Spor Bilimleri Fakültelerindeki Akademisyenlerin Kişilik Tipleri ile Profesyonellik Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 217 - 232, 28.03.2024

Muhammet Mavibaş

https://doi.org/10.38021/asbid.1426201

Öz

Bu çalışma, spor bilimleri fakültelerindeki akademisyenlerin kişilik tipleri ile demografik özelliklerinin profesyonellikleri üzerindeki etkilerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'deki spor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademik personel oluştururken; örneklem grubunu ise 224’ü erkek, 108’i kadın olmak üzere toplam 332 akademik personel oluşturmaktadır. Bu araştırmada, ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Katılımcıların demografik bilgileri için araştırmacı tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu"; kişilik tiplerinin A ve B olarak sınıflandırılması için "Kişilik Ölçeği"; ve profesyonellik düzeylerinin tespit edilmesi için "Öğretim Elemanları için Profesyonellik Ölçeği" kullanılmıştır. Demografik özelliklerin belirlenmesinde frekans analizi, ölçek ve alt boyutlarındaki puan ortalamalarının tespiti için tanımlayıcı istatistiksel testler uygulanmıştır. Katılımcıların profesyonellik davranışlarını cinsiyet, idari görev, kişilik tipine göre karşılaştırmak için T-Testi ile; unvan, mesleki ve kurumsal kıdem yıllarına göre karşılaştırmak için ise One-Way ANOVA Testi ile uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçları, mesleki kıdem yılı ve kişilik tipi açısından profesyonellik davranışları arasında belirgin farklılıklar göstermiştir. Özellikle, mesleki hizmet süresi 16 yıl ve üstünde olanlar daha kısa süreli hizmet verenlere, A tipi kişilik özelliklerine sahip olanların ise B tipi kişilik özelliklerine sahip olanlara kıyasla daha yüksek düzeyde profesyonellik davranışları sergiledikleri bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Spor Bilimleri Fakültesi, Akademik Personel, A-B Kişilik Tipi, Profesyonellik Davranışı

An Investigation the Personality Types and Professional Behavior of Academics in Faculties of Sports Sciences

Öz

This study aims to assess the effects of personality types and demographic characteristics on the professionalism of academics in faculties of sports sciences. The population of the research consists of academic staff working in faculties of sports sciences in Turkey, while the sample group is composed of a total of 332 academic staff, including 224 males and 108 females. A relational screening method was utilized in this research. A "Personal Information Form" prepared by the researcher was used to collect demographic information; a "Personality Scale" was employed to classify personality types into Type A and Type B; and a "Professionalism Scale for Teaching Staff" was used to determine the levels of professionalism. Frequency analysis was conducted to identify demographic characteristics, while descriptive statistical tests were applied to determine the mean scores of the scale and its sub-dimensions. T-Tests were used to compare participants' professionalism behaviors according to gender, administrative duties, and personality type; One-Way ANOVA Tests were conducted to compare them according to title, professional, and institutional seniority years. The results of the study indicated significant differences in professionalism behaviors in terms of years of professional seniority and personality type. Particularly, it was found that those with over 16 years of service displayed higher levels of professionalism behaviors compared to those with shorter service durations, and individuals with Type A personality characteristics exhibited higher levels of professionalism behaviors compared to those with Type B personality characteristics.

Anahtar Kelimeler

Faculty of Sports Sciences, Academic Personnel, A-B Personality Type, Professional Behavior

