Futbol Hakemlerinin Benlik Saygıları ve Algılanan Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Düzce İli Örneği)

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 127 - 140, 28.06.2020

Levent Görün , Yavuz Öntürk , Engin Efek , Erkan Bingöl , Yeşim Bayrakdaroğlu

https://doi.org/10.38021/asbid.742049

Cited By: 7

Öz

Araştırmanın amacı, futbol hakemlerinin benlik saygıları ve algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Amaca istinaden, araştırmanın modeli için nicel araştırma türlerinden olan tarama ve korelasyon modeli (Demir, 2015) seçilmiştir. Çalışma grubu; Düzce ilinde faal futbol hakemleri arasından gönüllü katılım sağlayan 42 hakemden oluşmaktadır. Hakemlerin bazı demografik özelliklerini belirlemek için araştırmacılar tarafından oluşturulan 6 soruluk “Kişisel Bilgi Formu,” benlik saygısı düzeyleri için, Rosenberg (1965) tarafından geliştirilen ve Tukuş (2010) tarafından Türkçe ’ye uyarlanan “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” ve algılanan stres düzeylerini belirlemek için ise Cohen, Kamarck ve Mermelsten (1983) tarafından geliştirilmiş, Yerlikaya ve İnanç (2006) tarafından Türkçe ‘ye uyarlanmış “Algılanan Stres Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için Statistical Packadge for Social Sciences (SPSS) 17,0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma değerlerine yer verilmiştir. Veri dağılımları Skewness-Kurtosis değerleri ile incelenmiş, veriler normal dağılım gösterdiğinden parametrik testlerden olan T- testi ve ANOVA testi yapılmıştır. Ayrıca değişkenler arasında ilişkinin tespiti için Pearson korelasyon testi uygulanmıştır. Anlamlılık düzeyi ise p<0,05 olarak belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları, futbol branşında faal olarak görev yapan hakemlerin benlik saygıları ve algılanan stres düzeyleri arasında negatif yönlü bir ilişki olduğunu ve yaş, medeni durum, klasman, eğitim durumu, hakemlik yapma süresi ve gelir değişkenleri açısından herhangi bir anlamlı farklılık oluşturmadığını göstermiştir. Sonuç olarak, hakemlerin benlik saygıları orta düzeydedir ve benlik saygıları arttıkça algılanan stres düzeyleri azalmaktadır. Ayrıca yaş, medeni durum, klasman, eğitim durumu, hakemlik yapma süresi ve gelir değişkenleri benlik saygısı ve algılanan stres düzeyleri açısından herhangi bir anlamlı farklılık ifade etmemektedir.

