Öğretmenlerin "Mesleki Çalışma Etkinlikleri" Kavramına Yönelik Metaforik Algılari

Yıl 2022, , 614 - 635, 28.09.2022

Alpaslan Gözler , Mehmet Behzat Turan , Kenan Koç , Oğulcan Usuflu

https://doi.org/10.38021/asbid.1156682

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin mesleki çalışma etkinlikleri kavramına yönelik sahip oldukları algıları metaforlar aracılığıyla belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılı sonunda Kayseri ili merkez ilçelerinde bulunan toplam 5 farklı okulda (ilkokul-ortaokul) mesleki eğitim alan 83 öğretmen oluşturmuştur. Veriler sene sonu yapılan mesleki çalışma etkinliklerinde toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenler 51 farklı olmak üzere 83 metafor geliştirmişlerdir. Öğretmenlerin mesleki çalışma etkinlikleri kavramına yönelik geliştirdikleri metaforlar sekiz kategoride değerlendirilmiştir. Bunlar; Faydalı ve Gerekli Bir Uygulama Olarak, Faydasız Bir Uygulama Olarak, Kişiye Göre Önem Kazanan Bir Uygulama Olarak, Katılımın Mecburi Olduğu Bir Uygulama Olarak, Kaynaşmayı Sağlayan Bir Uygulama Olarak, Değişim ve Yenilik Getiren Bir Uygulama Olarak, Dinlendirici Bir Uygulama Olarak ve Rehberlik Edici/Yol Gösterici Bir Uygulama Olarak Mesleki Çalışma Etkinlikleri olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak sene sonunda uygulanan mesleki etkinlik eğitimlerinin öğretmenlerin mesleki ve sosyal gelişimlerine katkı sağladığı, , öğretmenlere yeni eğitim öğretim döneminde rehberlik ederek yol gösterdiği ve bu etkinlikler sayesinde kendilerini yeniledikleri düşünülürken; mesleki etkinliklerin amaca hizmet etmediği ve mesleki etkinliklere katılımların gönüllülük esasına dayalı olmadığı zaman öğretmenler için sıkıcı ve faydasız olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Çalışma, Öğretmen Yeterliliği, Öğretmen Görüşü, Hizmet İçi Eğitim

Metaphoric Perceptions Of Teachers Towards The “Vocational Working Activities” Concept

Öz

The present study aims to determine the perceptions of teachers regarding the concept of vocational work activities through metaphors. The study was designed as a qualitative phenomenological study. The study group consisted of 83 teachers who received vocational training in 5 different schools (primary-secondary schools) in the central districts of Kayseri at the end of the 2018-2019 academic year. The data were collected in the year-end vocational working activities. Content analysis was used for data analysis. The teachers who participated in the study developed 83 metaphors, 51 of which were different. The metaphors developed by teachers regarding the concept of professional work activities were evaluated in 8 categories. These were determined as; As Useful and Necessary Applications, As Unnecessary Applications, As an Application that Gains Importance According to the Person, As an Application where Participation is Obligatory, As Application Providing Integration, As an Application that Brings Change and Innovation, As a Relaxing Applications and As an Application Providing Guidance.
In conclusion, it is thought that the year-end vocational working activities contributed to the professional and social development of the teachers, guided them throughout the new academic year, and allowed them to renew themselves, while they did not serve their purpose and were perceived as boring and useless for teachers when not conducted on a voluntary basis.

