The Relationship of Sport Engagement and Athlete Value Orientations

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 864 - 878, 28.12.2025

Aydıner Birsin Yıldız , Oğuzhan Özsoy , Bilgehan Pepe , Ersan Tolukan

https://doi.org/10.38021/asbid.1829653

Öz

The purpose of this study was to examine the relationship between athletes’ sport commitment and their value orientations, as well as to determine differences across demographic variables. A correlational survey design was employed. The sample consisted of 290 athletes actively engaged in sports in Ankara, who participated voluntarily. Data were collected through a Personal Information Form, the Sport Commitment Scale, and the Athlete Value Orientation Scale. Independent samples t-tests, one-way ANOVA, Pearson correlation, and multiple regression analyses were conducted. Findings indicated that female athletes scored significantly higher than male athletes in Value Orientation, Competitiveness, and Sportsmanship. Team sport athletes demonstrated higher levels of sport commitment compared to individual sport athletes, whereas no significant differences were found according to national athlete status. Significant differences were observed across some age and education groups. Correlation analysis revealed moderate-to-strong positive associations between sport commitment and athlete value orientations. Multiple regression analysis showed that responsibility, competitiveness, and adherence to rules significantly predicted sport commitment. In conclusion, athletes’ sport commitment is strongly associated with their value orientations, and particularly responsibility, competitiveness, and adherence to rules emerged as key factors enhancing commitment to sport.

Anahtar Kelimeler

Sport Engagement , Athlete Value Orientations , Sportmanship

Spora Bağlılığın Sporcu Değer Yönelimleri ile İlişkisi

Öz

Bu araştırmanın amacı, sporcuların spora bağlılıkları ile sporcu değer yönelimleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve çeşitli demografik değişkenlere göre farklılıkları belirlemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Ankara il merkezinde aktif spor yapan ve gönüllülük esasına göre araştırmaya katılan 290 sporcu oluşturmuştur. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Spora Bağlılık Ölçeği ve Sporcu Değer Yönelimi Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Analizlerde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, kadın sporcuların sporcu değer yönelimi, yarışma severlik ve sportmenlik puanlarının erkek sporculara göre daha yüksek olduğu, takım sporcularının bireysel sporculara kıyasla daha yüksek spora bağlılık düzeyine sahip oldukları belirlenmiştir. Milli sporculuk değişkenine göre anlamlı farklılık saptanmamıştır. Yaş ve eğitim düzeyinde ise bazı boyutlarda anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Korelasyon analizinde spora bağlılık ile sporcu değer yönelimleri arasında orta–yüksek düzeyde pozitif ilişkiler bulunmuş; çoklu regresyon analizinde ise sorumluluk, yarışma severlik ve kurallara uyma boyutlarının spora bağlılığın anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, sporcuların spora bağlılıklarının değer yönelimleri ile güçlü biçimde ilişkili olduğu ve özellikle sorumluluk, rekabetçi eğilimler ve kurallara uyma özelliklerinin spora bağlılığı artıran temel unsurlar olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spora Bağlılık , Sporcu Değer Yönelimleri , Sportmenlik

Etik Beyan

Ethics Committee Approval Information Ethics Committee: Ankara Yıldırım Beyazıt University Health Sciences Ethics Committee Date of approval: 20.05.2024 Approval number: 05-716

