Farklı Branş Öğretmenlerinin Öğrenci Algısına Göre Etik Değerlere Uyma Düzeylerinin Karşılaştırılması

Yıl 2021, , 331 - 341, 28.12.2021

Şaban Ünver , Seydi Ahmet Ağaoğlu , Büşra Tören

https://doi.org/10.38021/asbid.999218

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin algılarına göre beden eğitimi ve spor (BES) ve din kültür ve ahlak bilgisi (DKAB) öğretmenlerinin mesleki yeterlilik ve etik değerlere uyma düzeylerini değerlendirmek ayrıca karşılaştırmaktır. Çalışmaya Samsun da bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 27 Ortaöğretim okulunun 5. 6. 7. ve 8. sınıfta öğrenimine devam etmekte olan 257 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulan “Demografik Bilgi Formu”, Gündüz ve Coşkun (2012) tarafından geliştirilen “Öğrenci Algısına Göre Öğretmen Etik Değerler Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler istatistiksel analizinde SPSS 21 paket programı kullanıldı. Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalamasının 11,96 yıl, %50,6’sı kadın (130 kişi), %49,4’ü ise erkek (127 kişi) olduğu tespit edilmiştir. Beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile din kültür ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin etik değerlere uyma düzeylerine ilişkin öğrencilerinin görüşleri karşılaştırılmıştır. Her iki branş öğretmeni arasında yapılan karşılaştırmada öğrenci algısına göre öğretmen etik değerler ölçeği alt boyutları arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0.001). Yani mesleki sorumluluk ve mesleki yeterlilik alt boyut puanlarına bakıldığında beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ortalama puanlarının din kültür ve ahlak bilgisi öğretmenlerinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. BES öğretmenlerin mesleki etik ilkelere uyma düzeylerinin iyi, DKAB öğretmenlerinin ise orta seviyede olduğu yani her iki branşta da beklenilen seviyenin altında olduğu ve mesleki etik ilkelere uyma konusunda özellikle DKAB öğretmenlerinin bu konuya gerekli hassasiyeti göstermeleri gerektiği sonucuna ulaşıldı.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor, Din Kültür ve Ahlak Bilgisi, Etik

Comparison of Ethical Values Compliance Levels of Different Branch Teachers According to Student Perceptions

Öz

The aim of the present study is to assess and compare the professional competence and compliance with ethical values levels of teachers of physical education and sports (PES) and religious culture and moral knowledge (RCMK) according to the perceptions of secondary school students. 257 students who were attending 5th, 6th, 7th and 8th grades in 27 secondary schools of Ministry of National Education in Samsun participated in the study. “Demographic Information Form” developed by the researcher and “Teacher Ethical Values Scale according to Student Perception” developed by Gündüz and Coşkun (2012) were used as data collection tool. SPSS 21 program was used for statistical analysis of data. It was found that the average age of the students in the study was 11,96 years, 50.6% (130) were female and 49.4% (127) were male. Students’ views on compliance with ethical values levels of teachers of physical education and sports and religious culture and moral knowledge were compared. Significant difference was found between Teacher Ethical Values Scale sub-dimensions according to students’ perceptions in the comparison of teachers of the two branches (p<0.001). In terms of professional responsibility and professional competence sub-dimension scores, average scores of teachers of physical education and sports were found to be higher than those of teachers of religious culture and moral knowledge. It was concluded that PES teachers had good levels of compliance with professional ethical principles, while RCMK teachers had moderate levels, which means that the levels were lower than expected in both branches and it was concluded that especially RCMK teachers should show the required sensitivity on complying with professional ethical principles.

