Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığı ve Serbest Zaman Sıkılma Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, , 939 - 951, 28.09.2023

Aylin Ugurlu

https://doi.org/10.38021/asbid.1265805

Öz

İnsanlar hayatın her alanına giren internet ve sosyal medya uygulamalarının aktif kullanıcıları haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, sosyal medya bağımlılığı ve serbest zamanda sıkılma algısı arasındaki ilişkin bazı değişkenler açısından incelemek ve serbest zaman sıkılma algısının sosyal medya bağımlılığını yordama gücünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunda kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen toplam 453 (212 kız ve 241 erkek) üniversite öğrencisi bulunmaktadır. Katılımcılara “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu” (SMAS-AF) ve “Boş Zaman Sıkıntısı Ölçeği” (LBS) uygulanmıştır. T-testi sonuçlarına göre “SMAS-AF” ve “LBS” ölçeklerindeki ortalama puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur. (p>0.01). MANOVA sonuçları fiziksel aktiviteye katılımın “SMAS-AF” ve “LBS” alt ölçekleri üzerindeki ana etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermiştir (p< 0.05). MANOVA sonuçlarına göre günlük sosyal medya kullanım sıklığına “SMAS-AF” ve “LBS” arasında anlamlı fark bulunmuştur (p< 0.01). Korelasyon testi sonuçlarına göre “SMAS-AF” ile “LBS” arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Regresyon analizi, serbest zaman sıkılma algısının sosyal medya bağımlılığını önemli ölçüde yordayıcı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanal tolerans, sanal iletişim, serbest zamanlarda sıkılma algısı

Predictive Power of Leisure Boredom on Social Media Addiction in University Students

Öz

People have become active users of Internet and social media applications going into every aspect of life. The purpose of this study was to investigate social media addiction and perception of boredom in leisure with respect to some variables and to examine the predictive power of perception of boredom in leisure on social media addiction. There was a total of 453 (212 females and 241 males) university students selected with convenience sampling method in the study group of the research. The participants filled the “Social Media Addiction Scale-Adult Form” (SMAS-AF) and “The Leisure Boredom Scale” (LBS). According to t-test results, there was not a statistically significant difference between mean scores in “SMAS-AF” and “LBS” scales. (p>0.01). MANOVA indicated that the main effect of the physical activity participation on the subscales of the “SMAS-AF” and “LBS” was statistically significant (p< 0.05). According to the MANOVA results, significant differences were found in the "SMAS-AF" and “LBS” for daily social media usage frequency, (p< 0.01). According to the results of the correlation test, there was a statistically significant between “SMAS-AF” and “LBS”. Regression analysis indicated that leisure boredom were significant predictors of social media addiction.

