Sağlıkta Sessiz İstifa: Sağlık Çalışanlarının İçsel Tükenmişlik Sendromu ve Verimlilik Üzerindeki Görünmez Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 3, 1373 - 1395, 30.11.2025

Muhammed Fatih Ertaş

https://doi.org/10.11616/asbi.1742534

Öz

Bu çalışmanın amacı İstanbul ilindeki eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının sessiz istifa eğilimlerini ve tükenmişlik düzeylerini ortaya koymak ve bu faktörlerin çalışanların verimlilikleri üzerindeki etkisini belirlemektir. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden derinlemesine görüşme tekniği kullanılmış, veriler yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Katılımcıların çoğunluğunun haftada 1-2 gün tükenmiş hissettikleri, tükenmişliğin mesleki performanslarında düşüşe, dikkat eksikliği ve karar verme sorunlarına ve iş motivasyonunda değişime, iş arkadaşlarıyla ilişkilerin bozulmasına neden olduğu, çoğunun kendilerini sessiz istifa kavramına yakın hissettikleri ve işe bağlılıklarının azaldığı bulgulanmıştır. Tükenmişlik sendromuyla baş etmek için fiziksel, zihinsel ve sosyal aktivitelerde bulundukları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Çalışanları , Tükenmişlik Sendromu , Sessiz İstifa , Sağlık İşletmeleri Yönetimi , Sağlık Yönetimi

Silent Resignation in Healthcare: The Inner Burnout Syndrome of Healthcare Workers and Its Invisible Impact on Productivity

Öz

The purpose of this study was to determine the tendency toward silent resignation and burnout levels among healthcare professionals working in training and research hospitals in Istanbul and to determine the impact of these factors on employee productivity. In-depth interviews, a qualitative research design, were used in this study, and data were collected using semi-structured interview forms. It was found that the majority of participants felt exhausted one to two days a week. Burnout resulted in a decline in professional performance, attention deficit and decision-making problems, changes in work motivation, and deterioration of relationships with coworkers. Many felt close to the concept of silent resignation and experienced decreased work commitment. It was concluded that they engaged in physical, mental, and social activities to cope with burnout.

Anahtar Kelimeler

Healthcare Workers , Burnout Syndrome , Silent Resignation , Healthcare Business Management , Health Management.