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Tanrıverdi, H., ve Özkan, D. S. (2011). Mesleki Profesyonellik ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 235-260.
• Akıncı, Z., Güven, M., ve Demirel, O. N. (2015). Öğrencilerin A ve B Tipi Kişilik Yapısı ile Psikoşiddet (Mobbing) ve Depresyon Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (604), 55-74.
• Altınkurt, Y., ve Ekinci, C. E. (2016). Examining the Relationships Between Occupational Professionalism and Organizational Cynicism of Teachers. Educational Process: International Journal, 5(3), 236-253. Doi: http://dx.doi.org/10.12973/edupij.2016.53.5
• Altınkurt, Y., ve Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile İş Doyumları Arasındaki İlişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 57-71. Doi: https://doi.org/10.19126/suje.46033
• Arıkan, Ç., ve Aktaş, A. (1988). Kişilik Özellikleri ile Aile ve Çevre Yaşantısının Kalp Hastalığının Oluşumuna Etkisi. XXIV. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi. Ankara, Türkiye.
• Aytaç, S. (2000). İnsanı Anlama Çabası:(Psikolojiye Giriş). Ezgi Kitabevi.
• Bayhan, G. (2011). Öğretmenlerin Profesyonelliğinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
• Blezek, A. G. (1987) Professionalism of Vocational Agriculture Instructors as Perceived by Vocational Agriculture Instructors and Superintendents in Nebraska Public Secondary Schools. Faculty Publications: Agricultural Leadership, Education & Communication Department, University of Nebraska-Lincoln.
• Buchanan, D. A., ve Huczynski, A. (1997). Organizational Behaviour: An Introductory Text. (3rd Edition). New York: Prentice Hall International.
• Cansoy, R., ve Parlar, H. (2017). Okul Gelişiminin Bir Yordayıcısı Olarak Öğretmen Profesyonelizmi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 269-289.
• Chang, C. Y., ve Liu, C. T. (1975) Professionalism and Professional Adjustment: A Study of Nurses. Medical Sciences 1(2): 71-178.
• Chown, A. (1996). Post‐16 Teacher Education, National Standards and Staff: Time for Openness and Voice? British Journal of In‐Service Education, 22, 133–47. Doi: https://doi.org/10.1080/0305763960220203
• Cirhinlioğlu, Z. (1996). Meslekler ve Sosyoloji. Gündogan Yayınları.
• Cohen, A., ve Kol, Y. (2004). Professionalism and Organizational Citizenship Behavior: An Empirical Examination among Israel Nurses. Journal of Managerial Psychology, 19(4), 386-405.
• Çelik, M., ve Yılmaz, K. (2015). The Relationship between Teachers' Occupational Professionalism and Burnout. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 93-122.
• Çınar, F. (2000). Organizasyonel Yurttaşlık Davranışı ve Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi.
• Emre H. (2009) Türkiye’deki Gazetecilerde Profesyonellik Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Eniseler, A. G. (2007). Kalp-Damar Hastalarında A Tipi Davranış ve Öfke Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi.
• Evans, L. (2008). Professıonalism, Professionality and the Development of Education Professionals. British Journal of Educational Studies, 20–38. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-8527.2007.00392.x
• Gökçora, İ. H. (2005). Profesyonelliğe Saygı. Üniversite ve Toplum Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 5(3).
• Henkel, M. (2000). Academic İdentities and Policy Change in Higher Education. London: Jessica Kingsley.
• Hoşgörür, T. (2017). Correlation between Occupational Professionalism of Teachers and Their Fear of Loss of Dignity. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(3), 387-424.
• Kaba, D. E. (2021). Öğretim Elemanları için Profesyonellik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Turkish Studies-Educational Sciences, 16(2). Doi: https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.49703
• Kalafat, S. (2012). Lise Öğretmenleri Kişilik Özelliklerinin Öğretmen Yeterliliklerine Etkisi. Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 193-200
• Karaca, D. (2015). İlk ve Ortaokullarda Bürokratikleşme Düzeyinin Öğretmen Profesyonelliğine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılınç, A. Ç. (2014). Öğretmen Profesyonelizminin Bir Yordayıcısı Olarak Okul Kültürü. Eğitim ve Bilim, 39(174), 105-118. Do.: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.2756
• Kogan, M. (2000). Higher Education Communities and Academic Identity. Higher Education Quarterly, 54(3), 207–216. Doi: https://doi.org/10.1111/1468-2273.00156
• Kogan, M., Moses, I., ve El‐Khawas, E. (1994). Staffing Higher Education – Meeting New Challenges. London: Jessica Kingsley.
• Kolsaker, A. (2008). Academic Professionalism in the Managerialist Era: A study of English Universities, Studies in Higher Education, (33)5, 513-525. Doi: https://doi.org/10.1080/03075070802372885
• Luthans, F. (2010). Organizational Behavior: An Evidence-Based Approach. (Twelfth Edition). New York: McGraw-Hill Irwin.
• Mansor, A. Z., ve Talib, J. (2010). Professionalism among Academicians at a Malaysian Public University. The Proceedings of the International Conference on Ethics and Professionalism (ICEP2010), 733-742.
• Marginson, S. (2000). Rethinking Academic Work in the Global Era. Journal of Higher Education Policy and Management, 22(1), 23-35. Doi: https://doi.org/10.1080/713678133
• Nair, S. R. (2010). Organisational Behaviour (text & cases). Himalaya Publishing House.
• Nixon, J., Marks, A., Rowland, S., ve Walker, M. (2010). Towards a New Academic Professionalism: A Manifesto of Hope. British Journal of Sociology of Education, 22(2), 227-244. Doi: https://doi.org/10.1080/01425690124202
• Özsoy, E. (2013). A ve B T,pi Kişilik ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.
• Polat, E. (2007). Marka Kavramı ve Sporcuların Markaya Yönelik Tutumu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Sargın, A. (2016). Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri, Örgütsel Sinizm, İş Doyumu Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Sosyal, A. (2008). Çalışma Yaşamında Kişilik Tipleri. Çimento Endüstrisi İşverenleri Dergisi, 22(1), 4-19.
• Şenel, H. G., Demir, İ., Sertelin, Ç., Kılıçaslan, A., ve Köksal, A. (2004). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. Eğitim Araştırmaları, 15(4), 99-109.
• Thistlethwaite, J., ve Spencer, J. (2018). Professionalism in Medicine. CRC Press. Doi: https://doi.org/10.1201/9781315377933
• Toh, K., Diong, C., Boo, H., ve Chia, S. (1996). Determinants of Teacher Professionalism. British Journal of InService Education, 22(2), 231-244. Doi: https://doi.org/10.1080/0305763960220209
• Türküm, A. S. (1998). Çağdaş Toplumda Çevre Sorunları ve Çevre Bilinci. Çağdaş Yaşam Çağdaş İnsan. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165-181.
• Yorulmaz, Y. İ., Çolak, İ., ve Yaşa, R. (2017). The Examination of Teachers’ Loss of Face. In Second International Symposium on Philosophy, Education, Art and History of Science (pp. 03-07).
• Zel, U. (2000). Yönetimde Kişilik Kavramının Önemi: Türk ve İngiliz Yöneticilerin Mesleki Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, 25(27), 326-327.
• Zembat, R., ve Küsmüş, G. İ. (2020). Okul öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri ile Mesleki Profesyonellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1725-1739. Doi: https://doi.org/10.24106/kefdergi.3621