Kaynakça

• Arıburun, B., & Aşçı, F. H. (2005). Amerikan futbolu oyuncularında hedef yönelimi ve algılanan güdüsel iklim. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 111–114. https://doi.org/10.1501/sporm_0000000049
• Arıkan, A. N., & Akoğuz Yazıcı, N. (2022). Sporcuların bağlılık düzeylerinin incelenmesi: Takım sporları üzerine kesitsel bir analiz. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 2), 738–748. https://doi.org/10.38021/asbid.1198835
• Arıkan, G., & Gökhan, İ. (2023). Genç ve yetişkin sporcularda sporcu bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Journal of Global Sport and Education Research, 6(1), 99–109. https://doi.org/10.55142/jogser.1203528
• Arıkan, A. F., & Dinçer, U. (2022). Spor bilimlerinde öğrenim gören lisans öğrencilerinin spora bağlılık düzeyleri ve akademik başarılarının incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 5(1), 1–8. https://doi.org/10.36415/dagcilik.1132538
• Baydar Arıcan, H. Ö., & Gökyürek, B. (2022). The effect of mental training skills on the prediction of athlete students’ sports commitment level. International Journal of Eurasian Education and Culture, 7(18), 1562–1580. http://dx.doi.org/10.35826/ijoecc.592
• Ekizoğlu, Ö. (2023). Açık su yüzme sporcularının spora bağlılıklarının yaşam doyumuna etkisi. Spor Eğitim Dergisi, 7(1), 68–76. https://doi.org/10.55238/seder.1260479
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2006). How to design and evaluate research in education (7th ed.). McGraw-Hill.
• Guillén, F., & Martínez-Alvarado, J. R. (2014). The sport engagement scale: An adaptation of the Utrecht Work Engagement Scale (UWES) for the sports environment. Universitas Psychologica, 13(3), 975–984. https://doi.org/10.11144/Javeriana.UPSY13-3.SESA
• Güler, M., & Bulut, M. (2022). Fitness antrenörlerinin görev ve ego yönelimi durumları. Journal of Global Sport and Education Research, 5(2), 109–117. https://doi.org/10.55142/jogser.1147080
• Gürpınar, B., Toprak, S., Ayvalı, M., & Whitehead, J. (2018). Beden eğitimi ve sporda değerler ve değer sistemi: Altyapı sporlarında değerler ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2117–2126. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2512
• Hall, T. (2000). Determinants of elite athletes’ commitment to sport: Examination of the sport commitment model in the professional sport domain. Doctoral dissertation, Portland State University. https://doi.org/10.15760/etd.5434
• Iñigo, M. R., Podlog, L., & Hall, M. (2015). Why do athletes remain committed to sport after severe injury? An examination of the sport commitment model. The Sport Psychologist, 29(2), 143–155. https://doi.org/10.1123/tsp.2014-0086
• Karadağ, D., & Aşçı, F. H. (2023). Sporcularda çift kariyer yetkinliği: Bireysel ve durumsal faktörlerin rolü. Spor Bilimleri Dergisi, 34(1), 42–58. https://doi.org/10.17644/sbd.1081129
• Karagonlar, G., & Emirza, S. (2021). Sosyal değer yönelimi ve sosyal ikilemlerde iş birliği: Düzenleyici odağın ve tanımlayıcı normların etkisi. Psikoloji Çalışmaları, 41(3), 991–1035. https://doi.org/10.26650/sp2020-816761
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayıncılık.
• Kayhan, R. F., Bardakçı, S., & Caz, Ç. (2020). Spora Bağlılık Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlama çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2905–2922. https://doi.org/10.15869/itobiad.676854
• Koç, H., & Koç, Ö. (2023). Sportif uygulamalarda müzik ve spora bağlılık: Spor merkezi üyeleri üzerine bir araştırma. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 65–81. https://doi.org/10.30769/usbd.1340827
• Li-sen, H., & Yue, J. (2022). Study of commitment to recreational sports in Chinese urban residents. Revista Brasileira de Medicina do Esporte, 28(4), 306–310. https://doi.org/10.1590/1517-8692202228042021_0294
• Ling, A., Teo, E. W., & Chin, N. S. (2019). Sport commitment among Malaysian racquet sports athletes. Malaysian Journal of Medical Sciences, 26(4), 86–93. https://doi.org/10.21315/mjms2019.26.4.10
