Rekreasyonel Faydanın Açıklanmasında Bilinçli Farkındalığın Rolü

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı 2 - Akademik Spor Araştırmaları Özel Sayısı, 749 - 759, 23.12.2022

Serkan Kurtipek , Nuri Berk Güngör , Tebessüm Ayyıldız Durhan

https://doi.org/10.38021/asbid.1199206

Cited By: 4

Öz

Bu çalışma üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık durumlarının rekreasyonel etkinliklerden elde ettikleri fayda düzeylerine etkisinin incelenmesini amaçlamaktadır. Aynı zamanda cinsiyet ve egzersiz türü değişkenlerinin ölçüm araçlarını farklılaştırma durumları da değerlendirilmiştir. Çalışmaya Ankara ilinde rekreatif olarak düzenli egzersiz yapan 155’i (%66.8) kadın, 77’si (%33.2) erkek katılımcı katılmıştır. Veriler demografik bilgi formunun yanı sıra Bilinçli Farkındalık Ölçeği ve Rekreasyon Fayda Ölçeği ile toplanmıştır. Bu araştırma için BF toplam iç tutarlılık katsayısı .89, RF için .85 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular; katılımcıların rekreasyon fayda ve bilinçli farkındalık düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğunu, rekreasyon fayda düzeylerinin fiziksel alt boyutta en yüksek, psikolojik alt boyutta en düşük ortalamaya sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Aynı zamanda bulgular cinsiyet ölçüm araçları arasında anlamlı farklılıklar olduğunu, katılımcıların tercih ettiği egzersiz türü ile ölçüm araçları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığını göstermektedir. Katılımcıların bilinçli farkındalıkları ile rekreasyon fayda düzeyleri arasında düşük düzeyde pozitif yönde bir ilişkinin olduğu, aynı zamanda bilinçli farkındalığın rekreasyon faydayı %5 oranında açıkladığı ifade edilebilir. Sonuç olarak bilinçli farkındalığın artış göstermesiyle rekreasyonel faaliyetlerden elde edilen faydanın da paralel olarak artış göstereceği, özellikle psikolojik ve fiziksel faydanın anlamlı biçimde yordandığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Bilinçli farkındalık, Rekreasyon Fayda, Etki

The Role of Mindfullness in Explaining Recreational Benefit

Öz

This study aims to examine the effects of university students' mindfulness on the level of benefit they get from recreational activities. At the same time, the differences between the measurement tools of the variables of gender and exercise type were also evaluated. 155 (66.8%) female and 77 (33.2%) male participants, who regularly exercise recreationally in the province of Ankara, participated in the study. Data were collected with the Mindfullness Scale and the Recreation Benefit Scale as well as the demographic information form. For this study, the total internal consistency coefficient for MS was calculated as .89 and for RB as .85. Obtained findings; reveals that the recreational benefit and mindfulness levels of the participants are above the average, and the recreational benefit levels have the highest average in the physical sub-dimension and the lowest in the psychological sub-dimension. At the same time, the findings show that there are significant differences between gender measurement tools, and there is no statistically significant difference between the exercise type preferred by the participants and the measurement tools. It can be stated that there is a low level of positive correlation between the mindfulness of the participants and the recreational benefit levels, and that mindfulness explains the recreational benefit at the rate of 5%. As a result, it can be said that the benefit obtained from recreational activities will increase in parallel with the increase in mindfullness, and especially the psychological and physical benefits are predicted significantly.

