Özel Spor Salonlarına Düzenli Olarak Devam Eden Kadınların Egzersiz Bağımlılıklarının İncelenmesi

Yıl 2022, , 146 - 157, 19.12.2022

Kübra Özsandıkçı , Mustafa Baş

https://doi.org/10.38021/asbid.1206676

Öz

Araştırma, Bu araştırmanın amacı; özel spor salonlarına düzenli olarak devam eden kadınların egzersiz bağımlılıklarının incelenmesidir.Araştırmada, nicel araştırma desenlerinden tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 yılında Trabzon’da faaliyet gösteren özel spor salonlarına üye olup düzenli olarak devam eden kadın katılımcılar; örneklemini ise araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden ve random yöntemiyle belirlenen toplam 134 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında, kişisel bilgi formu ile Hausenblas ve Downs (2002) un geliştirdiği ve Türkçe uyarlamasını Yeltepe ve İkizler (2007) in yaptığı egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 24.00 paket programından yararlanılmıştır. İstatistiksel işlem olarak ise; İkili karşılaştırmalarda Independent- Samples t Test ve çoklu karşılaştırmalarda One-Way ANOVA testi kullanılmış, farkın anlamlı olduğu durumlarda farkın kaynağının tespiti için Post-Hoc (Gabriel, Games-Howell) analizi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre; katılımcıların yaş, haftalık egzersiz sıklığı, günlük egzersiz süresi ve egzersiz bağımlılık tutum değişkenleri ile egzersiz bağımlılığı ölçeği- tolerans kriteri ortalamaları arasında anlamlı bir fark elde edilmiştir (p<0,05). edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Kadın ve egzersiz, Egzersiz bağımlılığı, Sports, Women and exercise, Exercise addiction

Examination of Exercise Addictions of Women Attending Private Gyms Regularly

Öz

The purpose of this research; The aim of this study is to examine the exercise addiction of women who regularly attend private gyms. Survey model, one of the quantitative research designs, was used in the research. The universe of the research is female participants who are members of private gyms operating in Trabzon in 2021-2022 and continue regularly; The sample consists of a total of 134 female participants who agreed to participate in the study voluntarily and were determined by the random method. Personal information form and exercise addiction scale (EBÖ) developed by Hausenblas and Downs (2002) and adapted in Turkish by Yeltepe and İkizler (2007) were used to collect research data. SPSS 24.00 package program was used in the analysis of the data. As for the statistical process; Independent-Samples t-Test for paired comparisons and One-Way ANOVA test was used for multiple comparisons, and Post-Hoc (Gabriel, Games-Howell) analysis was used to determine the source of the difference when the difference was significant. According to the results of the analysis; A significant difference was found between the participants' age, weekly exercise frequency, daily exercise duration, and exercise addiction attitude variables and the means of exercise dependence scale-tolerance criteria (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

Spor, Kadın ve egzersiz, Egzersiz bağımlılığı, Sports, Women and exercise, Exercise addiction

Kaynakça

• Açıkbaş, F. C. (2021). Fitness katılımcılarının beden algısı ve egzersiz bağımlılığı. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Mersin.
• Akgöl, Ö. (2019). Egzersiz yapan yetişkinlerin egzersize olan bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Manisa.
• Allegre. B., Therme. P., ve Griffiths, M. (2007). Individual factors and the context of physical activity in exercise dependence: A Prospective study of ‘Ultra-Marathoners’. Int J Ment Health Addiction, 5, 233– 243.
• Arslanoğlu, C., Acar, K., Mor, A., ve Arslanoğlu, E. (2021). Geleceğin antrenörlerinde egzersiz bağımlılığı. Spormetre, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 137-146.
• Aslan, S. (2021). Narsistik ve mükemmliyetçi kişilik özelliklerinin egzersiz bağımlılığı ve beden imgesi ile ilişkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı. İstanbul.
• Birgönül, Y. (2019). Tenis sporuna yönelik egzersiz bağımlılığı ve huzur ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Balıkesir.
• Blair, S. N., Kohl, H. W., Paffenbarger, R. S., Clark, D. G., Cooper, K. H., ve Gibbons, L. W. (1989). Physical fitness and all- cause mortality: a prospective study of healthy men and women. Jama, 262(17), 2395-2401. https://doi.org/10.1001/jama.262.17.2395
• Bootan, J.S. (2018). Kickboks, taekwondo ve muay thai sporcularının egzersiz bağımlılığının araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Caspersen, C. J., Powell, K. E. ve Christenson, G. M. (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research. Public Health Reports, 100(2), 126.
• Cicioğlu, H. İ., Demir, G. T., Bulğay, C., ve Çetin, E. (2019). Elit Düzeyde Sporcular ile Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılığı Düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1), 12-20.
• Çiçek, G. (2014). Sedanter kadınlarda farklı egzeriz türlerinin ekokardiyografi ve bazı kan parametreleri üzerine etkisinin araştırılması. (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Samsun.
• Demir G. T., ve Türkeli A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10-24.
• Demirel, H.G. (2019). Üst düzey sporcuların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı. Gaziantep.
• Donatelle, R. J., ve Thompson A.M. (2011). Health: the basics. Toronto (ON): Pearson Education Canada.
• Gültekin Arayıcı, S. (2021), Çocukluk çağı travmatik deneyimleri, temel psikolojik ihtiyaçlar ve duygu düzenleme güçlüğünün egzersiz bağımlılığı üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı. İzmir.
• Güzel, M. C. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi (Balıkesir ili örneği), (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Balıkesir.
• Hausenblas, H. A., Schreiber, K., ve Smoliga, J. M. (2017). Addiction to exercise. Bmj, 357. https://doi.org/10.1136/bmj.j1745
• Hausenblas, H. A., ve Downs D.S. (2002). Exercise Dependence: A Systematic Review. Psychology Sport and Exercise, 3, 89-123.
• İskender, K. B. (2021). Veteran sporcuların yaşam kalitesi, egzersiz bağımlılğı ve yeme davranışlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Mersin.
• Kababıyık, M. (2021), Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinde egzersiz bağımlılığının bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Kars.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. (35. b.), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Konuş, D.N. (2019). Aktif sporcular ile spor yapmayı bırakmış bireylerin egzersiz bağımlılık düzeyleri ve spor kaynaklı etkilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bİlimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Niğde.
• McArdle, W. D., Katch, F. I., ve Katch, V. L. (2001). Exercise physiology: energy, nutrition, and human performance.
• Namlı, S., Demir, G. T., ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin akademik odaklanma düzeyleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 43-51.
• Orhan, S., Yücel, A. S., Gür, E., ve Karadağ, M. (2019). Spor merkezlerinde egzersiz bağımlılığının incelenmesi. Turkish Studies, 14(2):669-678.
• Paksoy, S.M. (2021). Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi (Kahramanmaraş ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. Kahramanmaraş.
• Uçar, S.A. (2019). Yetişkinlerde egzersiz bağımlılığı ile narsisizm arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Bursa.
• Uz, İ. (2015). Fitness merkezlerine düzenli katılan bireylerde egzersiz bağımlılığının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı. Çanakkale.
• Waddington, I. (2000). Sport, health, and drugs: A critical sociological perspective. London: Spoon Press.
• Yeltepe, H., ve İkizler H. C. (2007). “Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21”in Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Bağımlılık Dergisi, 8(1), 29-35.
• Zorba, E., ve Saygın, Ö. (2017). Fiziksel aktivite ve fiziksel uygunluk. Ankara: Perspektif.