• Madak, E., Kumartaşlı, M., Gülen, Ö., & Sönmez, H. O. (2021). Taekwondo sporcularının spora bağlılık düzeylerinin milli sporculuk durumları açısından incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 10(3), 1–17. https://doi.org/10.22282/ojrs.2021.84
• Merdan, H. E., & Çağlar, E. (2022). Ergen sporcularda spora bağlılık ile ilişkili bireysel ve sosyal faktörler: Sistematik derleme. Spor Bilimleri Dergisi, 33(3), 120–148. https://doi.org/10.17644/sbd.1008784
• Ohji, S., Aizawa, J., Hirohata, K., Mitomo, S., Ohmi, T., Jinno, T., Nagae, M., Koshino, Y., & Yagishita, K. (2021). Athletic identity and sport commitment in athletes after anterior cruciate ligament reconstruction who have returned to sports at their pre-injury level. BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation, 13(1). https://doi.org/10.1186/s13102-021-00264-6
• Özgün, A., Türkmen, M., & Ayhan, B. (2021). Sporcuların Covid-19’a yakalanma kaygısı ve spora bağlılık durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 298–315.
• Özgen, Y. (2016). Components of social value orientation: A scale development study. Nesne Psikoloji Dergisi, 4(8), 245–267. https://doi.org/10.7816/nesne-04-08-05
• Simón-Piqueras, J. Á., Madrona, P. G., Zamorano-García, D., Torre-Maroto, M. D. L., & Bustos, J. G. F. (2023). Self-determined regulation, achievement goals and sport commitment in Spanish masters swimmers. Behavioral Sciences, 13(10), 828. https://doi.org/10.3390/bs13100828
• Siyahtaş, A., Tükenmez, A., Avcı, S., Yalçınkaya, B., & Çavuşoğlu, S. B. (2020). Bireysel ve takım sporu yapan sporcuların spor bağlılık düzeylerinin incelenmesi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(34), 1310–1317. https://doi.org/10.31576/smryj.581
• Sivrikaya, M. H., & Biricik, Y. S. (2019). Milli takım düzeyindeki elit kayakçıların sporcu bağlılık düzeylerinin incelenmesi. 2. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi Bildiri Kitabı.
• Sunay, H., & Yıldırım, O. (2019). Özel spor merkezlerine devam eden bireylerin spor ekonomisine katkısı. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 182–196. https://doi.org/10.33689/spormetre.514353
• Tezcan, E., Somoğlu, M. B., & Taşkın, S. (2023). Üniversite öğrencilerinin spora bağlılıklarının başarı motivasyonuna etkisi. Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 77–86. https://doi.org/10.48133/igdirsbd.1311666
• Turan, E. (2021). Kick-boks sporcularının sporcu kimlikleri ile sportmenlik yönelimlerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 412–423. https://doi.org/10.38021/asbid.1034174
• Uluç, E. A., & Akçakoyun, F. (2021). Bocce sporcularının hedef yönelimlerinin spora bağlılıkları üzerindeki rolü: Çanakkale ili örneği. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 424–437. https://doi.org/10.38021/asbid.1034025
• Verdejo, M. N., Yango, A. R., & Bautista, S. C. (2024). Sports commitment, training motivation, and athletic performance among selected NCAA South players. Diversitas Journal, 9(2). https://doi.org/10.48017/dj.v9i2.3014
• Weiss, W. M. (2014). Competitive-level differences on sport commitment among high school- and collegiate-level athletes. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 13(3), 286–303. https://doi.org/10.1080/1612197x.2014.958517
• Williams, L. (2013). Commitment to sport and exercise: Re-examining the literature for a practical and parsimonious model. Journal of Preventive Medicine & Public Health, 46(Suppl. 1), S35–S42. https://doi.org/10.3961/jpmph.2013.46.s.s35
• Yaşın, İ., & Tan, M. (2023). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik değer düzeylerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(240), 2887–2902. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1180032
• Yıldız, M., & Güven, Ö. (2021). Sporcu değer yönelimi ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Scientific Educational Studies, 5(2), 159–177. https://doi.org/10.31798/ses.1020314