Kaynakça

• Abadi, I. ve Hasanuddin, H. (2024), İş Stresi ve Tükenmişliğin Çalışma Ortamında Çalışan Memnuniyeti ve Performansı Üzerindeki Etkisi, Journal of Economics Review (JOER) , 4(2), s.170–184. https://journal.ppsuniyap.id/index.php/joer/article/view/70 adresinden alındı.
• Adamopoulos, I.P. ve Syrou, N.F. (2022), Kamu Sağlığı Sektöründe İş Stresi, İş Tatmini ve Tükenmişliğin İlişkileri ve Korelasyonları, Avrupa Çevre ve Halk Sağlığı Dergisi, 6(2), s.1-9. https://doi.org/10.21601/ejeph/12166
• Alga, E. (2017), Örgütlerde Algılanan Liderlik Tarzlarının Çalışanların Tükenmişliğine Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, s.1–28. https://doi.org/10.5505/pausbed.2017.63383
• Amer, S.A.A.M., Elotla, S.F., Ameen, A.E., Shah, J. ve Fouad, A.M. (2022), Occupational Burnout and Productivity Loss: A Cross-Sectional Study Among Academic University Staff, Front Public Health, 10, s.1-10. doi: 10.3389/fpubh.2022.861674.
• Arvaniti, P. (2024), Silent Disengagement: Investigating Quiet Quitting among Greek Healthcare Professionals, International Journal of Caring Sciences, 17(3), s.1245-1253.
• Atalay, M. ve Çakırel, Y. (2022), Sağlık Sektörü Çalışanlarında İş Yükü, İş Tatmini ve Tükenmişlik Durumunun İncelenmesi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 20(1), s.431-463.
• Bakır, N. ve Özcan, A. (2025), Sağlık Çalışanlarının İş Yaşam Dengesi, Sessiz İstifa ve Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması, ATLJM, 5(12), s.1-11. https://doi.org/10.54270/atljm.2025.79
• Baltacı, A. (2018), Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme, BEÜ SBE Dergisi,7(1), s.231-274.
• Baş, H. (2023), Dijital Hastane Uygulamalarının Çalışan Memnuniyeti Üzerine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü), Ordu.
• Bayraktar, A. ve Akan Y. (2024), Factors Influencing the Productivity of Doctors Working in Hospitals in Erzurum Province, Turkey, Cureus, 16(12):e75065. https://doi.org/10.7759/cureus.75065.
• Boymul, E. ve Yasa Ozelturkay, E. (2017), İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik Sendromu Üzerindeki Etkisi: Bir Sanayii Kuruluşunda Uygulama, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 12(46), s.93-102.
• Çalışkan, K. (2023), Sessiz İstifa: Sonun Başlangıcı mı Yeniden Diriliş mi?, Örgütsel Davranış İnceleme Dergisi, 5(2), s.190-204.
• Çarıkcı, K., Meral, H., Berkil, S., Çalişir, A., Önala, L. ve Arslan, Ö. (2024), Nitel Araştirmalarda Tematik Analiz, Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 10(37), s.127–140. https://doi.org/10.5281/zenodo.10509707
• Cesur, O., Ünal, T., Büker, H., Çağlayan, D. ve Okyay, İ. (2023), Tükenmişlik Sendromu Belirtileri, Nedenleri Ve Çözüm Önerileri, Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 9(30), s.1–16. https://doi.org/10.5281/zenodo.8023765
• Çimen, A. İ. ve Yılmaz, T. (2023), Sessiz İstifa Ne Kadar Sessiz, Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, 5(1), s.27-33. https://doi.org/10.47542/sauied.1256798
• Çolak, E. (2024), Hemşirelerde Stres ve Tükenmişliği Azaltmak İçin Kullanılan Yöntemler, Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), s.44-55.
• Converso, D., Sottimano, I. ve Balducci, C. (2021), Violence Exposure and Burnout in Healthcare Sector: Mediating Role of Work Ability, La Medicina del lavoro, 112(1), s.58-67. https://doi.org/10.23749/mdl.v112i1.9906.
• Cunningham, R., Westover, J. ve Harvey, J. (2023), Drivers of Job Satisfaction Among Healthcare Professionals: A Quantitative Review, International Journal of Healthcare Management, 16(4), s.534-542.
• De Hert, S. (2020), Burnout in Healthcare Workers: Prevalence, Impact and Preventative Strategies, Local and Regional Anesthesia, s.171-183.
• Demirkaya, H., Yıldız, B., Erener Özalçın, S. ve Öztürk, H. (2023), İnsan Kaynaklarında Sessizliğin Yankıları: Örgütlerde Sessiz İstifa Fenomeninin Anatomisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Dergisi, 2(2), s.69-88.
• Eren, E. (1998), Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Eroksal Ülger, G. (2021), Kamu Yönetiminde Verimlilik: Kavramsal Bir Yaklaşım, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(118), s.128-143. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.51411
