya, Ö. (1971), Köyde Toplumsal Yapı ve Siyasal Kültür: İki Grup Köyde Yapılan Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
• Öğün, S. S. (2004), Türk Politik Kültürü, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Öğün, S. S. (2014), Türk Milliyetçiliğinde Hâkim Millet Kodunun Dönüşümü, (Ed.: E. Kalaycıoğlu & A. Y. Sarıbay), Türk Siyasal Hayatı: Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme, s. 292-323, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Özbudun, E. (1995), Türkiye’de Devlet Seçkinleri ve Demokratik Siyasal Kültür. Türkiye’de Demokratik Siyasal Kültür, s. 1-42, Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (1985), Türkiye’de Modernleşme Din ve Parti Politikası: Milli Selâmet Partisi Örnekolayı, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Sarıbay, A. Y. (1991), The Democratic Party, 1946-1960, (Ed.: M. Heper & J. M. Landau), Political parties and democracy in Turkey, s. 119-133, London: I.B. Tauris & Co Ltd. Publishers.
• Sunar, İ. (1974), State and Society in the Politics of Turkey’s Development, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
• Sunar, İ. & Sayarı, S. (t.y.), Democracy in Turkey: Problems and Prospects, (Ed.: İ. Sunar), State, Society and Democracy in Turkey, s. 65-95, İstanbul: Bahçeşehir University Publication.
• Szyliowicz, J. S. (1966), Political Participation and Modernization in Turkey, The Western Political Quarterly, 19(2), s. 266-284.