Metabolik Sendrom Bilgi ve Farkındalık Ölçeği (MSBFÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 497 - 506, 28.06.2023

Muhammed Emre Karaman , Taner Akbulut

https://doi.org/10.38021/asbid.1244624

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı Metabolik sendrom bilgi ve farkındalık düzeyini ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı geliştirmektir. Bu amaçla hazırlanmış olan madde havuzu ilgili uzman görüşleri alındıktan sonra küçük bir araştırma grubunda test edilmiş ve ardından asıl araştırma gruplarında test edilmiştir. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapmak amacı ile 384 katılımcıdan veri toplanmıştır. AFA sonucunda toplam açıklanabilecek varyansın %61,292 olduğu 4 faktörden oluşan 14 maddelik bir yapı elde edilmiştir. Daha sonra 322 katılımcıdan oluşan benzer bir araştırma grubundan toplanan verilerle Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Elde edilen veriler neticesinde oluşturulan yapının gerekli uyum indekslerine uygun olduğu ve AFA’dan elde edilen yapıyı doğruladığı belirlenmiştir. Ölçeğin güvenirliğini test etmek için hesaplanan iç tutarlılık değerinin toplamda ,918 olduğu görülmüştür. Sonuç olarak oluşturulan Metabolik Sendrom Bilgi ve Farkındalık Ölçeği’nin (MSBFÖ) geçerli ve güvenilir ölçümler yapabilecek bir ölçme aracı olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Metabolik Sendrom, Farkındalık, Bilgi, Ölçek, Ölçek, Metabolic Syndrome, Awareness, Knowledge, Scale

Metabolic Syndrome Knowledge and Awareness Scale (MSKAS): Validity and Reliability Study

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool that can be used to measure the level of metabolic syndrome knowledge and awareness. The item pool prepared for this purpose was tested in a small research group after receiving expert opinions and then tested in the main research groups. Data were collected from 384 participants for the purpose of Exploratory Factor Analysis (EFA). As a result of EFA, a 14-item structure consisting of 4 factors with a total explainable variance of 61.292% was obtained. Afterwords, Confirmatory Factor Analysis (CFA) was conducted with the data collected from a similar research group consisting of 322 participants. As a result of the obtained data, it was determined that the built structure was suitable for the required suitable indices and the obtained structure from the EFA has been confirmed. The internal consistency value calculated to test the reliability of the scale was found to be ,918 in total. As a result, it has been revealed that the Metabolic Syndrome Knowledge and Awareness Scale (MSKAS) is a measurement tool that can make valid and reliable measurements.

Anahtar Kelimeler

Metabolic Syndrome, Awareness, Knowledge, Scale

Kaynakça

• Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Centers For Disease Control and Prevention. (2017). National Diabetes Statistics Report, https://www.cdc.gov/diabetes/pdfs/data/statistics/national-diabetes-statistics-report.pdf adresinden 21 Haziran 2022 tarihinde alınmıştır.
• Chang. J., Oikawa, S., Ichihara, G., Nanpei, Y., Hotta, Y., Yamada, Y., Tada-Oikawa, S., Iwahashi, H., Kitagawa, E., Takeuchi, I., Yuda, M., ve Ichihara, S. (2012) Altered gene and protein expression in liver of the obese spontaneously hypertensive/NDmcr-cp rat. Nutrition and Metabolism, 9(1), 1-10. doi: 10.1186/1743-7075-9-87
• Doğan, A. E. (2019) Metabolik sendrom ve metabolik sendrom bileşenlerinin renal hücreli karsinomda tümör agresifliği üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research. New York: NY: Pearson. International Diabetes Federation (IDF) (2019). “Diabetes Atlas, 9th edn.” http://www.diabetesatlas.org adresinden 21 Haziran 2022 tarihinde alınmıştır.
• Jöreskog, K. G., ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi (31. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modelling. New York: Guilford Publications, Inc.
• Meigs, J. B. (2002). Epidemiology of the metabolic syndrome. Am J Manag Care, 8(11), 283-292.
• Onat, A., Can, G., ve Yüksel, H. (2017). TEKHARF tıp dünyasının kronik hastalıklara yaklaşımına öncülük. Ed. Onat A. Logos Yayıncılık. İstanbul.
• Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1: SPSS-MINITAB. Eskişehir: Nisan Kitapevi.
• Saklayen, M. G. (2018). The global epidemic of the metabolic syndrome. Current Hypertension Reports, 20(2), 1-8. doı: 10.1007/s11906-018-0812-z
• Schumacker, R. E., ve Lomax, R. G. (2004). A Beginner's guide to structural equation modeling. Psychology Press.
• Tabachnick, B.G., ve Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Pearson Education Inc.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (3. Baskı). Ankara: Nobel.