Anahtar Kelimeler

Mindfullness, Leisure Benefit, İmpact

Kaynakça

• Acar, K., ve Yılmaz, A. K. (2021). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman doyumları ile yaşam doyumları arasındaki ilişki. Journal of Physical Education & Sports Science/Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 25-35.
• Akgül, B. M., Ertüzün, E., ve Karaküçük, S. (2018). Rekreasyon fayda ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 25-34.
• Aktepe, İ., ve Tolan, Ö. (2020). Bilinçli farkındalık: Güncel bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- Current Approaches in Psychiatry 2020; 12(4), 534-561.
• Arslan, I. (2018). Bilinçli farkındalık, depresyon ve algılanan stres arasındaki ilişki. Birey ve Toplum, 8(16), 73- 86.
• Arslan, S. (2011). Serbest zaman kullanımı: Sıradan serbest zaman etkinlikleri ve sistemli serbest zaman etkinlikleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 1-10.
• Azak, A. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin bilinçli farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(3), 170-176.
• Barakazı, E. (2022). Kampüs Rekreasyonu. Sosyal, Beşerî Ve İdari Bilimler, 121.
• Brown, K.W., ve Ryan, R.M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822–848.
• Chao, C. C. (2013). The relationship among leisure involvement, leisure benefits, and happiness of elementary schoolteachers in Taiwan county. International Research in Education, 1(1), 29-51.
• Cenkseven Önder, F., ve Utkan, Ç. (2018). Bilinçli farkındalık ve algılanan stres ilişkisinde ruminasyon ve olumsuz duygu düzenlemenin aracı rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 1004-1019.
• Chin-Tsai, K. (2013). Leisure ınvolvement, leisure benefits, quality of life, and job satisfaction. International Review of Management and Business Research, 2(2), 421-428.
• Çakır, V., O. (2017). Üniversite öğrencilerin serbest zaman doyum düzeyleri ile serbest zaman yönetimleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 17-27.
• Çelik, E. O. (2021). Dağcılık sporu ile uğraşan bireylerin doğaya bağlılık, bilinçli farkındalık, öz kontrol düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Demir, V. (2015). Bilinçli farkındalık temelli kognitif terapi programının bireylerin depresif belirti düzeyleri üzerine etkisi. Psikoloji çalışmaları, 35(1), 15-26.
• Demir, V. (2017). Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının üniversite öğrencilerinin kaygı düzeylerine etkisi. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(12), 98-118.
• Deniz, M. E., Erus, S. M., ve Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli farkındalık ile psikolojik iyi oluş ilişkisinde duygusal zekanın aracılık rolü. Turkish Psychological Counseling And Guidance Journal, 7(47), 17-31.
• Eskiler, E. (2019). The effect of leisure benefits on leisure satisfaction: Extreme sports. Turkish Journal of Sport and Exercise, 21(1), 16-20.
• Germer, C. K., Siegel, R. D., ve Fulton, P. R. (2005). Mindfulness and psychotherapy. Guilford press.
• Güçlü, M. (2013). Gençlik döneminde boş zaman faaliyetlerinin yeri ve önemi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 158-169.
• Güngör, N. B., Kurtipek, S., ve Tolukan, E. (2020). The effect of mindfulness of physical education and sports teacher candidates on empathic tendency. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(4), 132-142.
• Ho, T. K. (2008). A study of leisure attitudes and benefits for senior high school students at PingTung City and country in Taiwan (Unpublished doctoral dissertation). United States Sports Academy, Daphne, AL.
• Işık, U., Karakullukçu, Ö. F., ve Güngörmüş, H. A. (2020). Bilinçli farkındalığın psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisi: Boş zamanda can sıkıntısının aracılık rolü. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(I1), 49-61.
• Kabat-Zinn, J. (2009). Neredeysen orada ol. Kuraldışı Yayıncılık: İstanbul.
• Kaçay, Z., Güngör, N. B., Yenel, F., ve Soyer, F. (2020). The effect of work engagement and mindfulness on organizational behavior. Journal of Educational Issues, 6(2), 478-492.
• Kara, E., ve Ceyhan, A. A. (2017). Üniversite öğrencilerinin depresyon düzeylerinin bilinçli farkındalık ile ilişkisi: Öz-kontrolün aracılık rolü. Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research, 6(1),9-14.
• Karaküçük, S., Durhan, T. A., Akgül, B. M., Aksın, K., ve Özdemir, A. S. (2019). Oryantiring sporcularında ekosentrik, antroposentrik, antipatik yaklaşımların rekreasyon fayda ile ilişkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1263-1288.
• Karaküçük, S., Durhan, T, Aksın, K., Göral, Ş., ve Akgül, B. (2019). Oryantiring sporcularının ciddi boş zaman perspektifleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(4), 296-318.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kekäläinen, T., Tammelin, T. H., Hagger, M. S., Lintunen, T., Hyvärinen, M., Kujala, U. M., ve Kokko, K. (2022). Personality, motivational, and social cognition predictors of leisure-time physical activity. Psychology of Sport and Exercise, 60, 102135.
• Keng, S. L., Smoski, M. J., ve Robins, C. J. (2011). Effects of mindfulness on psychological health: A review of empirical studies. Clinical psychology review, 31(6), 1041-1056.
• Kozak, M., Zorba, E., ve Bayrakdar, A. (2021). Sporcularda zihinsel antrenman becerileri ile bilinçli farkındalık. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 3(2), 89-97.
• Kurtipek, S., Güngör, N. B., Esentürk, O. K., ve Tolukan, E. (2020). The mediating role of nutrition knowledge level in the effect of mindfulness on healthy nutrition obsession. Progress in Nutrition, 22(1-S), 138–145.
• Kürşat, A., ve Yılmaz, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman doyumları ile yaşam doyumları arasındaki ilişki. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 25-35.
• Mutz, M., Reimers, A. K., ve Demetriou, Y. (2021). Leisure time sports activities and life satisfaction: deeper insights based on a representative survey from Germany. Applied Research in Quality of Life, 16(5), 2155- 2171.
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 224-235.
• Prince, S. A., Rasmussen, C. L., Biswas, A., Holtermann, A., Aulakh, T., Merucci, K., ve Coenen, P. (2021). The effect of leisure time physical activity and sedentary behaviour on the health of workers with different occupational physical activity demands: a systematic review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 18(1), 1-17.
• Sipahi, Z. (2021). Genç futbolculara uygulanan on haftalık bilinçli farkındalık eğitim programının sporda güdülenme ve bilinçli farkındalık üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, A (2019). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu ve iyi oluş arasındaki ilişkiler. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 151-176.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. CA: California State University.
• Ülev, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık düzeyi ile stresle başa çıkma tarzının depresyon, kaygı ve stres belirtileriyle ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Üstün, Ü. D., Topal, A., Yılmaz, O., ve Özer, B. (2021). Analyzing the differences in the leisure benefit perceptions of male and female high school students with different leisure choices. Journal for Educators, Teachers and Trainers, 12(4), 119-125.
• Yalçınkaya, N., Ayhan, C., ve Soyer, F. (2019, Haziran). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin rekreasyonel fayda algısı ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. ERPA International Congresses on Education, Sakarya. Book of proceedings (p. 395).
• Zümbül, S. (2019). Öğretmen adaylarının psikolojik iyi oluş düzeylerinde bilinçli farkındalık ve affetmenin yordayıcı rolleri. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 20-36.