Anahtar Kelimeler

Virtual tolerance, virtual communication, leisure boredom

Kaynakça

• Adams, J., & Kirkby, R. J. (2002). Excessive exercise as an addiction: A review. Addiction Research and Theory, 10, 415- 437. https://doi.org/10.1080/1606635021000032366
• Andreassen, C. S., Torsheim, T., Brunborg, G. S., & Pallesen, S. (2012). Development of a facebook addiction scale. Psychological Reports, 110(2), 501-517. https://doi.org/10.2466/02.09.18.PR0.110.2.501-517
• Balcı, Ş., & Baloğlu, E. (2018). Sosyal medya bağımlılığı ile depresyon arasındaki ilişki: “Üniversite gençliği üzerine bir saha araştırması”. İleti-ş-im, 29(2), 209-233. https://doi.org/10.16878/gsuilet.500860
• Balcıoğlu, İ., & Abanoz, Y. (2009). Madde bağımlılığı, intihar, sanık psikolojisi. Dirim Tıp Gazetesi, 84(1), 15-20.
• Baz, F. Ç. (2018) Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine çalışma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 276-295. https://doi.org/10.26466/opus.470118
• Bianchi, A., & Philips, J. G. (2005). Psychological predictors of problem mobile phone use. CyberPsychology and Behavior, 8, 39-51. https://doi.org/10.1089/cpb.2005.8.39
• Chen, I. H., Strong, C., Lin, Y. C., Tsai, M. C., Leung, H., Lin, C. Y., Pakpour, A. H., & Grifths, M.D. (2020). Time invariance of three ultra-brief internet-related instruments: Smartphone ApplicationBased Addiction Scale (SABAS), Bergen social media addiction scale (BSMAS), and the nine-item internet gaming disorder scale-short form (IGDS-SF9) (Study part B). Addictive Behaviors, 101, 1-8. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2019.04.018
• Choliz, M. (2010). Mobile phone addiction: A point of issue. Addiction, 105, 373-374. https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2009.02854.x
• Christakis, N. A., & Fowler, J. H. (2012). Sosyal ağların şaşırtıcı gücü ve yaşantımızı biçimlendiren etkisi [The surprising power of our social networks and how they shape our lives]. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Griffiths, M. (2005). A ‘components’ model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10(4), 191-197. https://doi.org/10.1080/14659890500114359
• Griffiths, M., & Szabo, A. (2013). Is excessive online usage a function of medium or activity? an empirical pilot study. Journal of Behavioral Addictions, 3(1), 74-77. https://doi.org/10.1556/jba.2.2013.016
• Gomathi, A., & Veeramani, P. (2022). The study on social media addiction among adolescent. In K. Manimekalai and S. Poulpunitha (Eds.), Prevalence of screen addiction among college students (1st Edition ., pp.59-70), Shanlax Publications. Güngörmüş, H. A., Yenel, F., & Gürbüz, B. (2014). Bireyleri rekreasyonel egzersize güdüleyen faktörlerin belirlenmesi: Demografik farklılıklar. International Journal of Human Sciences, 11(1), 373-386. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.378425
• Gürbüz, B., Kara, F. M., & Sarol, H. (2017). Türk kadınlarının serbest zamanda sıkılma algısı, benlik saygısı ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 188-198. https://doi.org/10.18826/useeabd.473994
• Hazar, M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı: Bir alan çalışması. İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175.
• Huang, C. Y., & Carleton, B. (2003). The relationships among leisure participation, leisure satisfaction and life satisfaction of college students in Taiwan. Journal of Exercise Science and Fitness, 1(2), 129-132.
• Henderson, K. A., & Bialeschki, M. D. (2007). Leisure and active lifestyles: Research reflections. Leisure Sciences, 27(5), 355-365. https://doi.org/10.1080/01490400500225559
• Iso-Ahola, S. E., & Weissinger, E. (1990). Perceptions of boredom in leisure: Conceptualization, reliability and validity of the leisure boredom scale. Journal of leisure Research, 22(1), 1-17. https://doi.org/10.1080/00222216.1990.11969811
• Kara, F. M., & Özdedeoğlu, B. (2015, Kasım 5-7). Serbest zamanda sıkılma algısı ve boş zaman engelleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. 3. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, Eskişehir, Turkey.
• Kara, F. M., Gürbüz, B., & Öncü, E. (2014). Leisure boredom scale: The factor structure and the demographic differences. The Turkish Journal of Sport and Exercise, 16(2), 28-35. https://doi.org/10.15314/TJSE.201428102
• Kara, F. M., Gürbüz, B., & Sarol, H. (2018). Yetişkinlerde serbest zamanda sıkılma algısı, algılanan sosyal yetkinlik ve benlik saygısı düzeyinin incelenmesi. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 4(4), 113-121. https://doi.org/10.18826/useeabd.473994
• Kara, F. M. & Gücal, A. Ç. (2016). The role of the perception of being bored in free time in determining workaholicism in academics, [The role of bored in free time in determining workaholicism in academics]. Journal of Başkent University Faculty of Health Sciences, 1(1), 48-63.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler (32. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Kaya, G. (2018) Sosyal medya bağımlılığı ile internet kullanım amaçları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bilgi Yönetimi Ana Bilim Dalı, Mersin.
• Korkutata, A. (2018). Leisure Boredom Scale: A Research on University Students. Journal of Education and Training Studies, 6(12), 148-157. https://doi.org/10.11114/jets.v6i12.3648
• Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2011). Addiction to social networks on the internet: A literature review of empirical researches. International Journal of Mental Healthand Addiction, 8(9), 3528-3552. https://doi.org/10.3390/ijerph8093528
