Mücadele Sporcularının Psikolojik Dayanıklılıkları ve Özgüven Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 210 - 222, 28.03.2023

Ender Ali Uluç

https://doi.org/10.38021/asbid.1241824

Öz

Psikolojik dayanıklılık ve özgüven arasındaki ilişkinin belirlenebilmesi amacıyla Çanakkale ilinde gerçekleştirilen bu araştırmanın evren ve örneklemini; Çanakkale ilinde boks, kick boks, karate ve taekwondo branşlarında mücadele 18 yaşından büyük toplam 92 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada kapsamında Işık (2016) tarafından geliştiren psikolojik dayanıklılık ölçeği ve Akın (2007) tarafından geliştirilen özgüven ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada; mücadele sporcularından ilgili verilerin toplanmasında Google formlardan yararlanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 26 programından yararlanılmıştır. Verilerin dağılımının normal dağılıma uygunluğu çarpıklık basıklık değerleri incelenerek karar verilmiştir. Psikolojik dayanıklılık (çarpıklık 0,80, basıklık - 0,98) ve özgüven (çarpıklık 0,31, basıklık -1,41) ile her iki ölçeği alt boyutlarında çarpıklık ve basıklık değerlerinin -1,5 +1,5 değerleri aralığında yer alması nedeniyle verilerin normal dağıldığı kabul edilmiştir. Mücadele sporcularının çeşitli demografik değişkenlere göre özgüven ve psikolojik dayanıklılıklarını karşılaştırmak için bağımsız örneklem t testi ve ANOVA (tek yönlü varyans analizi) analizinden yararlanılacaktır. Özgüven ve psikolojik dayanıklılık ilişkisini belirlemek için Pearson korelasyon analizi uygulanacaktır. Varyansların homojenliği Levene testi ile belirlenmiştir. Varyansların homojenliği anlamlı bulunamadığı için çoklu karşılaştırmalar Games-Howell testi ile yapılmıştır. Mücadele sporcularının psikolojik dayanıklılık ve özgüven düzeylerinin incelendiği bu araştırmada sonuç olarak; sporcuların özgüvenleri arttığında psikolojik dayanıklılık düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir.
Mücadele sporcularının psikolojik dayanıklılık ve özgüven düzeylerinin incelendiği bu araştırmada sonuç olarak; sporcuların özgüvenleri arttığında psikolojik dayanıklılık düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sporcu, Mücadele, Dayanıklılık, Psikolojik Dayanıklılık, Özgüven, Sporcu, Mücadele, Dayanıklılık, Psikolojik Dayanıklılık, Özgüven, Athlete, Struggle, Endurance, Resilience, Self-Confidence

Investigation of the Psychological Stability and Levels of Confidence of Fighting Athletes

Öz

In order to determine the relationship between psychological resilience and self-confidence, the universe and sample of this research carried out in Çanakkale; Fighting in boxing, kickboxing, karate and taekwondo branches in Çanakkale consists of a total of 92 athletes over the age of 18. Within the scope of the research, the psychological resilience scale developed by Işık (2016) and the self-confidence scale developed by Akın (2007) were used. In the study; Google forms were used to collect relevant data from combat athletes. SPSS 26 program was used in the analysis of the obtained data. The suitability of the distribution of the data with the normal distribution was determined by examining the skewness and kurtosis values. Psychological resilience (skewness 0.80, kurtosis -0.98) and self-confidence (skewness 0.31, kurtosis -1.41) and skewness and kurtosis values in the sub-dimensions of both scales are in the range of -1.5 +1.5 Therefore, it was assumed that the data were normally distributed. Independent sample t-test and ANOVA (one-way analysis of variance) analysis will be used to compare the self-confidence and psychological resilience of combat athletes according to various demographic variables. Pearson correlation analysis will be applied to determine the relationship between self-confidence and resilience. Homogeneity of variances was determined by Levene test. Since the homogeneity of the variances could not be found significant, multiple comparisons were made with the Games-Howell test. As a result of this study, which examines the psychological resilience and self-confidence levels of combat athletes; It has been determined that when the self-confidence of the athletes increases, their psychological resilience levels decrease.As a result of this study, which examines the psychological resilience and self-confidence levels of combat athletes; It has been determined that when the self-confidence of the athletes increases, their psychological resilience levels decrease.

Anahtar Kelimeler

Athlete, Struggle, Endurance, Resilience, Self-Confidence, Athlete, Struggle, Endurance, Resilience, Self-Confidence

