Oryantiring Sporcularının Öz-Saygı ve Karar Verme Stratejilerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı 2 - Akademik Spor Araştırmaları Özel Sayısı, 1168 - 1179, 23.12.2022

Metehan Çolak , Bilal Çolak , Ece Selen Terzioğlu

https://doi.org/10.38021/asbid.1213683

Öz

Bu araştırmanın amacı; 2021-2022 öğretim yılında Trabzon’da yapılan Oryantiring il müsabakalarına katılan öğrencilerin öz-saygı ve karar verme stratejilerini bazı değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın evrenini il spor müsabakalarına katılan 185; örneklemini ise araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden ve random yöntemiyle belirlenen toplam 145 oryantiring sporcusu oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından araştırmanın temel amacına yönelik geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ile Türkçe uyarlamasını Çolakkadıoğlu (2003) nun yapmış olduğu “Ergenlerde Karar Verme Ölçeği (EKVÖ)” kullanılmıştır. Elde edilen verilerinin analizinde SPSS 24 paket programı kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde değişkenler arasındaki farkı tespit etmek için ikili değişkenlerde T testi, ikiden fazla değişkenler için One-Way Anova testi uygulanmıştır.
Araştırmaya katılan sporcu öğrencilerin öz-saygı ve karar verme stratejilerinin yüksek olduğu, karar verme stilleri alt boyutlarından ihtiyatlı seçiciliği tercih ettikleri, devamında sırasıyla umursamazlık, panik ve sorumluluktan kaçma alt boyutlarının izlediği sonucuna varılmıştır. Erkek sporcu öğrencilerin kadın sporcu öğrencilere göre öz-saygı düzeylerinin daha yüksek puana sahip olduğu; erkek sporcu öğrencilerin İhtiyatlı seçicilik alt boyutunun, kadın sporcu öğrencilerin ise daha çok panik karar verme alt boyutunu tercih ettikleri görülmüştür. Araştırmaya katılan oryantiring sporcularının genellikle İhtiyatlı seçicilik ile panik alt boyutunu tercih ettikleri fakat A Genç kategorisindeki katılımcıların puan ortalamaları B Genç kategorisindeki katılımcılardan daha yüksek olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öz Saygı, Karar Verme Stratejileri, Spor Eğitimi

Investigation of Self-Esteem and Decision Making Strategies of Orienteering Athletes

Öz

The purpose of this research; The aim of this study is to examine the self-esteem and decision-making strategies of the students participating in the Orienteering provincial competitions held in Trabzon in the 2021-2022 academic year in terms of some variables. The population of the research is 185 participating in provincial sports competitions; The sample consists of a total of 145 orienteering athletes who voluntarily accepted to participate in the study and were determined by the random method.
The Personal Information Form, which was developed by the researcher for the main purpose of the research, and the "Decision Making Scale for Adolescents" (ECVS), whose Turkish adaptation was made by Çolakkadıoğlu (2003), were used as data collection tools in the research. SPSS 24 package program was used in the analysis of the obtained data. In order to determine the difference between the variables in the analysis of the data obtained, the T test for binary variables and the One-Way Anova test for more than two variables were applied.
It was concluded that the athletes participating in the study had high self-esteem and decision-making strategies, they preferred prudent selectivity from the sub-dimensions of decision-making styles, followed by the sub-dimensions of indifference, panic and avoidance of responsibility, respectively. It was found that male athlete students had higher self-esteem levels than female athlete students; It was seen that male athlete students preferred the Prudent Selection sub-dimension, while female athlete students preferred the panic decision sub-dimension. İt was understood that the orienteering athletes participating in the research generally preferred the cautious selectivity and panic sub-dimension, but the average score of the participants in the A young category was higher than the participants in the B Young category.

