Kaynaştırma Eğitimi Alan Çocuklara Uygulanan Akran aracılı Uyarlanmış Fiziksel Aktivite Programının Etkilerine Yönelik Ebeveyn ve Öğretmen Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 88 - 101, 25.12.2019

Oğuz Kaan Esentürk

Öz

Bu araştırmada
kaynaştırma eğitimi alan çocuklara uygulanan akran aracılı uyarlanmış fiziksel aktivite
programının etkilerine yönelik ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Temel nitel araştırma modeline göre tasarlanan mevcut
araştırmada, 6 ebeveyn ve 6 öğretmen olmak üzere toplam 12 katılımcı yer
almıştır. Araştırmada çalışma grubundan elde edilen verilerin analizinde
tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada akran aracılı uyarlanmış
fiziksel aktivite programının kaynaştırma eğitimi alan çocukların gelişim
düzeyleri üzerindeki olumlu etkilerine yönelik kategoriler elde edilmiştir.
Ebeveynlerin görüşleri doğrultusunda sosyal gelişim, fiziksel ve sağlık gelişimi,
oyun oynama becerisi, iletişim becerisi ve aile ilişkileri kavramlarından
oluşan kategoriler elde edilmiştir. Ebeveynler bu kategoriler arasında en
önemli faktör olarak sosyal gelişim üzerinde görüş bildirmişlerdir.
Öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda ise, sosyal gelişim, fiziksel ve sağlık
gelişimi, arkadaşlık ilişkileri, akademik başarı, okul içi disiplin,
öğretmen-öğrenci ilişkisi ve okula olan ilgi artışı kategorileri elde
edilmiştir. Öğretmenler bu kategoriler arasında en önemli faktör olarak sosyal
gelişim üzerinde görüş bildirmişlerdir. Sonuç olarak akran aracılı uyarlanmış
fiziksel aktivite programının etkilerine yönelik ebeveyn ve öğretmen
görüşlerinin, kaynaştırma eğitimi alan çocukların genel gelişim özellikleri ve
okul yaşantısı çerçevesinde yoğunlaştığı görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Akran Aracılı Uyarlanmış Fiziksel Aktivite, Kaynaştırma Öğrencileri, Ebeveyn ve Öğretmen Görüşleri

