A Newspaper for The Greek Public in the National Struggle: Neologos

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 3, 1873 - 1888, 30.11.2023

Feryade Tokan Şenol

https://doi.org/10.11616/asbi.1330224

Öz

The press played an important role in the changes experienced both in the social structure and in the Anatolian geography during the War of Independence. During the National Struggle Era, the press can be characterized by those who supported and those who did not support the struggle. However, among non-supporters of the War of Independence, there were also members of the minority community launching publishing and journalism activities in the Ottoman territories.
The Greeks (Rum), one of the oldest societies in the Ottoman Empire engaged in printing and publishing activities, were quite productive in the field of publishing. In particular, the newspaper Neologos is one of the most important publications of the Greek community. The newspaper positioned itself on political developments in accordance with the interests of its own community.
The Neologos newspaper, selected as a research area of the study, was analyzed by focusing on certain headings and by limiting its issues between July and August 1919. In this study, the attitude and political stance of the newspaper in the past and during the period of struggle were discussed. The publications during the period of the mandate debates, one of the important moments in the period of the National Struggle Era, were analyzed and the way Neologos newspaper handled the news and the content it created were discussed.

Anahtar Kelimeler

National Struggle, Istanbul Press, Minority Press, Greek Press, Neologos

Milli Mücadele Dönemi Rum Kamuoyuna Yönelik Bir Gazete: Neologos

Öz

Milli Mücadele Dönemi’nde, toplumsal yapıda ve Anadolu coğrafyasında yaşanan değişimin önemli aktörlerinden biri de basındır. Milli Mücadele Dönemi basınına baktığımızda, basının genel görünümü özetle mücadeleyi destekleyenler ve desteklemeyenler şeklinde incelenebilir. Ancak Milli Mücadele’yi desteklemeyenler arasında, Osmanlı topraklarında basım ve gazetecilik faaliyetlerini başlatan azınlık toplumu mensupları da bulunmaktadır.

Osmanlı topraklarındaki basım ve yayın faaliyetlerinde bulunan en eski toplumlardan olan Rumlar yayıncılık alanında oldukça üretkendir. Neologos gazetesi Rum toplumunun önemli yayınlarından biridir ve siyasi gelişmelere yönelik kendi toplumunun çıkarları doğrultusunda tavır almıştır.

Çalışmanın araştırma alanı olarak seçtiğimiz Neologos gazetesinin 1919 Temmuz ve Ağustos aylarındaki sayıları, belli başlıklar gözetilerek incelenmiş, gazetenin geçmiş ve mücadele dönemindeki tavrı ve siyasi tutumu tartışmaya açılmıştır. Milli Mücadele döneminde önemli dönemeçlerden biri olan manda tartışmalarının yapıldığı dönemdeki yayınlar incelenmiş ve Neologos gazetesinin haberleri ele alışı ve oluşturduğu içerik tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İstanbul Basını, Azınlık Basını, Rum Basını, Neologos, Milli Mücadele