Anahtar Kelimeler

Self-Esteem, Decision-Making Strategies, Sports Education

Kaynakça

• Atakurt, E. (2018). Oryantiring sporcularının bilişsel becerilerinin sürat ve hafıza oryantiring parkur performansı üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Entitüsü, Antalya.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baş, M., Aydın, E., ve Kılıçarslan, U. (2015). An investigation of decision-making strategies of the veteran soccer players. International Journal of Science Culture and Sport, (Special Issue 3). Doi: 10,14486/IJSCS324
• Bergman, M. (2009). Peirce's philosophy of communication: The rhetorical underpinnings of the theory of signs. New York: Bloomsbury Publishing.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çolakkadıoğlu, O. (2012). Ergenlerde karar verme ölçeğinin ortaöğretim öğrencileri için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19) 387-403.
• Deniz M. E. (2004). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 23-35.
• Deniz, E., Karaman, G., Bektaş, F., Yoncalık, O., Güler, V., Kılıç, A., ve Ateş, A. (2011). Çocuklara oryantiring eğitimi. Ankara: Ajans Yayınları, (125).
• Ghareeb, M., ve Kaya, M. (2022). Futbolcuların karar verme stillerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 119-131.
• Göral, K. (2014). Futbol antrenörlerinin yeterlilikleri, karar verme stratejileri ve takım performansları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Güçray, S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz saygı ve problem çözme becerileri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8).
• Gülbahçe, A., ve Kartol, A. (2014). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin karar verme stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 132-143.
• İmamoğlu, A., İmamoğlu, M., ve Uysal, A. (2018). Nevşehir’de oryantiring sporu ve oryantiringin doğaya etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(2), 217-230.
• Karaca, R., ve Gündüz, N. (2021). Oryantiring sporcularında zihinsel antrenman ve performans ilişkisinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 99-115.
• Karaküçük, S., Durhan, T. A., Akgül, B., Aksın, K., ve Özdemir, A. (2019). Oryantiring sporcularında ekosentrik, antroposentrik, antipatik yaklaşımların rekreasyon fayda ile ilişkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1263-1288. https://doi.org/10.17152/gefad.578109
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları. Kelecek, S., Altınbaş, A., ve Aşçı, H. (2013). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 21-27.
• Kurt, E. (2016). Orta öğretim öğrencilerinin karar verme stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kuş, D. (2009). İlköğretim programlarının, örtük programın ve okul dışı etmenlerin değerleri kazandırma etkililiğinin 8. sınıf ilköğretim öğrencilerinin ve öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mann, L., Radford, M., Burnett, P., Ford, S., Bond, M., Leung, K., Nakamura, H., Vaughan, G., ve Yang K.S. (1998). Cross-cultural differences in self-reported decision making style and confidence. International Journal of Psychology, 33, 325-335.
• Mann, L., Harmoni, R., ve Power, C. (1989). Adolescent decision making : the development of competence. Journal of Adolescence, 12(3). 265-278.
• Özaltın, O. ve Gül, A. (2006). Rekreasyon ve turizm kapsamında orienteering (hedef bulma) etkinliğinin önemi ve ülkemizdeki durum analizi. Turizm ve Mimarlık Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 263-271). Antalya.
• Özdemir, N., Güreş, A., ve Güneş, Ş. (2012). Oryantiring sporcularının baskın zeka alanları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2).
• Pulur, A., ve Akcan, İ. (2017). Elit oryantiring sporcularının görsel reaksiyon süreleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 53- 61.
• Tamer K., (2000). Sporda Fiziksel-Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve değerlendirilmesi. Ankara: Bağırgan Yayınevi, Ankara, 52-57.
• Tanrıkulu, M. (2011). Harita ve pusulanın farklı bir kullanım alanı: Oryantiring. Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 120-126.
• Tanrıöğen, A. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Vural, M., Özdemir, A., Özdemir, H., Çoruh, Y., Peker A., ve Zengin S. (2019). Lise düzeyindeki milli sporcuların karar vermede özsaygı ve karar verme stillerinin incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 106-114. http://dx.doi.org/10.33468/sbsebd.90
• Zembat, R., Tunçeli, H., Yavuz, E., ve Kılıç, Z. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının kontrol odağı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(26), 365-384.