ABC Analysis and Multi-Criteria Decision Making in Inventory Management: Application in a Textile Company

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 2, 607 - 628, 31.07.2024

Emine Elif Nebati

https://doi.org/10.11616/asbi.1453839

Öz

Supply chain management is becoming increasingly important. In competitive conditions, companies strive to meet customer expectations and reduce costs. One of the most important tools to achieve these goals is inventory management. It is of critical importance to reduce and manage inventory costs, which is one of the most important cost factors in the competitive environment. Inventory management aims to decide how much and when to order the stock and to classify the inventories according to their importance. Within the scope of the study, inventory items in a textile company were first classified with classical ABC analysis. Secondly, the criteria determined as a result of the literature review were weighted by the AHP method and the inventory items were ranked by the CoCoSo method. Afterwards, the results of classical ABC and multi-criteria ABC analysis were compared. As a result, although some inventories were determined to be critical when evaluated with ABC analysis, these inventories were found to be less critical when multi-criteria decision making (MCDM) methods were used.

Anahtar Kelimeler

Inventory Management, ABC Analysis, AHP, CoCoSo

Stok Yönetiminde ABC Analizi ve Çok Kriterli Karar Verme: Bir Tekstil Firmasında Uygulama

Öz

Tedarik zinciri yönetimi giderek önem kazanmaktadır. Rekabet koşullarında firmalar, müşteri beklentilerini karşılama ve maliyetleri düşürme çabasındadır. Bu hedeflere ulaşmanın en önemli araçlarından biri de stok yönetimidir. Rekabet ortamında en önemli maliyet faktörlerinden biri olan envanter maliyetlerinin azaltılarak etkin yönetilmesi kritik bir öneme sahiptir. Stok yönetimi, stoğun ne kadar ve ne zaman sipariş edileceğine karar verilmesini ve stokların önem derecesine göre sınıflandırılmasını hedeflemektedir. Çalışma kapsamında bir tekstil firmasında öncelikle klasik ABC analizi ile stok kalemleri sınıflandırılmıştır. İkinci olarak literatür taraması sonucu belirlenen kriterler AHP yöntemi ile ağırlıklandırılmış ve stok kalemleri CoCoSo yöntemi ile sıralanmıştır. Sonrasında klasik ABC ve çok kriterli ABC analizi sonuçları karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak bazı stokların ABC analizi ile değerlendirildiğinde kritik olduğu belirlenmiş olsa da, çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kullanıldığında bu stokların daha az kritik olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Stok Yönetimi, ABC Analizi, AHP, CoCoSo

Kaynakça

• Beğik, M., Hamurcu, M., ve Eren, T. (2017). Stok Kontrolde ABC Analizi ve Analitik Ağ Süreci Yönteminin Isı Cihazları Firmasında Uygulanması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), s.197-216.
• Chawla, V., Itika, I., Singh, P., ve Singh, S. (2024). A Fuzzy Pythagorean TODIM Method for Sustainable ABC Analysis in Inventory Management. Journal of Future Sustainability, 4(2), s.85-100.
• Douissa, M. R., ve Jabeur, K. (2020). A Non-compensatory Classification Approach for Multi-criteria ABC Analysis. Soft Computing, 24(13), s.9525-9556.
• Erseven, M. (2018). İçecek Sektöründe Stok Kontrolü için Analitik Ağ Süreci (AAS) Yönteminin Uygulanması (Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Ertuğrul, İ., ve Tanrıverdi, Y. (2013). Stok Kontrolde ABC Yöntemi ve AHP Analizlerinin İplik İşletmesine Uygulanması. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(1), s.41-52.
• Eymen, U. E. (2007). Tedarik Zinciri Yönetimi. Kalite Ofisi Yayınları, 15.
• Giannoccaro, I., ve Pontrandolfo, P. (2002). Inventory Management in Supply Chains: A Reinforcement Learning Approach. International Journal of Production Economics, 78(2), s.153-161.
• Ishizaka, A., Lolli, F., Balugani, E., Cavallieri, R., ve Gamberini, R. (2018). DEASort: Assigning Items with Data Envelopment Analysis in ABC Classes. International Journal of Production Economics, 199, s.7-15.
• Kehinde Busola, E., Ogunnaike Olaleke, O., ve Adegbuyi, O. (2020). Analysis of Inventory Management Practices for Optimal Economic Performance Using ABC and EOQ Models. International Journal of Management (IJM), 11(7).
• Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K., Olfat, L., ve Turskis, Z. (2015). Multi-Criteria Inventory Classification Using a New Method of Evaluation Based on Distance From Average Solution (EDAS). Informatica, 26(3), s.435-451.
• Kılıç, A., Aygün, S., Keskin, G. A., ve Baynal, K. (2014). Çok Kriterli ABC Analizi Problemine Farklı Bir Bakış Açısı: Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi-İdeal Çözüme Yakınlığa Göre Tercih Sıralama Tekniği. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(5), s.179-188.
• Kırış, Ş. (2013). Multi-Criteria Inventory Classification by Using a Fuzzy Analytic Network Process (ANP) Approach. Informatica, 24(2), s.199-217.
• Özdemir, Y. S. (2022). Stok Yönetimi için ABC-Küresel Bulanık AHS-ELECTRE Tabanlı Melez Grup Karar Verme Yöntemi ve Bir Uygulama. Journal of Turkish Operations Management, 6(1), s.928-942.
• Pandya, B., ve Thakkar, H. (2016). A Review on Inventory Management Control Techniques: ABC-XYZ Analysis. REST Journal on Emerging Trends in Modelling and Manufacturing, 2(3), 2016.
• Pérez Vergara, I. G., Arias Sánchez, J. A., Poveda-Bautista, R., ve Diego-Mas, J. A. (2020). Improving Distributed Decision Making in Inventory Management: A Combined ABC-AHP Approach Supported by Teamwork. Complexity, 2020, s.1-13.
• Tanrıverdi, Y. (2010). Tedarik Zinciri ve Stok Yönetimi Üzerine Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi).
• Vukasović, D., Gligović, D., Terzić, S., Stević, Ž., ve Macura, P. (2021). A Novel Fuzzy MCDM Model for Inventory Management in Order to Increase Business Efficiency. Technological And Economic Development of Economy, 27(2), s.386-401.
• Yazdani, M., Zarate, P., Kazimieras Zavadskas, E., & Turskis, Z. (2019). A Combined Compromise Solution (CoCoSo) Method for Multi-Criteria Decision-Making Problems. Management Decision, 57(9), s.2501-2519.
• Yiğit, F., ve Esnaf, Ş. (2021). A New Fuzzy C-Means and AHP-based Three-phased Approach for Multiple Criteria ABC Inventory Classification. Journal of Intelligent Manufacturing, 32(6), s.1517-1528.