Üniversite Öğrencilerinde Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu ile Akıllı Telefon Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 734 - 751, 28.12.2025

Lokman Karagöz , Fırat Akyüz

https://doi.org/10.38021/asbid.1808741

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı ile fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi’nde öğrenim gören ve kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 396 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde demografik bilgi formuna ek olarak Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyon Ölçeği (FAKMÖ) ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği–Kısa Form (ATBÖ-KF) kullanılmıştır. Analizlerde bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Tukey HSD post-hoc testi ve Pearson korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Bulgular, akıllı telefon bağımlılığı ile fiziksel aktivite motivasyonu arasında negatif ve anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir (r = –.171, p <.01). Cinsiyet ve yaş değişkenleri anlamlı farklılık oluşturmazken; günlük telefon kullanım süresi, düzenli fiziksel aktivite durumu ve haftalık aktivite süresi hem bağımlılık hem de motivasyon üzerinde anlamlı etkiler ortaya koymuştur. Telefon kullanım süresi arttıkça bağımlılık seviyesinin yükseldiği, düzenli ve uzun süreli fiziksel aktivite yapan öğrencilerin ise daha yüksek motivasyon düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, akıllı telefon bağımlılığının fiziksel aktiviteye katılım motivasyonunu düşürücü bir rol oynadığını göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Aktivite , Akıllı Telefon Bağımlılığı , Sedanter Yaşam

Etik Beyan

Etik Kurul İzin Bilgileri Etik değerlendirme kurulu: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu Etik değerlendirme belgesinin tarihi: 01.07.2025 Etik değerlendirme belgesinin sayı numarası: E.138840

An Investigation of the Relationship Between Smartphone Addiction and Motivation for Participation in Physical Activity Among University Students

Öz

This study examines the relationship between smartphone addiction and motivation for participation in physical activity among university students. The sample consisted of 396 students enrolled at Ağrı İbrahim Çeçen University, selected through convenience sampling. Data were collected using a demographic information form, the Motivation Scale For Participation In Physical Activity (MSPPA), and the Smartphone Addiction Scale-Short Version (SAS-SV). Independent samples t-test, one-way ANOVA, Tukey HSD post-hoc test, and Pearson correlation analysis were utilized for data analysis. The findings revealed a negative and significant relationship between smartphone addiction and physical activity motivation (r = –.171, p < .01). While gender and age did not significantly affect the variables, daily smartphone usage time, regular participation in physical activity, and weekly physical activity duration had significant effects on both smartphone addiction and motivation. Increased smartphone use was associated with higher addiction levels, whereas students who engaged in regular and longer durations of physical activity demonstrated higher motivation levels. The findings indicate that smartphone addiction plays a diminishing role in motivation to engage in physical activity.

