Ulusal Varlık Fonlarının Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 2, 1098 - 1113, 31.07.2023

Şenay Saraç , Orhan Kaplan

https://doi.org/10.11616/asbi.1268120

Öz

Son zamanlarda hızla gelişerek yaygınlaşan ve ülkelerin makroekonomik hedeflerine ulaşmasında bir araç olan varlık fonları bugünkü anlamda ilk örneklerini 1950’li yıllarda vermeye başlamıştır. Küreselleşme olgusuyla birlikte ilk günkü örneklerinden kaynak bakımından ayrışmaya başlayan varlık fonları bugün azımsanmayacak bir sayıya ulaşmıştır. Türkiye ile diğer fonlar arasındaki en belirgin fark, diğer ülkelerin gerek petrol gerekse ticaret kaynaklı cari fazlaya sahip olmalarıdır. Bu çalışmanın amacı diğer varlık fonlarından kaynak bakımından ayrışan Türkiye Ulusal Varlık Fonu’nun (TVF) ülkenin ekonomik büyümesine etkisinin olup olmadığının belirlenmesidir. Bu amaca yönelik olarak 2008:1-2022:1 yılları arasında varlık fonuna devredilen 5 büyük şirketin (Halkbank, Vakıfbank, Türk Hava Yolları, Turkcell, Ziraat Bankası) büyüme üzerindeki etkisi ekonometrik yöntemler kullanılarak incelenmiştir. Bu ilişkiyi analiz edebilmek için ekonometrik yöntem olarak ARDL Sınır Testi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Türkiye Ulusal Varlık Fonu’nun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla üzerinde kısmen pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ulusal Varlık Fonu, , GSYH, , Büyüme, , ARDL

The Impact of Sovereign Wealth Funds on Growth: The Case of Turkey

Öz

Sovereign Wealth Funds, which have recently developed become widespread and are a tool for countries to achieve their macroeconomic goals, started to give their first examples in the 1950s in today’s context. Wealth funds, which started to separate in terms of resources with phenomenon of globalization , have reached a significant number today. The most obvious difference between Turkey and other funds is that other countries have a current account surplus arising from both oil and trade.The aim of the study is to determine whether the Turkish Sovereign Wealth Fund (TWF), which differs from other wealth funds in terms of resources, has an impact on country’s economic growth. In this study, the effect of 5 big companies (Halkbank, Vakıfbank, Turkish Airlines, Turkcell, Ziraat Bank) transferred to the wealth fund between 2008:1-2022:1 on growth was examined using econometric methods. ARDL Bound Test was used as the econometric method to analyze this relationship. As a result of the study, it has been determined that the Sovereign Wealth Fund of Turkey has a partially positive effect on the Gross Domestic Product.

Anahtar Kelimeler

Sovereign Wealth Funds, , GDP, Growth, ARDL

Kaynakça

• Akyol, H. ve Can, H. (2018), Perakende Satış Hacmini Etkileyen Faktörler: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), s.117-130.
• Alagöz, M. ve Ceylan, O. (2019), Türkiye Ulusal Varlık Fonu (Dünya Örnekleriyle Karşılaştırma), Ankara: Gazi Kitapevi.
• Bortolotti, B., Fotak, V. ve Megginson, W. L. (2015), The Sovereign Wealth Fund Discount: Evidence From Public Equity Investments, The Review of Financial Studies, 28(11), s.2993-3035.
• Caner M. ve Grennes, T. (2010), Sovereign Wealth Funds: The Norwegian Experience. The World Economy, 33(4), s.597-614.
• Dewenter, K. L., Han, Xi. ve Malatesta, P. H. (2010), Firm Values and Sovereign Wealth Fund Investments, Journal of Financial Economics, 98(2), s.256-278.
• Diallo, B., Tchana, F. ve Zeufack, A. G. (2016), Sovereign Wealth Funds and Long-Term Investments in Sub-Saharan Africa, Policy Research Working Paper. 7903.
• Doruk, Ö. T. (2018), Türkiye Ekonomisi İçin Varlık Fonunun Ekonomik Büyüme Açısından Analizi: Ampirik Bir Deneme, İstanbul: İktisadi İşletmesi Yayınları.
• Dyck, A. ve Morse, A. (2011), Sovereign Wealth Fund Portfolios, Chicago Booth Research Paper No: 11-15, MFI Working Paper Series No. 2011-003.
• Fotak, V., Bortolotti, B., ve Megginson, W. (2008), The Financial Impact of Sovereign Wealth Fund Investments in Listed Companies, Working Paper, University of Oklahoma.
• Gujarati, D. N., Porter, D. C., Şenesen, Ü. ve Günlük-Şenesen, G. (2012), Temel Ekonometri, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Güçlü, M. (2018). Ulusal Varlık Fonları: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Değerlendirme. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(1), s. 39-53.
• Hesse, H. ve Sun, T. (2009), Sovereign Wealth Funds and Financial Stability-An Event Study Analysis. International Monetary Fund Working Paper WP/09/239.
• IWG (International Working Group of Sovereign Wealth Funds) (2008), Generally Accepted Principles and Practices “Santiago Principles” (Erişim Tarihi: 27.12.2019).
• Johan, S. A., Knill, A. ve Mauck N. (2013), Determinants of Sovereign Wealth Fund Investment In Private Equity vs Public Equit, Journal of International Business Studies, 44(2), s.155-172.
• Kayıran, M. (2016). Türkiye Varlık Fonu’nun Kuruluş Amaçları ve Yapısı Üzerine Bir Değerlendirme. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 14(56), s. 55-90.
• Knill, A. M., Lee B. S. ve Mauck, N. (2012), Sovereign Wealth Fund Investment and The Return-to-Risk Performance of Targer Firms, Journal of Financial Intermediation, 21(2), s.315-340.
• Metin, I. ve Akcan, A. T. (2017), Küreselleşmenin Dış Ticarete Etkisi: Türkiye Analizi. Journal of Current Researches on Business and Economics, 7(2), s.257-268.
• Resmi Gazete (2016), Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 19/08/2016, sayı: 29813.
• Sakarya, Ş. ve Erdem, M. (2018), Varlık Fonuna Devredilmenin Firmaların Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: BİST’de Bir Uygulama, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), s.30-44.
• Sarsıcı, E., Değirmenci, B. ve Öztürk, C. (2017), Sermaye Piyasalarına Yeni Bir Kavram Olarak Giren Türkiye Varlık Fonu Yönetimi, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, (03), s.51-58.
• Truman, E. (2009), A Blueprint for Sovereign Wealth Fund Best Practices, Revue d’Economie Financiére (English ed.), 9(1), s.429-451.
• Yetiz, F. (2008). Finansal Sistemin Yapısı, Finansal Derinleşme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Türk Finans Sistemi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.