Spor Bilimleri Alanında Görev Alan Akademik Personelin Örgütsel Psikolojik Sermaye Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, , 173 - 187, 29.10.2023

Gamze Durmuş , İsa Doğan , Pınar Karacan Doğan

https://doi.org/10.38021/asbid.1337752

Öz

Bu araştırmanın amacı, spor bilimleri alanında görev alan akademik personelin örgütsel psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenerek, çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Bu araştırma betimsel tarama modeli niteliğindedir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin farklı bölgelerinde yer alan 9 üniversitenin spor bilimleri eğitimi veren bölümlerinde görev alan 41 kadın 71 erkek toplamda 112 akademisyen oluşturmaktadır. Akademisyenlerin örgütsel psikolojik sermaye algısının ölçülmesi için Luthans ve arkadaşları (2007) tarafından geliştirilen, Çetin ve Basım (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Örgütsel Psikolojik Sermaye Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS-24 paket programı kullanılmış, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. Aynı zamanda bağımsız örneklemler (Independent-Samples) t-Testi analizi, One-Way ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi), farklılıkları belirlemek için ise Tukey Çoklu Karşılaştırma kullanılmıştır. Akademisyenlerin cinsiyet, medeni durum, idari görev durumu, mesleki kıdem yılı ile örgütsel psikolojik sermaye ölçeği geneli ve alt boyutları arasında anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Yaş ve akademik unvanları ile örgütsel psikolojik sermaye alt boyu olan özyeterlilik arasında anlamlı bir farklılık bulunurken, diğer alt boyutlar olan iyimserlik, psikolojik dayanıklılık ve umut arasında herhangi bir farklılık bulunmamıştır. Akademisyenlerin cinsiyet, medeni durum, idari görev durumu ve mesleki kıdem yılı ortalama puanlarının istatistiksel olarak birbirine benzer olduğu görülmektedir. 31-40 yaş aralığındaki akademisyenlerin 41-50 yaş aralığındaki akademisyenlere göre ve aynı zamanda doçentlerin araştırma görevlilerine göre özyeterlilik seviyelerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, araştırma bulgularında özyeterlilik seviyesinin yüksek bulunduğu 31-40 yaş aralığı genellikle bir akademisyenin hayatında önemli bir basamak olan doçentlik unvanının hak edildiği ve bunun yanı sıra birçok eserin bilim dünyasına kazandırıldığı, kısacası akademik başarının üst düzeyde yaşandığı bir yaş aralığı olduğu varsayılırsa özyeterlilik düzeyindeki artışın olması beklenen bir durumdur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sermaye, Örgütsel Psikolojik Sermaye., Örgüt

Investigation of Organizational Psychological Capital Levels of Academic Staff in The Field of Sports Scinces

Öz

The aim of this research is to determine the organizational psychological capital levels of academic staff working in the field of sports sciences and to examine them in terms of various variables. This research is a descriptive survey model. The study group of the research consists of a total of 112 academicians, 41 women and 71 men, working in the sports science departments of 9 universities located in different regions of Turkey. The "Organizational Psychological Capital Scale" developed by Luthans et al. (2007) and adapted into Turkish by Çetin and Basım (2012) was used to measure academics' perception of organizational psychological capital. SPSS-24 package program was used in the analysis of the data, and the significance level was taken as p<0.05. At the same time, Independent-Samples t-Test analysis, One-Way ANOVA (One-Way Analysis of Variance) and Tukey Multiple Comparison were used to determine differences. It has been determined that there is no significant difference between academicians' gender, marital status, administrative position, professional seniority, and the overall and sub-dimensions of the organizational psychological capital scale. While there was a significant difference between age and academic titles and self-efficacy, which is the sub-dimension of organizational psychological capital, there was no difference between the other sub-dimensions of optimism, resilience and hope. It is seen that the average scores of the academicians' gender, marital status, administrative position and professional seniority years are statistically similar to each other. It has been determined that the self-efficacy levels of the academicians in the 31-40 age range are higher than the academicians in the 41-50 age range, as well as the associate professors compared to the research assistants. As a result, if it is assumed that the 31-40 age range, where the self-efficacy level is high in the research findings, is generally an age range where the title of associate professor, which is an important step in an academic's life, is deserved, and in addition, many works are brought to the world of science, in short, the increase in the level of self-efficacy is assumed to be an age range where academic success is experienced at a high level is to be expected.