Anahtar Kelimeler

Physical Activity , Smartphone Addiction , Sedentary Lifestyle

Kaynakça

• Aligül, B., & Tolukan, E. (2024). Akıllı telefon bağımlılığı ile fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu arasındaki ilişki: Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde bir araştırma. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 320-329. https://doi.org/10.38021/asbid.1476185
• Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi (2025, 20 Kasım). Anasayfa. https://www.agri.edu.tr/ adresinden 20 Kasım 2025 tarihinde alınmıştır.
• Balcı, Ş., Olkun, E. O., & Sarıtaş, H. (2025). Akıllı telefon bağımlılığının akademik başarı üzerindeki etkisi: Üniversite gençliği araştırması. Selçuk İletişim, 18(2), 641-668. https://doi.org/10.18094/josc.1677553
• Baskan, Ö., Çorum, M., & Büyükyılmaz, G. (2023). Üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ile fiziksel aktivite, yorgunluk ve uyku kalitesinin ilişkisinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 299-305. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1049962
• Bauman, A. E., Reis, R. S., Sallis, J. F., Wells, J. C., Loos, R. J. F., Martin, B. W., Lancet Physical Activity Series Working Group, & Andersen, L. B. (2012). Correlates of physical activity: why are some people physically active and others not? The Lancet, 380(9838), 258-71. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60735-1
• Bull, F. C., Al-Ansari, S. S., Biddle, S., Borodulin, K., Buman, M. P., Cardon, G., Carty, C., Chaput, J. P., Chastin, S., Chou, R., Dempsey, P. C., dipietro, L., Ekelund, U., Firth, J., Friedenreich, C. M., Garcia, L., Gichu, M., Jago, R., Katzmarzyk, P. T., Lambert, E., & Willumsen, J. F. (2020). World Health Organization 2020 guidelines on physical activity and sedentary behaviour. British Journal of Sports Medicine, 54(24), 1451–1462. https://doi.org/10.1136/bjsports-2020-102955
• Cohen, J. (2013). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Routledge.
• Demirci, K., Akgönül, M., & Akpınar, A. (2015). Relationship of smartphone use severity with sleep quality, depression, and anxiety in university students. Journal of Behavioral Addictions, 4(2), 85–92. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.010
• Erdoğanoğlu, Y., & Arslan, B. Ç., (2019). Gençlerde akıllı telefon kullanımının fiziksel kapasite üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(5), 499-505. https://doi.org/10.5455/apd.22386
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4th ed.). Sage Publications.
• Gedik, S., & Gezgin, D. M. (2022). Üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığının rekreatif faaliyetlere katılım davranışları açısından incelenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 10(28), 1-20. https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.973348
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update (10th ed.). Pearson.
• Gerdan, H., Kesikbaş, G., Asan, E., & Pekesen Kurtça, M. (2025). Does smartphone addiction affect respiratory capacity and physical activity level in young adults? Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 13(2), 100-107. https://doi.org/10.30720/ered.1498792
• Gökçearslan, Ş., Mumcu, F. K., Haslaman, T., & Demiraslan Çevik, Y., (2016). Modelling smartphone addiction: the role of smartphone usage, self-regulation, general self-efficacy and cyberloafing in university students. Computers in Human Behavior, 63, 639–649. http://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.091
• Gümüşgül, O. (2018). Investigation of smartphone addiction effect on recreational and physical activity and educational success. World Journal of Education, 8(4), 11-17 https://doi.org/10.5430/wje.v8n4p11
• Junco, R. (2012). The relationship between frequency of facebook use, participation in facebook activities, and student engagement. Computers and Education, 58(1), 162-171. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.08.004
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kline, T. J. (2005). Psychological testing: A practical approach to design and evaluation. SAGE Publications, Inc., https://doi.org/10.4135/9781483385693
• Küçük, E., Celbek, B., & Coşkun, G. (2021). Üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığının fiziksel aktivite ve depresyon üzerine etkisi. Bozok Tıp Dergisi, 11(3), 41-49.
• Kwon, M., Kim, D. J., Cho, H., & Yang, S. (2013). The smartphone addiction scale: Development and validation of a short version for adolescents. Plos One, 8(12), e83558. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0083558
• Lepp, A., Barkley, J. E., Sanders, G. J., Rebold, M., & Gates, P. (2013). The relationship between cell phone use, physical and sedentary activity, and cardiorespiratory fitness in a sample of U.S. college students. The International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10, 79. https://doi.org/10.1186/1479-5868-10-79
• Mohammadzadeh, M., & Safran, E. E. (2025). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite seviyesi ile ekran bağımlılığı arasındaki ilişki. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(Özel Sayı), 28-28.
• Musaoğlu, Ö., Işık, Ö., & Çiçek, G. (2024). Akıllı telefon bağımlılığı ile fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişki: Spor bilimleri öğrencileri üzerine bir araştırma. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 15(3), 379-390. https://doi.org/10.17155/omuspd.1526274
• Noyan, C. O., Darçın, A. E., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz, N. (2015). Akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin kısa formunun üniversite öğrencilerinde Türkçe geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16(1), 73–81.
• Özer K. (2016). Fiziksel uygunluk. Ankara: Nobel Akademi.
• Park, J., Park, M., Shin, J., Li, B., Rolfe, D., Yoo, J., & Dittmore, S. (2016). Effect of sports participation on Internet addiction mediated by self-control: A case of Korean adolescents. Kasetsart Journal of Social Sciences, 37(3), 164-169. https://doi.org/10.1016/j.kjss.2016.08.003
• Stelmach, M. J., Baj-Korpak, J., Niźnikowska, E., Bergier, B., Bergier, M., Tomczyszyn, D., Szepeluk, A., & Rocha, P. (2025). Exploring the determinants and correlates of health-enhancing physical activity of adults in Eastern Poland. Sensors, 25(18), 5665. https://doi.org/10.3390/s25185665
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L.S. (2013).Using Multivariate Statistics (sixthed.)Pearson, Boston.
• Tekkurşun-Demir, G., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Fiziksel aktiviteye katılım motivasyon ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2479. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i4.5585
• Ulutaş, E., Çilli, A., Aydın, A., & Muratdağı, G. (2020). Sakarya üniversitesi öğrencilerinin akıllı telefon kullanma düzeyleri ve yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 10(Özel Sayı), 24-32. https://doi.org/10.31832/smj.739137