• Freudenberger, H. J. (1974), Staff Burn-Out. Journal of Social Issues, 1(30), s.159-165. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1974.tb00706.x
• Gökkaya, D. (2024), İşe Bağlı Duygusal Tükenmişliğin Sessiz Istifa Üzerine Etkisinde Çalışma Yaşam Kalitesinin Aracılık Rolü: Sağlık Çalışanlarında Bir Araştırma, Business & Management Studies: An International Journal, 12(3), s.644-662.
• Göktaş Kulualp, H. ve Sarı, Ö. (2019), Tükenmişlik Sendromu: Kamu Kuruluşu Çalişanlari Üzerine Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), s.211-230.
• Gözlü K. (2023), Tükenmişlik Bağlamında Yeni Bir Kavram Olarak Sessiz İstifa ve Sağlık Sektöründeki Etkileri, MEYAD Akademi,4(2), s.213-41.
• Güldü, Ö. ve Esentürk Aksu, N. (2016), Yıkıcı Liderlik Algısı Ve Mesleki Tükenmişlik Arasındaki Ilişkide Olumsuz Duygu-Durumun Aracı Rolü, Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(2), s.91–113.
• Gün, İ. (2024), Sessiz İstifa Niyetini Etkileyen Faktörlerin AHP Yöntemi ile Değerlendirilmesi: Sağlık Çalışanlarında Bir Uygulama, Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(52), s.500-520. https://doi.org/10.35408/comuybd.1405013
• Gündüz Hoşgör, D., Çatak Tanyel, T., Cin, S. ve Bozkurt Demirsoy, S. (2021), Covıd-19 Pandemisi Döneminde Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik: İstanbul İli Örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2), s.372-386.
• Güzel, T. ve Akgündüz, Y. (2011), Liderlik Davranışlarının Orta Düzey Yöneticiler Üzerindeki Etkisi ve Yöneticilerin Tükenmişlik Düzeyleri İle İlişkisi: Kuşadası Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), s.279-296.
• Işıkhan, V. (2016), Çalışanlarda Tükenmişlik Sendromu, Gülhan, M. ve Yılmaz, Ü. (Ed.,), Akciğer Kanserinde Destek Tedavisi içinde (s.366-391), TÜSAD: İstanbul.
• Karahan H. (2020), Acil Servislerde Çalışan Sağlık Personellerinde Tükenmişlik Sendromu Görülme Sıklığı ve Demografik Özellikleri, Anatolian Journal of Emergency Medicine, 3(3), s.81-84.
• Karakuş, S. ve Öncel, M. (2021), Mesleki Tükenmişlik ve Yetenek Yönetiminin Çalışan Performansı Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir İnceleme, Alanya Akademik Bakış, 5(3), s.1147-1167.
• Karalinç, T. (2024), The Effect of Quiet Quitting on Job Performance: A Research on Health Sector Employees, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 59(2), s.1008-1024.
• Kars, G. (2025), Hemşirelerin İş-Aile Çatışması ile İşe Bağlı Duygusal Tükenmişlik ve Başa Çıkma Tutumları Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü), Ordu.
• Koçyiğit, D. (2016), Motivasyon ve Verimlilik Arasındaki İlişki: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 8(31), s.15-26.
• Korkmazer, F. ve Ekingen, E. (2024), Örgütsel Yabancılaşma’nın İş Tatmini İle İlişkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, The Journal of Academic Social Science Studies, 10(63), s.459-470.
• Köroğlu, Ö. ve Bahar, E. (2021), Sağlık Kurumlarında Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Algılarının İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13 (4), s. 3453-34. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1334
• Liu, Y., Cherian, J., Ahmad, N., Han, H., de Vicente-Lama, M. ve Ariza-Montes, A. (2023), Internal Corporate Social Responsibility And Employee Burnout: An Employee Management Perspective from the Healthcare Sector, Psychology Research and Behavior Management, 16, 283-302. https://doi.org/10.2147/PRBM.S388207
• Mete, B., Değer, M. ve Pehlivan, E. (2020), Doktorlarda Mesleki Tükenmişlik Sendromuna Çalışma Yaşam Kalitesinin Etkisi, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(2), s.94-101.
• Miles, M.B. ve Huberman, A. M. (1994), Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook, Sage: USA.
• Nafei, W. A. (2019), The Impact of Toxic Leadership on Job Attitudes A Study on Teaching Hospitals in Egypt, International Journal of Case Studies, 8( 2), s.45-58.
