Sporda Bilinçli Farkındalık: Atıcılık Spor Branşları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 265 - 273, 28.08.2021

Cengizhan Vural İlyas Okan

https://doi.org/10.38021/asbid.962437

Cited By: 4

Öz

Bu Araştırmanın ama atıcılık branşında olan sporcuların bilinçli farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya 120’si erkek Xyaş=24,99±8,18 (%61,2), 76’sı kadın (%38,8) Xyaş=23,68±7,06 olmak üzere toplam 196 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ile Sporcu Bilinçli Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi kısmında ilk olarak normallik varsayımları çarpıklık basıklık değerleri ile test edilmiştir ve dağılımın normal olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda sporcuların cinsiyet ve milli durum değişkenlerine göre T-Testi, spor yaşı ile ölçek arasındaki ilişkiyi belirlemek için ise Pearson-Korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ulaşılan bulgular incelendiğinde, cinsiyet değişkenine göre gruplar içinde bilinçli farkındalık alt boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilirken, milli durum değişkenine göre gruplar için anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte spor yaşı değişkenine göre yapılan korelasyon analiz sonuçları incelendiğinde, bilinçli farkındalık toplam puan ve yeniden odaklanma alt boyutunda pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; bilinçli farkındalığın milli durum değişkenine göre farklılaşmadığı, spor yapma yılı değişkenine göre farkındalık kavramının bir ilişki içinde olduğu ve son olarak cinsiyet değişkenine göre sporcuların farkındalık düzeylerinin farklılaştığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Atıcılık, Bilinçli Farkındalık, spor

Mindfulness in Sports: A Study on Shooting Sports Branches

Öz

The aim of this research is to examine the mindfulness levels of the athletes in the shooting branch according to various variables. For this purpose, a total of 196 athletes, including 120 male Mage=24.99±8.18 (61.2%) and 76 female (38.8%) Mage=23.68±7.06, participated in the study voluntarily has joined. Within the scope of the research, the Personal Information Form created by the researchers and the Athlete Conscious Awareness Scale were used as data collection tools. In the analysis of the data, firstly, normality assumptions were tested using skewness - kurtosis values. And the distribution was found to be normal. In this direction, T-Test was used according to the gender and national status variables of the athletes, and Pearson-Correlation analysis was used to determine the relationship between the sports age and the scale. When the findings obtained within the scope of the research were examined, it was determined that while there was a significant difference in mindfulness sub-dimensions within the groups according to the gender variable, there was no significant difference for the groups according to the national status. However, when the correlation analysis results according to the sports age variable were examined, it was determined that there were positive low-level significant relationships in the mindfulness total score and refocus sub-dimension. As a result; It can be said that mindfulness does not differ according to the national status variable, the concept of awareness is in a relationship according to the variable of the year of doing sports, and finally, the awareness levels of the athletes differ according to the gender variable.

Anahtar Kelimeler

Shooting, Mindfulness, sport

Kaynakça

• Acar, E. (2019). Psikolojik danışman adaylarının bilinçli farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Arı, Ç., Ulun, C., Yarayan, Y. E., Dursun, M., Mutlu, T., ve Üstün, Ü. D. (2020). Mindfulness, healthy life skills and life satisfaction in varsity athletes and university students. Progress in Nutrition, 22(2-S), e2020024.
• Bühlmayer, L., Birrer, D., Röthlin, P., Faude, O., ve Donath, L. (2017). Effects of mindfulness practice on performance-relevant parameters and performance outcomes in sports: A meta-analytical review. Sports Medicine, 47(11), 2309-2321.
• Brown, K. W., ve Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822- 824.
• Çelik, E. O. (2019). Dağcılık sporu ile uğraşan bireylerin doğaya bağlılık, bilinçli farkındalık, öz kontrol düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Gündüz, H. (2016). Yetişkinlerde bilinçli farkındalık ve duygu düzenleme arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Gür, Y. (2020). Farklı branşlardaki engelli sporcuların algılanan stres düzeyleri ve bilinçli farkındalık seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Gülşen, D. B. A., Yıldız, A. B., Bayköse, N., ve Eryücel, M. E. (2018). Bireysel ve takım sporu yapan spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kendinle konuşma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 58-66.
• Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based ınterventions in context: past, present, and future. clinical psychology: Science and Practice. 10(2): 144-156. Kalafatoğlu, Y. ve Turgut, T. (2015). Another benefit of mindfulness: ethical behaviour. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 772-782. Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Kavramlar, Teknikler ve İlkeler (27. Baskı), Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kesler, E. (2020). Elit güreşçilerde bilinçli farkındalık, sürekli optimal performans duygu durumu, spora katılım motivasyonu ve stres düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
• Kınay, F. (2013). Beş boyutlu bilinçli farkındalık ölçeğini Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Leary, M. R. ve Tate, E. B. (2007). The multi-faceted nature of mindfulness. Psychological Inquiry, 18(4), 251-255.
• Maraşlı, H. (2018). Genç hentbolcuların zihinsel dayanıklılık ve bilinçli farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Nydahl, O. (2008). The way things are. UK: O Books.
• Schwanhausser, L. (2009). Application of the mindfulness-acceptance-commitment (MAC) protocol with an adolescent springboard diver. Journal of Clinical Sport Psychology, 3(4), 377-395.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Thienot, E., Jackson, B., Dimmock, J., Grove, J. R., Bernier, M., ve Fournier, J. F. (2014). Development and preliminary validation of the mindfulness inventory for sport. Psychology of Sport and Exercise, 15(1), 72-80.
• Tingaz, E. O. (2020). Adaptation of the mindfulness inventory for sport into turkish: a validity and reliability study. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1): 71-80.
• Tingaz, E. O. (2020). Examination of mindfulness according to some variables in student-athletes of sports sciences faculty. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(1): 21-28.
• Weinstein, N., Brown, K. W., ve Ryan, R. M. (2009). A multi-method examination of the effects of mindfulness on stres attribution, coping, and emotional well-being. Journal of Research in Personality, 43, 374-385.
• Yarayan, Y. E., & Ayan, S. (2018). Farklı takım sporlarında olan sporcuların imgeleme biçimlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 1416-1421.
• Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., ve Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 992-999.
• Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., Gülşen, D. B. A., ve İlhan, L. (2020). Futbolculuk seviyesi prososyal ve antisosyal davranışların bir belirleyicisi midir? Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(4), 125-133.