Anahtar Kelimeler

Vocational Development, Teacher Competency, Teacher View, In-service Training

Kaynakça

• Abdal-Haqq, I. (1996). Making Time for Teacher Professional Development. ERIC Clearing House on Teaching and Teacher Education. Washington DC.
• Akar, E. (2006). Farklı türde okullarda çalışan biyoloji öğretmenlerinin mesleki gelişim deneyim ve ihtiyaçları. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 174-183.
• Akturan, U. ve Esen, A. (2008). Fenomenoloji. İçinde, Nitel Araştırma Yöntemleri (ss. 83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Altun, A. ve Gök, B. (2010). Determining in-service training programs’ characteristics given to teachers by conjoint analysis. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1709-1714. DOI: 10.1016/j.sbspro.2010.03.970
• Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından İncelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
• Avcı, E. (2018). Öğretmenlerin hizmet içi ihtiyaçlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Aytaş, G. (2013). Yaratıcı dramanın algısal öğrenmedeki rolü. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 101-106. DOI: 10.16916/aded.16023
• Bakan, İ. ve Kefe, İ. (2012). Kurumsal açıdan algı ve algı yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 19-34.
• Balta, E. E. (2015). Öğretmen adaylarının ana diline ilişkin metaforları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 606-622. DOI: 10.18298/ijlet.485
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Baştürk, R. (2012). Ilköğretim öğretmenlerinin hizmet içi eğitime yönelik algı ve beklentilerinin Incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(42), 96-107.
• Budak, Y. ve Kula, S. S. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin algıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 311-329.
• Can, T. (2019). Öğretmenlerin sürekli mesleki gelişim ihtiaçları ve bireysel mesleki gelişim planı önerisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Samsun.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavrami ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çağlayan, S. Korkmaz, M. ve Öktem, G. (2014). Sanatta görsel algının literatür açısından değerlendirilmesi. Journal of Research in Education and Teaching, 3(1), 160-173.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
• Çepni S., ve Çoruhlu T., (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim Kursundan öğretime yansımalar. PamukkaleÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 117-128.
• Durmuş, E. (2013). Öğretmenlerin mesleki gelişimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Manisa.
• Ekici, G., Baş, M. ve Kızılkaya, O. (2017). Öğretmen adaylarının “öğretmenlik mesleği” kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metaphor analizi çalışması. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(28).
• Elçiçek, Z. (2016). Öğretmenlerin mesleki gelişimine ilişkin bir model geliştirme çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Gaziantep.
• Genç, G. S. (2015). Mesleki gelişim seminer çalışmalarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi örneklemi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş (ÇeviriEditörleri: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gökyer, N. (2012). Öğretmen adaylarinin hizmet öncesi eğitimleri sürecinde derslerin işlenişine ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 42(196), 124-141.
• Gömleksi̇z, M. N. (2013). Öğretmen adaylarının yabancı dil kavramına ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 8(8), 649-664. DOI:10.7827/TurkishStudies.5217
• Guskey, T. R. (2002). Professional development and teacher change. Teachers and teaching, 8(3), 381-391. DOI: 10.1080/135406002100000512
• Gül, T. ve Aslan, N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin küreselleşme, toplumsal gelişme ve hizmet içi eğitim programlarına Ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 881-894.
• Güldere, Y. Z. (2016). Eğitimde Başarılı Ülkeler ve Profesyonel Gelişim. http://ekampus.orav.org.tr /blogger/yziyaguldere /page/43477/egitimde-basariliulkelerveProfesyonel-Gelisim. URL adresinde 03 Ekim 2019 tarihinde alınmıştır.
• Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının egitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141.
• Gültekin, M. ve Çubukçu, Z. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin hizmet içi eğitime ilişkin görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 185-201.
• Gültekin, M., Aktay, E. G., ve Gültekin, I. (2018). İlköğretimde mesleki çalışma (seminer) dönemi uygulamaları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 482-513. DOI: 10.18039/ajesi.454646
• Günbayı, İ. ve Taşdöğen, B. (2012). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin hizmet içi eğitim programları üzerine görüşleri: Bir durum çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(3), 87-117.
• Hançerlioğlu, O. (1982). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• İlğan, A. (2013). Öğretmenler için etkili mesleki gelişim faaliyetleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ÖzelSayı), 41-56.
• Kaçan, G. (2004). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişime ilişkin isteklilik düzeyleri. Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi. 5(1), 57-66.
• Kahyaoğlu, B. R. (2019). Mesleki gelişim eğitim seminerlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Antalya.
• Karaca, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin hizmetiçi programlarına ilişkin görüşleri (mudurnu örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Bolu.
• Kasapoğlu, H. (2016). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sistemine ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22(1), 59-80. DOI: 10.14527/kuey.2016.003
• Kaya A., Çepni S., Küçük M., (2004). Fizik öğretmenleri için üniversite destekli bir hizmetiçi eğitim model önerisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 112-119.
• Korkmaz, Ö., Şahin, A. ve Yeşil, R. (2011). Öğretmenlerin bilimsel araştırmalara ve araştırmacılara ilişkin düşünceleri, Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 109-127.
• Küçüktepe C., (2014), Sınıf öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 26-43.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. (Çev. G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama Için Bir Rehber. (Çev: S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mertens, D. (2010). Research and evaluation in education and psychology: integrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods (3rd Ed). Los Angeles: Sage Publications.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (2015). Nitel Veri Analizi. (Çev. Ed: S. AkbabaAltun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. (2019). https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/ 2019/ 09/20190905-6.htm
• Nemli, S. (2017). İlkokul öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim programlarının etkililiğine yönelik görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Sakarya.
• Odabaşı, H. F. (2011). Öğretmenlikte Mesleki Gelişimin Kuramsal ve Kavramsal Yapısı. Öğretmenlikte Mesleki Gelişim, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 1809.
• Özan, B. M. Şener, G. ve Polat H. (2014). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişim eğitimlerine ilişkin genel görüşlerinin belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 167-180.
• Öztürk, M. ve Sancak, S. (2007). Hizmet içi eğitim uygulamalarının çalışma hayatına etkileri. Journal of Yasar University, 2(7), 761-794.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saracaloğlu, A. S., Çırakoğlu, M., ve Akay, Y. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin mesleki çalışma sürecine ilişkin görüşlerinin metaforlar yoluyla incelenmesi. Abant İzzetBaysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 618-636 . DOI: 10.17240/aibuefd.2016.16.2-5000194945
• Seferoğlu, S. (2003). Öğretmenlerin hizmet içi eğitiminde yeni yaklaşımlar. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu: 21-23 Mayıs 2003. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen adaylarının öğretmen yeterlilikleri açısından kendilerini değerlendirmeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 131-140.
• Silverman, D. (2009). A very short, fairly interesting and reasonably cheap book about qualitative research. London: SAGE Publications.
• Sıcak, A. and Parmaksız, R. Ş. (2016). An evaluation of efficacy of in-service training in primary schools. The İnönü University Journal of the Faculty of Education, 17(1), 17-33. DOI: 10.17679/iuefd.17144668.
• Tekısık, H. H. (2005). Öğretmenlik mesleğinin durumu ve öğretmen yetiştirme sorunu. Çağdaş Eğitim, 30(318), 1-6.
• Tonbul, Y. (2006). Ilköğretim okullarındaki “mesleki çalışma” uygulamalarının etkililiği ile ilgili görüşleri. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 13-30.
• Türker, Y., ve Tok, T. N. (2019). Öğretmenlerin mesleki çalışmalara ilişkin metaforik algıları. Journal of Theoretical Educational Science, 12(1), 274-297. DOI: 10.30831/akukeg.435487
• Şahin, A. ve Türkoğlu, A. (2017). Sınıf öğretmenlerine yönelik hizmet içi eğitim model önerisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 90-104.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.