Kaynakça

• Abadan Unaktan, N. (1973), Kamuoyu Ders Notları, 1. Baskı, Ankara: (A.Ü.S.B.F.B.Y.Y.Y).
• Adıvar, A. (1982), Osmanlı Türklerinde İlim, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Albig, W. (1956), Modern Public Opinion, New York: McGraw-Hill Book Company.
• Antonopoulos, A. (2007), Ath. Oi Ellines Tis Othomanikis Autokratorias Kai To Anatoliko Zitima 1866-1881 İ Martiria Tou Neologou Tis Konstantinoupolis, Atina: Tsoukatou Yayınları.
• Arıkan, Z. (1985), Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemlerinde İzmir Basını, TCTA, Cilt 1,.
• Arıkan, Z. (1988) İşgal Dönemi İzmir Basını, https://dergipark.org.tr/tr/pub/aamd/issue/55334/759046 (Erişim Tarihi: 07.03.2022).
• Aslan, A. (2013)Türkiye’de Rum Basını, Türkiye'de Rum Basını. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları , 0 (3), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuydta/issue/953/10736, (Erişim Tarihi: 17.02.2022)
• Ayhan, B. (2005), Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı, Mili Mücadele Dönemi Türk Basını, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, SBE, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı, 2005.
• Benbanaste, Nesim, Öreklerle Türk Musevi Basınının Tarihçesi, İstanbul: Sümbül Basımevi, 1998.
• Çeviker, Turgut. Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 1, İstanbul: Adam Yayınları, 1986.
• Ebuzziya, Z. (1985), “Osmanlı İmparatorluğu’nun Türkçe Dili Dışındaki Basını” Türkiye’de yabancı dilde Basın, İU Basın Yayın Yüksekokulu.
• Erdem, C. (2005) İtilâf Devletleri'nin İstanbul'u Resmen İşgali ve Faaliyetleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Volume 21, Issue: 62, s. 677- 694.
• Erol, M. (2009) “Cultural Identifications Of The Greek Orthodox Elite Of Constantinople: Discourse On Music In The Nineteenth And Early Twentieth Centuries”, Basılmamış Doktora Tezi, Boğaziçi Üniversitesi.
• Güler, A. (1998), İşgal Yıllarında Yunan Gizli Teşkilatları, Ankara.
• Güneş, İ. (2023), İşgaller ve Tepkiler, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, 19. Yüzyılın İkinci Yarısının 20. Yüzyılın Başlarına Kadar Osmanlı Devleti ve Yeni Türkiye’nin Doğuşu, Ed: Neşe Özkan ve diğerleri, Ankara: Atatürk Araştırmaları Merkezi.
• İnuğur, N. (2002), Basın ve Yayın Tarihi, 5. Baskı, İstanbul: Der Yayınları.
• İskit, S. R. (1943), Türkiye’de Matbuat İdareleri ve Politikaları, Ankara: Başvekalet Basın ve Yay. Umum Müd.Yay.
• Levi, A. (1983), The Newspaper Aki Yerushalayim, ‘El jurnalismo Djudio en İzmir”, Jerusalem.
• Koloğlu, O. (1994), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Basın, İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Koloğlu, O. (2005), 1908 Basın Patlaması, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, ( Bas- Haş): İstanbul.
• Koloğlu, O. (2006) Osmanlı'dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, İstanbul: Pozitif Yayınları, 2006.
• Koloğlu, O. (2010) Osmanlı Dönemi Basınının İçeriği, C.I, İstanbul, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Mattelard, A. (2021) İletişimin Dünyasallaşması, 1. Baskı, İstanbul: İletişim, 2001.
• Memet, S. (2021), Yakın Dönem Osmanlı Rum Basını: Neologos Örneği (1873- 1874), İ.Ü. SBE Tarih ABD Basılmamış Yüksek Lisans Tezi,.
• Polat, H. A. (2011), Milli Mücadele Yıllarında Marmara Bölgesi’nde Faaliyet Gösteren Müfrezeler, Milis Kuvvetleri ve Çeteler (1918–1922), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 / 2011.
• Tokan Şenol, F. (2014), “Bir azınlık toplumunda bağlılık aracı olarak Apoyevmatini Gazetesi”, Marmara İletişim Dergisi / Marmara University Journal of Communication • Yıl / Year: 2014 • Sayı / Issue: 21 s. 95-110 • ISSN: 1300-4050
• Tarinas, S. (2007), D, O Ellinikos Tipos Tis Polis A’ Meros- Efimerides (İstanbul’daki Yunan Basını Birinci Bölüm- Gazeteler), Atina, İho Yayıncılık.
• Topuz, H. (1996), 100 Soruda Başlangıçtan Bu Güne Türk Basın Tarihi Davalar, Hapisler, Saldırılar, Faili Meçhul Cinayetler ve Holdingler, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Topuz, H. (2003), II. Mahmuttan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Türkgeldi, A. F. (1987), Görüp İşittiklerim, Ankara: TTK.
• Vasilyadis, M. (2002), “Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde Basım ve Basın”, Görüş Dergisi, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği, İstanbul.
• Neologos Gazetesi 27 Ocak 1873
• Neologos Gazetesi 13 Ekim 1876
• Neologos Gazetesi 1 Temmuz 1919
• Neologos Gazetesi 24 Temmuz 1919
• Neologos Gazetesi 4 Ağustos 1919