Anahtar Kelimeler

Futbol Hakemleri, Benlik Saygısı, Algılanan Stres

Kaynakça

• Aktaş, M. ve Çopur, Z. (2018). Sosyal medya kullanımının eşler arasındaki strese etkisi. International Journal Of Education Technology and Scientific Researches, Issue: 6, pp. (142-153).
• Allen, R. (1990). Human Stres: “It’s Nature And Control.” New York.
• Aslan, S. (2019). Perceived stress level and sports participation in deaf adolescents and young adults. Journal of Education and Training Studies, S.l. v. 7, n. 3, p. 197-201.
• Avşaroğlu, S. ve Üre, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başa çıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 85-100.
• Avşaroğlu, S. ve İdayeva, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin benlik saygılarının stresle başa çıkma tutumlarını yordama gücü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 411-422. DOI: 10.33206/mjss.549840.
• Aydoğan, H. (2016). Profesyonel futbolcuların benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport. 4:(SI 1): 278-290.
• Baltaş, Z. (2010). Verimli iş hayatının sırrı: Stres (4. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baştuğ, G., Metin, S. ve Bingöl, E. (2015). Investigation of perceived stress levels together with positive and negative moods of students in school of physical education and sports. International Journal of Sport Culture and Science, 2(4) , 72-79. DOI: 10.14486/IJSCS209.
• Baymur, F (1994). Genel psikoloji. İnkılap Kitabevi.
• Braham, B. J. (1998). Stres yönetimi. Ateş altında sakin kalabilmek (Çev: V. G. Diker). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Cengiz, R. ve Pulur, A. (2004). Futbol Hakemlerinin şiddet olaylarına bakış açıları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1, 27-33.
• Certel, Z. ve Bahadır, Z. (2012). Takım sporu yapan sporcularda benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarz ilişkisinin incelenmesi. Selçuk University Journal of Physical Education and Sport Science, 14(2), 157–164.
• Cohen, S., Kamarck, T. ve Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24, 385-396.
• Coopersmıth, S. (1967). The Antecedents of Self-Esteem. San Francisco: W.H. Freeman and Company. Coşkun, A. M., Arslan, S. ve Okcu, G. (2020). Gebe kadınlarda gebelik algısının stres, demografik ve obstetrik özellikler açısından incelenmesi. HEAD, 17(1):1-8.
• Çelikbaş, B., Özdemir, H. ve Tatar, A. (2019). Investigating the role of the five factor model of personalitiy in predicting self-esteem in young adults. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi. 2 (2), 281-296.
• Çetin Özden, E. (2010). Polis meslek yüksekokulu öğrencilerinde algılanan stres düzeyi ile stresle başa çıkma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Konya.
• Demir, Ö. (2015). Nicel araştırma türleri olarak tarama araştırmaları, korelasyon karşılaştırılması, nedensel karşılaştırma araştırması. https://prezi.com/n1dmhaqoszmt/nicel-arastirma-turleri-olarak-tarama-arastirmalari-korelas/?frame=bacfecf07872f7d299c1b817d2048397094393ee
• Doğan, F. (2008). Sınıf öğretmenlerinin stres kaynakları ve baş etme yolları (Kilis İli Örneği). G.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Eraslan, M., Karafil, A. Y. ve Atay, E. (2017). Evaluation of strategies for managing stress among muay thai sportsmen participating in intervarsity sports competitions. Journal of Human Sciences, 14(3), 2915-2924.
• Erdem, M. ve Taşçı, N. (2003). Tüberküloz hastalarında benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 51(2): 171-176.
• Ergüner, B. (2017). Hekimlerin Algıladıkları Stres Düzeyi Psikolojik Dayanıklılıkları ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ufuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erşan, E., Yıldırım, G., Doğan, O. ve Doğan, S., (2013). Job satisfaction and perceived job stress of the health professionals and the relationship between them. Anadolu Psikiyatri Dergisi-Anatolian Journal Of Psychiatry, Vol.14, 115-121.
• Flynn, C. (2005). Self-esteem level, lability and depressive symptoms in late adolescent and young adulthood. Unpublished doctoral dissertation, Vanderbilt University, Nashville, TN.
• Güçray, S. (1989). Çocuk yuvasında ve ailesi yanında kalan 9 -11 yaş çocukların öz-saygı gelişimini etkileyen bazı faktörler. Unpublished doctoral dissertation, Hacettepe University, Ankara.
• Güllü, S. ve Yıldız, S. M. (2019). Stres kaynaklarının futbol hakemlerinin performansına etkisinin incelenmesi. Spormetre, 17(1),146-155.
• Gündoğdu, P. (2012). Birinci basamakta çalışan hekimlerin stres algısı ve bu algının yaşam kalitesi ile ilişkisi. Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Gündüz, S. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği ve sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin algılanan stres düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar.