• Nwosu, A. D., Ossai, E., Onwuasoigwe, O., Ezeigweneme, M. ve Okpamen, J. (2021), Burnout And Presenteeism Among Healthcare Workers in Nigeria: Implications for Patient Care, Occupational Health and Workforce Productivity, Journal of Public Health Research, 10(1), s.1900. https://doi.org/10.4081/jphr.2021.1900.
• Öz, B. ve Çeviren, S. M. (2017), Muhasebe Meslek Mensuplarında Tükenmişlik Sendromu: Mersin Örneği, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), s.41-59. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.309785
• Özbezek, B. D., Paksoy, H. M. ve Çopuroğlu, F. (2021), Covid-19 Pandemi Döneminde Sağlık Çalışanlarının Sosyal Destek Algılarının Tükenmişlik Düzeyine Etkisi, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (11), s.413-434. https://doi.org/10.21733/ibad.951414
• Özcan, E. ve Yaltagil, E. I. (2024), Sağlıkta Sessiz Istifanın Nedenleri ve Çözüm Yolları, İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(2), s.919-935.
• Şarkbay, Ö. F. (2024), Sağlık Çalışanlarının İş-Yaşam Dengesinin Sağlanmasında Sessiz İstifanın Önemi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 59(3), s.1428-1444.
• Savaş, B. Ç. ve Turan, M. (2023), Sessiz Istifa Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, The Online Journal of Recreation and Sports (TOJRAS), 12(3), s.442-453.
• Şen, H. (2025), A Systematic Review of Quiet Quitting in the Health Sector, OPUS Journal of Society Research, 22(3), s.391-404. https://doi.org/10.26466/opusjsr.1659559
• Söyleyici, A., Eryeşil, K. ve Söyleyici, G. T. (2023), Tükenmişlik Sendromunun Kariyer Uyum Yeteneği ile İlişkisi, Uluslararasi Akademik Birikim Dergisi, 6(5), s.998-1016. https://doi.org/10.5281/zenodo.10443336
• TikTok (2022), https://www.tiktok.com/@zaidleppelin/video/7124414185282391342, (Erişim Tarihi: 21.10.2025).
• Topkaya, G. (2024), İşveren Markasının Çalışan Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi, Güncel Sağlık Yönetimi, 2(1), s.1- 7.
• Türkili, S., Aslan, E. ve Tot, Ş. (2022), Türkiye’de Sağlık Çalışanları Arasında Koronavirüs Salgını Nedeniyle Yaşanılan Zorluklar, Kaygı, Depresyon ve Tükenmişlik Sendromunun İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(1), s.74-87.
• Uslu, F. ve Demir, E. (2023), Nitel Bir Veri Toplama Tekniği: Derinlemesine Görüşme, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 40(1), s.289-299. https://doi.org/10.32600/huefd.1184085
• Uzay, N. ve Barış, S. (2019), Verimlilik Ve Büyüme Kavram, Kuram Ve Politika, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yahya, N. A. ve Abas, N. A. H. (2025), The Relationship between Burnout and Perceived Job Performance among Private-sector Employees in Malaysia, EDUCATUM Journal of Social Sciences, 11, s.33-41. https://doi.org/10.37134/ejoss.vol11.sp.4.2025
• Yalçın, B. ve Yilmazer, A. (2024), İş Stresi ve Tükenmişlik Sendromunun Çalışan Performansı Üzerine Etkileri (İş Stresi ve Tükenmişlik Sendromunun Çalışan Performansına Etkisi), Turizm ve Gastronomi Çalışmaları Dergisi, 12 (1), s.227-244. https://doi.org/10.21325/jotags.2024.1377
• Yalçın, H. (2022), Bir Araştırma Deseni Olarak Fenomenoloji, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), s.213-232.
• Yentur, Z., Teke, A. ve Öncel, H. U. (2023), Sağlık Çalışanlarının COVID-19 Pandemisi Döneminde Iş Verimliliği Düzeylerinin İncelenmesi, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 10(1), s.8-18. https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1158460
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 9. Genişletilmiş Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, D. (2023), Z Kuşağında Tükenmişliğin Ötesi: Sessiz İstifa, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 9(52), s.1400-1405.
• Yıldız, S. ve Özmenekşe, Y.O. (2024), Kaçınılmaz Son: Sessiz İstifa, Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), s.14-24.
• Yisa, Y. O., Aremu, N. S. ve Abogunrin, P. A. (2024), Quiet Quitting in the Nigerian Healthcare Sector: Investigating Underlying Motives and Consequences on Corporate Productivity, Journal of Process Management and New Technologies, 12(3-4), s.30-41.