Kaynakça

• Anderson-Hanley, C., Turek, K., & Schneiderman, R. L. (2011). Autism and exergaming: Effects on repetitive behaviors and cognitions. Psychology Research and Behavior Management, 4, 129-137. doi: 10.2147/PRBM.S24016.
• Bahrami, F., Movahedi, A., Marandi, S. M., & Abedi, A. (2012). Kata techniques training consistently decreases stereotypy in children with autism spectrum disorder. Research in Developmental Disabilities, 33(4), 1183-1193. doi: 10.1016/j.ridd.2012.01.018.
• Bakkaloğlu, H., Sucuoğlu, N. B., & Yılmaz, B. (2019). Okul Öncesi Kaynaştırma Sınıflarının Kalitesi: Yordayıcı Değişkenler. eğitim ve bilim, 44(199).
• Batu, S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2, 35-47.
• Batu, S., Kırcaali-İftar, G. ve Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5, 33, 50.
• Berg, B. L., & Lune, H. (2012). Qualitative research methods for the social sciences (8th ed.). New Jersey, NJ: Pearson.
• Blick, R. N., Saad, A. E., Goreczny, A. J, Roman, K., & Sorensen, C. H. (2015). Effects Of Declared Levels Of Physical Activity On Quality Of Life Of İndividuals With İntellectual Disabilities. Research in Developmental Disabilities, 37, 223-9. doi: 10.1016/j.ridd.2014.11.021.
• Block, M., Oberweiser, B., & Bain, M. (1995). Using class-wide peer tutoring to facilitate inclusion of students with disabilities in regular physical education. Physical Educator, 52(1), 47-56.
• Bogdan, R., & Biklen, S. (2007). Qualitative research for education: An introduction to theories and methods (5th ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon.
• Bota, A., Silvia, T., & Şerbănoiu, S. (2014). Unified Sports – A Social Inclusion Factor İn School Communities For Young People With Intellectual Disabilities. Procedia Social and Behavioral Sciences, 117, 21-26. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.02.172.
• Brookman, L., Boettcher, M., Klein, E., Openden, D., Koegel, R. L., & Koegel, L. K. (2003). Facilitating social interactions in a community summer camp setting for children with Autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 5(4), 249-252. doi: 10.1177/10983007030050040801.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, E., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Capio, C. M., Sit, C. H., Eguia, K. F., Abernethy, B., & Masters, R. (2014). Fundamental Movement Skills Training To Promote Physical Activity İn Children With And Without Disability: A Pilot Study. Journal of Sport and Health Science, 4(3), 235-243. doi: 10.1016/j.jshs.2014.08.001.
• Chu, C. H., & Pan, C. Y. (2012). The effect of peer-and sibling-assisted aquatic program on interaction behaviors and aquatic skills of children with autism spectrum disorders and their peers/siblings. Research in Autism Spectrum Disorders, 6(3), 1211-1223. doi: 10.1016/j.rasd.2012.02.003.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Garcia-Villamisar, D. A., & Dattilo, J. (2010). Effects Of A Leisure Program On Quality Of Life And Stress Of İndividuals With ASD. Journal of Intellectual Disability Research, 54(7), 611-619. doi: 10.1111/j.1365 2788.2010.01289.
• Giagazoglou, P., Kokaridas, D., Sidiropoulou, M., Patsiaouras, A., Kara, C., & Neofotistou, K. (2013). Effects Of A Trampoline Exercise İntervention On Motor Performance And Balance Ability Of Children With İntellectual Disabilities. Research in Developmental Disabilities, 34(9), 2701-7. doi: 10.1016/j.ridd.2013.05.034.
• Groff, D. G., Lundberg, N., & Zabriskie, R. B. (2009). Influence Of Adapted Sport On Quality Of Life: Perceptions Of Athletes With Cerebral Palsy. Disability and Rehabilitation, 31(4), 318- 326. doi: 10.1080/09638280801976233.
• Gür, A. (2001). Özürlülerin Sosyal Yaşama Uyum Süreçlerinde Sportif Etkinliklerin Rolü. Ankara: Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
• Houston-Wilson, C., Dunn, J., Mars, H., & McCubbin, J. (1997). The effect of peer tutors on motor performance in integrated physical education classes. Adapted Physical Activity Quarterly, 14(4), 298-313.
• Hutzler, S. (2011). Evidence-based practice and research: A challenge to adapted physical activity. Adapted Physical Activity Quarterly, 28(3), 189-209.
• İlhan, E. L., & Esentürk, O. K. (2015). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düzeyine Etkisi. Kastamonu eğitim dergisi, 16(1), 315-324.
• İlhan, L. (2009). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Çocuklarının Özel Eğitimleri Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Etkinliklerine Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 38-48.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5, 1-13.
• Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16, 45-50.
• Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel gereksinimli bireyler ve özel eğitim. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Liamputtong, P. (2009). Qualitative research methods (3rd ed.). South Melbourne, Vic: Oxford University Press.
• Mazzoni, E. R., Purves, P. L., Southward, J., Rhodes, R. E., & Temple, V. A. (2009). Effect Of İndoor Wall Climbing On Self-Efficacy And Self-Perceptions Of Children With Special Needs. Adapted Physical Activity Quarterly, 26(3), 259-73.
• Menear, K. S., & Neumeier, W. H. (2015). Promoting physical activity for students with autism spectrum disorder: Barriers, benefits, and strategies for success. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 8(3), 43-48. doi: 10.1080/07303084.2014.998395.
• Merriam, S. B. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Jossey- Bass.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Nicholson, H., Kehle, T. J., Bray, M. A., & Van Heest, J. (2011). The effects of antecedent physical activity on the academic engagement of children with autism spectrum disorder. Psychology in the School, 48(2), 198-213. doi: 10.1002/pits.20537.
• Özer, D., Nalbant, S., Aglamıș, E., Baran, F., Kaya-Samut, P., Aktop, A., et al. (2013). Physical Education Teachers' Attitudes Towards Children With İntellectual Disability: The İmpact Of Time İn Service, Gender, And Previous Acquaintance. Journal of Intellectual Disabilities Research, 57(11), 1001-13. doi: 10.1111/j.1365 2788.2012.01596.
• Pitetti, K. H., Rendoff, A. D., Grover, T., & Beets, M. W. (2007). The efficacy of a 9-month treadmill walking program on the exercise capacity and weight reduction for adolescents with severe autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37(6), 997-1006. doi: 10.1007/s10803-006-0238-3.
• Siperstein, G. N., Glick, G. C., & Parker, R. C. (2009). Social İnclusion Of Children With İntellectual Disabilities İn A Recreational Setting. Intellectual and Developmental Disabilities, 47(2), 97-107. doi: 10.1352/1934-9556-47.2.97.
• Srinivasan, S. M., Pescatello, L. S., & Bhat, A. N. (2014). Current perspectives on physical activity and exercise recommendations for children and adolescents with autism spectrum disorders. Physical Therapy, 94(6), 1-46. http://dx.doi.org/10.2522/ptj.20130157.
• Srinivasan, S. M., Pescatello, L. S., & Bhat, A. N. (2014). Current perspectives on physical activity and exercise recommendations for children and adolescents with autism spectrum disorders. Physical Therapy, 94(6), 1-46. doi: 10.2522/ptj.2013015.
• Strickland, J., Temple, V. A., & Walkley, J. W. (2005). Peer tutoring as an instructional design methodology to improve fundamental movement skills. ACHPER Healthy Lifestyles Journal, 52(2), 22-27.
• Şahbaz, Ü. ve Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 116-135.
• Ward, P., & Ayvazo, S. (2006). Classwide peer-tutoring in physical education: Assessing its effects with kindergarteners with autism. Adapted Physical Activity Quarterly, 23(3), 233-244.
• Yarımkaya, E., İlhan, E. L., & Karasu, N. (2017). Akran aracılı uyarlanmış fiziksel aktivitelere katılan otizm spektrum bozukluğu olan bir bireyin iletişim becerilerindeki değişimlerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(2), 225-252.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.