• Hamarta, E., Arslan, C., Saygın, Y. ve Özyeşil, Z. (2009). Benlik saygısı ve akılcı olmayan inançlar bakımından üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yaklaşımlarının analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18): 25-42.
• Hancıoğlu, Y. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları stres düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 130-149.
• Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6th Ed). Boston: Pearson.
• Kamuk, Y. U. (2019). Badminton hakemlerinin kendini sabotaj ve benlik saygısı düzeyleri. Journal of Global Sport and Education Research, II (2):22-36.
• Karakuş, Ö. ve Dereli, E. (2011). Öğretmen adaylarının benlik saygısı ve stresle başa çıkma stillerinin incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2 Sayı: 4, s, 89-104.
• Kliewer, W. ve Sandler, I. N. (1992). Locus of control and self-esteem as moderators of stressor-symptom relations in children and adolescents. Journal Of Abnormal Child Psychology, 20, 393-413.
• Koroglu, M. ve Yiğiter, K. (2016). Effects of swimming training on stress levels of the students aged 11-13. Universal Journal of Educational Research, 4(8): 1881-1884.
• Öntürk, Y. (2020). Sporcularda stres tetikleyiciler ve performans 6. Bölüm, Sportif performansın psı̇kolojı̇k belı̇rleyı̇cı̇lerı̇. Gece Akademi- Gece Kitaplığı, Ankara
• Parlar, H. ve Gençal Yazıcı, S. (2017). Evli ve bekar yetişkinlerin genel öz-yeterlik ve benlik saygılarının incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 16(31), S.207-247.
• Reyhan, S. ve Kolayiş, H. (2019). Profesyonel liglerde görev yapan futbol hakemlerinin hakemlik deneyimlerine göre benlik saygısı, kaygı ve mesleki doyum düzeylerinin incelenmesi (11. Bölge Örneği). KOSBED, 37: 161 – 172.
• Robıns, R. W., Tracy, J. L., Trzesnıewskı, K., Potter, J. ve Goslıng, S. D. (2001). Personality correlates of self-esteem. Journal of Research in Personality, 35, 463-482.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Söylemez, Ö. F. (2019). Türkiye’ deki hokey hakemlerinin iletişim beceri düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ağrı.
• Tagay, Ö., Çalışandemir, F. ve Ünüvar, P. (2018). Genç yetişkinlerin algılanan stres düzeyleri ile akılcı olmayan inançları ve benlik saygıları arasındaki ilişki. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, Issue: 7, pp. (167-175).
• Tekin, E., Yazgan Çilesiz, Z. ve Gede, S. (2019). Farklı meslek gruplarında çalışanların algılanan stres düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları üzerine bir araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 79-89.
• Tiryaki, K. (2020). Amatör futbolcuların benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi: düzce ili örneği. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(51), 482-488.
• Tukuş, L. (2010). Benlik saygısı değerlendirme ölçeği-kısa formu türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi. Kocaeli.
• Turanlı, P. (2010). Orta yetişkinlikte evlilik uyumu ile benlik saygısı ve bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi. İstanbul.
• Ürün, Ö. ve Şafak Öztürk, C. (2020). Yetişkin bireylerde sosyal görünüş kaygısı ile sosyal kaygı, benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1) , 37-45.
• Yanık, A. (2017). Muhasebe meslek mensuplarının algıladıkları stres düzeyine yönelik bir araştırma. International Journal of Economic Studies, Vol:3, Issue:1, pp.99-107.
• Yaşartürk, F. ve Yılmaz, H. (2019). Rekreatif etkinliklere katılan kamu personellerinin iş stresi ve serbest zamanda algılanan özgürlük düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(Ek Sayı 1): 1361-1371.
• Yavuzer, H. (2000). Okul çağı çocuğu. İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Yerlikaya, E. E. ve İnanç, B. (2007). Algılanan stres ölçeğinin türkçe çevirisinin psikometrik özellikleri. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 17-19 Ekim, İzmir.
• Yıldırım, Y., Kırımoğlu, H. ve Temiz, A. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi (Hatay İl Örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 12 (1), 29–35.
• Yiğiter, K. (2013). The examining self-esteem and preferences of turkish university students in relation to sport and social activity. International Journal Of Scientific Research, 2(5), 528-530.
• Yiğiter, K. (2014). A comparative study on American and Turkish students' self esteem in terms of sport participation: A study on psychological health. Educational Research and Reviews, 9(15), 531-534.
• Yiğiter, K. (2014). The effects of participation in regular exercise on self-esteem and hopelessness of female university students. Social Behavior and Personality: an international journal, Volume 42, Number 8, pp. 1233-1243(11).
• Yiğiter, K., Sarı, İ., Öztan Ulusoy, Y. ve Soyer, F. (2011). Examınıng the effect of recreatıonal actıvıtıes on unıversıty students’self-esteem. Sport Scientific and Practical Aspects, 8 (2), 15.
• Yiğiter, K. (2019). Attention, self-esteem and their relationship with sport branches. Sport Sciences Research Papers, 95-103.