Anahtar Kelimeler

Psychological Capital, Organizational Psychological Capital., organization

Kaynakça

• Avey, J. B., Luthans, F., ve Jensen, S. M. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management, 48(5), 677-693.
• Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., ve Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.
• Avey, J., Wernsing, T. S., ve Luthans, F., (2008). Can positive employees help positive organizational change? ımpact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviors. The Journal of Applied Behavioral Science, 44(1), 48-70.
• Bakker, A. B., Demerouti, E., ve Verbeke, W. (2004). Using the job demands-resources model to predict burnout and performance. Human Resource Management: Published in Cooperation with the School of Business Administration, The University of Michigan and in alliance with the Society of Human Resources Management, 43(1), 83-104.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A., Freeman, W. H., ve Lightsey, R. (1999). Self-efficacy: The exercise of control. Journal of Cognitive Psychotherapy, 13, 158-166.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E, Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, F., ve Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
• Çetinkaya, M. Y. (2019). Eğitim örgütlerinde örgütsel psikolojik sermaye ile örgütsel stres yönetimi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Erdoğan, P. (2021). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel sinizme etkisinde tükenmişliğin aracı rolü: Sağlık sektöründe bir çalışma. OPUS International Journal of Society Researches, 17(37), 4230-4252.
• Erkmen, T., ve Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
• Lent, R. W., Brown, S. D., ve Hackett, G. (1994). Toward a unifying social cognitive theory of career and academic interest, choice, and performance. Journal of Vocational Behavior, 45(1), 79-122).
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: developing and managing psychological Strengths, Academy of Management Executive, 16, 57-72.
• Luthans, F. (2012). Psychological capital: Implications for HRD, retrospective analysis, and future directions. Human Resource Development Quarterly, 23(1), 1-8.
• Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M., ve Combs, G. M. (2006). Psychological capital development: Toward a micro‐intervention. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 27(3), 387-393.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., ve Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541-572.
• Luthans, F., Norman S. M., Avolio, B. J., ve Avey, J. B. (2008). The mediating role of psychological capital in the supportive organizational climate-employee performance relationship. Journal of Organizational Behavior, 29, 219-238.
• Luthans, F., Youssef, C. M., ve Avolio, B. J. (2015). Psychological capital and beyond. Oxford University Press.
• Manzano-Garcia, G., ve Ayala, J. C. (2017). Relationship between psychological capital and psychological well-being of direct support staff of specialist autism services. The mediator role of burnout. Frontiers in Psychology, 8, 2277.
• Masten, A. S., Best, K. M., ve Garmezy, N. (1990). Resilience and development: Contributions from the study of children who overcome adversity. Development and Psychopathology, 2(4), 425-444.
• Özkalp, E. (2009). Örgütsel davranışta yeni bir boyut: Pozitif (olumlu) örgütsel davranış yaklaşımı ve konuları, 17.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. 491-498.
• Rodríguez-Carvajal, R., Moreno-Jiménez, B., Rivas-Hermosilla, S. D., Álvarez-Bejarano, A., ve Sanz Vergel, A. I. (2010). Psicología positiva en el trabajo: Ganancias mutuas para individuos y organizaciones. Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 26(3), 235-253.
• Scheier, M. F., ve Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4(3), 219-247.
• Seligman, M., ve Csikszentmihalyi, M. (2000), Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5-14.
• Smith, H. M., ve Betz, N. E. (2000). Development and validation of a scale of perceived social self-efficacy. Journal of Career Assessment, 8(3), 283-301.
• Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., ... ve Harney, P. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570-585.
• Youssef, C. M., ve Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace: The impact of hope, optimism, and resilience. Journal of Management, 33(5), 774-800.
• Youssef, C. M., ve Luthans, F. (2015). Psychological capital and well-being. Stress and Health, 31(3), 180-188.