• Li, X., Feng, X., Xiao, W., & Zhou, H. (2021). Loneliness and mobile phone addiction among Chinese college students: The Mediating roles of boredom proneness and self-control. Psychology Research and Behavior Management,14, 687–694. https://doi.org/10.2147/PRBM.S315879
• Marengo, D., Fabris, M. A., Longobardi, C., & Settanni, M. (2022). Smartphone and social media use contributed to individual tendencies towards social media addiction in Italian adolescents during the COVID-19 pandemic. Addictive Behaviors, 126, 107204. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2021.107204
• McCaul, L. K. (1998). Relationships among adolescent substance use, leisure boredom, and physical activity. Master Thesis of Education. Faculty of Education, Brock University St. Catharines, Ontario.
• Mikulas, W. L., & Vodanovich, S. J. (1993). The essence of boredom. Psychological Record, 43, 3-12.
• O’Hanlon, J. F. (1981). Boredom: Practical consequences and a theory. Acta Psychologica, 49(1), 53–82.
• Pantic, I., Damjanovic, A., Todorovic, J., Topalovic, D., Bojovic-Jovic, D., Ristic, S., & Pantic, S. (2012). Association between online social networking and depression in high school students: Behavioral physiology viewpoint. Psychiatria Danubina, 24(1), 90-93.
• Sarol, H., & Çimen, Z. (2017). Why people participate leisure time physical activity: A Turkish perspective. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 8(1), 63-72.
• Stănculescu, E. (2022). The Bergen social media addiction scale validity in a romanian sample using item response theory and network analysis. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-18. https://doi.org/10.1007/s11469-021-00732-7
• Şahin, C. (2017). The predictive level of social media addiction for life satisfaction: a study on university students. TOJET, 16(4), 120-125.
• Şahin, C., & Yağcı, M. (2017). Sosyal medya bağımlılığı ölçeği-yetişkin formu: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 523-538.
• Şentürk, E. (2017). Sosyal medya bağımlılığının, depresyon, anksiyete bozukluğu, karışık anksiyete ve depresif bozukluk hastalıkları ile kontrol grubu arasında karşılaştırılması ve kullanıcıların kişilik özellikleriyle ilişkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsi, Ankara.
• Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. (2013). Using multivariate statistics (4thed.). Boston: Allyn and Bacon. Turner, A. (2015). Generation Z: Technology and social interest. The Journal of Individual Psychology,71(2), 103-113. https://doi.org/10.1353/jip.2015.0021
• Usluel, Y. K., & Mazman, S. G. (2009). Sosyal ağların benimsenmesi ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 8(15), 139-160.
• Van Rooij, A. J., Schoenmakers, T. M., Van den Eijnden, R. J. J. M., & Van de Mheen, D. (2010). Compulsive Internet use: the role of online gaming and other Internet applications. The Journal of Adolescent Health, 47(1), 51-57. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2009.12.021
• Van Rooij, A. V., & Schoenmakers, T. M. (2013). Monitor internet en jongeren 2010- 2012. Het (mobiele) gebruik van sociale media en games door jongeren [Monitor internet and youth 2010-2012: The (mobile) use of social media and games by adolescents]. https://doi.org/10.13140/RG.2.1.3396.8486
• Vardar, E., Vardar, S. A., Toksöz, İ., & Süt, N. (2012). Egzersiz bağımlılığı ve psikopatolojik özelliklerin değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nöroloik Bilimler Dergisi, 25(1), 51-57. https://doi.org/10.5350/DAJPN2012250106
• Vural, Z. B., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382.
• Wang, W. C., Wu, C. C., Wu, C. Y., & Huan, T. C. (2012). Exploring the relationships between freetime management and boredom in leisure. Psychology Report, 110(2), 416–426. https://doi.org/10.2466/13.17.PR0.110.2.416-426
• Watkins, M. (2013). Using intentional attributions to explain change in leisure meanings. Leisure Sciences, 35(2), 89-106. https://doi.org/10.1080/01490400.2013.761900
• Xam, S., Dendup, T., & Tenzin, K. (2022). Social media addiction and self-esteem in relation to gender of students. Bhutan Journal of Research and Development, 11(1), 92-107. https://doi.org/10.17102/bjrd.rub.11.1.028
• Xuan, J.Y. (2021). The gender differences in the relationships between self-esteem and life satisfaction with social media addiction in university students. Asian Social Science, 17(11), 48-56. https://doi.org/10.5539/ass.v17n11p48
• Xuan, Y. J., & Amat, M. A. C. (2021). The gender differences in the relationships between self-esteem and life satisfaction with Social Media Addiction among university students. Asian Social Science, 17, 48.
• Young, K. S. (2009). Internet addiction: Diagnosis and treatment consideration. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39, 241-246. https://doi.org/10.1007/s10879-009-9120-x
• Zhang, Y. L., Li, S., & Yu, G. L. (2019). The relationship between boredom proneness and cognitive failures:The mediating role of mobile phone addiction tendency and its difference between only and nononly child family. Psychological Development and Education, 35(3), 344–351. https://doi.org/10.16187/j.cnki.issn1001-4918.2019.03.12
• Zhang, B. (2011). Research on relations between sports and adolescents network addiction. Second International Conference on Education and Sports Education, 2, 245-248.