Kaynakça

• Acuner, A. (2012). Farklı dansları yapan bireylerin çeşitli değişkenlere göre özgüven ve öz-yeterliliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Trabzon.
• Akın, A. (2007). Özgüven ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2).
• Akkarpat, İ. (2014). Farklı yaş gruplarında basketbolda imgelemenin serbest atıf performansı, özgüven ve kaygı üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atalay, A. (2022). 10 haftalık karate antrenman programının özgüven üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, Konya.
• Ateş, A, (2020). Öğrencilerin özgüven ve sorumluluk duygusunun akademik başarı üzerindeki rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bal, S. İ., Ada, E. N., ve Akın, A. (2017). Beden eğitimi dersine yönelik özgüvenin ortaokul düzeyinde incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(4), 117-126.
• Bozgeyikli, H. (2017). Big five personality traits as the predictor of teachers' organizational psychological capital. Online Submission, 8(18), 125-135.
• Çankaya, S., Çakıcı, H., Yıldız, E., ve Aksoy, Y. (2020). Sporcuların zihinsel antrenman uygulamaları ve özgüven durumlarının incelenmesi. Turkish Studies-Social Sciences, 15(4), 1805-1821.
• Çetin, F., Yeloğlu, H. O., ve Basım, H.N. (2015). Psikolojik dayanıklılığın açıklanmasında beş faktör kişilik özelliklerinin rolü: bir kanonik ilişki analizi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(75), 81-92.
• Çoruh, E. (2020). Algılanan sosyal desteğin mücadele sporcularının özgüvenleri ve psikolojik dayanıklılıkları üzerindeki rolünün incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çutuk, S. (2022). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinde internet bağımlılığı, sosyal izolasyon ve psikolojik dayanıklılık ile örgütsel adalet arasındaki ilişkiler. Yayımlanammış Doktora Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Sakarya.
• Çutuk, S., Beyleroğlu, M., Hazar, M., Çutuk, Z. A., ve Bezci, Ş. (2017). Judo sporcularının psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 109-117.
• Dirik, K. (2016). Ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı le öz-güven arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doll, B., ve Lyon, M.A. (1998). Risk and resilience: Implications for the delivery of educational and mental health services in schools. School Psychology Review, 27(3), 348-363.
• Dyer J. G. ve Mc Guinness T. M. (1996). Resilience: Analysis of the concept. Archives of Psychiatric Nursing,10(5): 276-282.
• Erdoğan, N. G., ve Erhan, S. E. (2019). Kış sporları ile ilgilenen sporcuların sporda imgeleme ile sportif güven arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 1(1), 15-23.
• Göknar, Ö. (2010). Özgüven kazanmak. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Hjemdal O., Friborg O., Stiles T. C., Rosenvinge J. H., ve Martinussen M. (2006). Resilience predicting psychiatric symptoms: A prospective study of protective factors and their role in adjustment to stressful life events. Clinical Psychology & Psychotherapy, 13(3), 194-201.
• Hosseini, S. A., ve Besharat, M. A. (2010). Relation of resilience whit sport achievement and mental health in a sample of athletes. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 633-638.
• Işık, Ş. (2016). Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği nin geliştirilmesi Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 4(2).
• Karademir, T., ve Açak, M. (2019). Üniversiteli sporcuların psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 803-816.
• Karademir, T., Türkçapar, Ü., Açak, M., ve Eroğlu, H. (2018). Bireysel ve takım sporu ile uğraşan sporcularda hayal etme biçimlerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 92-102.
• Karaırmak, O. (2006). Resilience, risk and protective factors. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 26(3), 129-142.
• Karakaya, I., Coşkun, A., ve Ağaoğlu, B. (2006). Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(3), 162-166.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kim-Cohen, J. (2007). Resilience and developmental psychopathology. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 16(2), 271–283.
• Koçyiğit, B. (2022). Zihinsel dayanıklılık ile öz yeterlik arasındaki ilişki. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 871-881. DOI: https://doi.org/10.38021asbid.1166423
• Kudaybergenova, A. (2022). Masa tenisi sporcularının psikolojik dayanıklılık ve karar verme düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Bişkek.
• Leipold, B., ve Greve, W. (2009). Resilience. European Psychologist, 14(1), 40-50.
• Mağden, D., ve Aksoy, K. A. (1993). Denetim odağı ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. 9. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri.
• Masten, A. S., ve Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205.
• Öz, F., ve Yılmaz, E. B. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(3) 82-89.
• Özbek, S., Yoncalık, M. T., ve Alıncak, F. (2017). Sporcu ve sedanter lise öğrencilerinin özgüven düzeylerinin karşılaştırılması (Kırşehir İli Örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 46-56.
• Saka, A., ve Ceylan, Ş. (2018). Ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin aile yapılarına göre incelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 68-86.
• Salami, S. O. (2010). Moderating effects of resilience, self-esteem and social support on adolescents' reaction stoviolence. Asian Social Science, 6(12), 101.
• Salar, B., Hekim, M., ve Tokgoz, M. (2012). To compare emotional state of individuals making team and individual sport 15-18 age group. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Social Sciences Institute, 4(6), 123-135.
• Slutzky, C. B. ve Simpkins, S. D. (2009). The link between children's sport participation and self-esteem: Exploring the mediating role of sport self-concept. Psychology of Sport and Exercise, 10(3), 381-389.
• Stewart, M., Reid, G., ve Mangham, C. (1997). Fostering children’s resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12(1), 21-31.
• Şar, N. Ş. (2016). Spor yapan ve yapmayan bireylerin psikolojik dayanıklılık ve kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Sakarya.
• Tekin, M., ve Taşğın, Ö. (2008). Orta öğretimde öğrenim gören spor yapan ve yapmayan öğrencilerin yaratıcılık ve çoklu zekâ alanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 206-214.
• Vealey, R. S. (2004). Self-confidence in athletes. Encyclopedia of Applied Psychology, 3(1), 361-368.
• Vealey, R. S. (2009). Sport psychology. Handbook of sports medicine and science, confidence in sport. (Ed., Brewer BW), International Olympic Committee, Department of Kinesiology and Health, Miami University.
• Wolin, S. J., ve Wolin, S. (2010). The resilient self: How survivors of troubled families rise above adversity. Villard.
• Yavuz, E. (2022). Futbolcularda covid-19 pandemi sürecinde evde yapılan antrenmanların psikolojik dayanıklılıkları ve mental iyi oluş üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Gaziantep.
• Yıldız, M. E. (2021). Taekwondo sporcularının özgüven seviyelerinin algılanan stres ve saldırganlık düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.