Anahtar Kelimeler

physical education and sports, religious culture and ethics, ethic

Kaynakça

• Aktaş, K. (2014). Etik-Ahlak İlişkisi ve Etiğin Gelişim Süreci, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 1(2), 22-32.
• Arğa, M. (2012). Öğretmenlerin mesleki etik ilkeleri kapsamındaki davranışlarının ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin algılarıyla değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ateş, N. (2012). Öğretmenlikte meslek ahlâkı ve mesleki değerler. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3(6), 3-18.
• Aydoğan İ. (2011). Öğretmenlerin mesleki etik ilkelere uyma düzeylerinin öğrenciler tarafından algılanması. F.Ü.Sosyal Bilimler Dergisi 2011-21(2); 87-96.
• Baloğlu, N., Karadağ, E., Doğan, A. E. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin mesleki etik davranışları, İş Ahlakı Dergisi, 1(2), 7-26.
• Çelebi N. Akbağ M. (2012). A study for ıdentification of ethical conduct of the teachers working at public high schools. International Online Journal of Educational Sciences. 4(2), 425-441.
• Koçyiğit, S., Uzuner, M., Salğın E., Yüksek, M. (2017). Öğrencilerin muhasebe meslek etiği algısı: Gazi üniversitesinde bir uygulama, Ömer Halisdemir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 158-177.
• Dağlı, A., Akyıldız, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin görüşlerine göre ilköğretim denetmenlerinin etik davranışları, Dicle Ünv. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 27-38.
• Dayanç, T. (2007). Sınıf öğretmenliği aday öğretmenlerinin mesleki etik konusundaki görüşleri ve mesleki etik ikilemleri çözümleme biçimleri. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Erdem, R. A., Şimşek, S. (2013). Öğretmenlik Meslek Etiğinin İrdelenmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (15).
• Erdoğan, Ç. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin davranışlarının etik ilkelere uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (2), 503-518.
• Gözütok, F. D. (1999). Öğretmenlerin etik davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32 (1–2), 83–99.
• Güler, A. (2010). Eğitim denetiminde etik sorunsalı. İkinci Uluslararası katılımlı eğitim denetimi kongresi bildiriler kitabı (Editör: T. Karaköse, K. Yılmaz, Y. Altınkurt). (23-25 Haziran 2010), Kütahya, 66-71.
• Gündüz Y. Coşkun ZS. (2011) Elementary school students's views regarding the level of their teachers' complying with professional ethics principles. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(2); 95-110.
• Gündüz Y. Coşkun ZS. (2012) Öğrenci Algısına Göre Öğretmen Etik Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 13(1);111-131.
• Helvacı, M. A. İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeyleri, Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2010.
• Ilgaz, S. ve Bilgili, T. (2006). Eğitim ve öğretimde etik. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 199-210. Karataş, A. (2013). İlköğretim öğretmen adayları için meslek etiğinin önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 304-318.
• Kartal, E. S., Karaköse, T., Özdemir, T. Y. & Yirci, R. (2011). Öğretmen görüşlerine göre eğitim müfettişlerinin sahip olması gereken mesleki etik ilkeler, III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusu, Mersin.
• Kayıkçı, K., & Uygur, Ö. (2012). İlköğretim okullarının denetiminde mesleki etik: Bir durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 65-94.
• Örenel, S. (2005). Öğretmenlerin mesleki etik ilkeleri kapsamındaki davranışlarının ilköğretim ve orta öğretim öğrencilerinin algılarıyla değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Marmara üniversitesi, Eğitim bilimleri enstitüsü, İstanbul.
• Özbek, O. (2003). Beden eğitimi öğretmenlerinin meslekî etik ilkeleri ve bu ilkelere uyma düzeyleri. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Özdemir, T. Y., Boydak Ozan, M. & Yirci, R. (2013). Öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşlerine göre il/ilçe milli eğitim müdürlükleri yöneticilerinin etik liderlik davranışları, International Journal of Social Science, 6(3), 509-527.
• Pelit, E., & Güçer, E. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik dışı davranışa yönelten faktörlere ilişkin algılamaları. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-119.
• Saban, A. (2000). Öğrenme öğretme süreci. Yeni teori ve yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sakin, A. (2007). Okul öncesi öğretmenlerin mesleki etik davranışlar hakkındaki görüşleri ile ahlaki yargı düzeyleri ve öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şentürk, C. (2009). Öğretmenlik mesleğinde etik, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 10(111), 25-29.
• Taşar, H. H. (2011). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin görüşlerine göre eğitim müfettişlerin davranışlarının meslek etiği açısından incelenmesi, (Adıyaman örneği), III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Tezcan, M. (2003). Gizli Müfredat: Eğitim Sosyolojisi Açısından Bir Kavram Çözümlemesi. Ankara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Toprakçı, E. Bozpolat, E., Buldur, S. (2010). Öğretmen davranışlarının kamu mesleği etiği ilkelerine uygunluğu, e-international journal of educational research, 1(2), 35-50.
• Tosunoğlu ve Semerci 2017). Türkçe öğretmenlerinin mesleki etik davranışlarına ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/18, p. 655-670 Turhan, M., Çelik, V. (2011). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının okullardaki sosyal adalet üzerindeki etkisi, e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 438-452.
• Uğurlu, C. T. (2008). Lise son sınıf öğrencilerinin öğretmenlerinin etik davranışlarına ilişkin algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 367-378.
• Uğurlu, C. T. (2010). Öğretmenlerin eğitim müfettişlerinin etik davranışlarına ilişkin görüşleri, e-International Journal of Educational Research, 1(2), 66-78.
• Yaman, E., Çetinkaya-Mermer, E., & Mutlugil, S. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin etik davranışlara ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 93-108.
• Yeşilyurt, E. Kılıç, E.M. (2014). Ortaokul öğrencilerinin algılarına göre öğretmenlerin etik değerlere uyma düzeylerinin değerlendirilmesi, Ekev Akademi Dergisi, 18(60), 471-486.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2009). Öğretmen adaylarının mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. İş Ahlakı Dergisi, 2(2), 71–88.