Lise Öğrencilerinin Nomofobi ve Ergen Özgüven Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 513 - 525, 28.09.2025

Servet Reyhan , Yağmur Çınar , Servet Özoruç

https://doi.org/10.38021/asbid.1690789

Öz

Nomofobi, bireyin cep telefonu olmadan yaşama korkusu veya kaygısı olarak tanımlanır. Günümüzde özellikle ergenler arasında yaygın bir sorundur. Ergenlik döneminde ergenlerin kendilerine güven duymaları ve çevreleriyle sağlıklı iletişim kurmaları, olumlu davranışlar geliştirmeleri açısından büyük bir önem taşır. Araştırmanın amacı spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin nomofobi ve özgüven düzeylerini incelemektir. Araştırmanın evrenini Osmaniye il merkezindeki lise öğrencileri oluşturmakta olup, örneklem, Osmaniye il merkezindeki lise kampüslerinde öğrenim gören öğrencilerden seçilmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerin ortalama değerleri boy uzunluğu 170,20±8,90cm; vücut ağırlığı 61,99±12,41 kg 'dır. Lisanslı sporcu olan (n=181) ve sporcu lisansı olmayan (n=148) katılımcıya; veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Kanbay vd. (2022) tarafından geliştirilen Nomofobi Ölçeği ve Arı (2023) tarafından geliştirilen Ergen Özgüven Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS yazılımı kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, verilerin normal dağılım göstermediği belirlenmiş ve bu nedenle ikili grup karşılaştırmaları Mann-Whitney U testi ile gerçekleştirilmiştir. Nomofobi Ölçeği puan ortalaması 20,29±7,26 bulunmuştur. Ergen Güven Ölçeği toplam puan ortalaması 32,05±5,98 bulunmuştur. Özgüven ve nomofobi ölçeği toplam puanlarında; cinsiyete göre (p<0,05), düzenli egzersiz yapma durumuna göre (p<0,05) düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Okul türü, lisanslı sporcu olma durumu, düzenli egzersiz yapma ve haftalık egzersiz süresi açısından ergen özgüven puanlarında (p<0,05) anlamlı farklar bulunmuştur. Ergenlerin genel olarak orta düzeydeki nomofobi seviyelerine sahip olduğunu göstermektedir. Ergenlerde nomofobi riskini azaltmak ve özgüvenlerini artırmak için düzenli egzersiz ve spor yapma alışkanlığı kazandırılarak özgüvenin desteklenmesi dijital bağımlılığı önlemeye yönelik farkındalık çalışmaları düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Ergen , Nomofobi , Özgüven

Etik Beyan

Etik Kurul İzin Bilgileri Etik değerlendirme kurulu: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Araştırma Etik Kurulu Etik değerlendirme belgesinin tarihi: 20.12.2024 Etik değerlendirme belgesinin sayı numarası: E.211741

Examination of High School Students' Nomophobia and Adolescent Self-Confidence Levels

Öz

Nomophobia, the fear or anxiety of living without a mobile phone, has become a prevalent issue, particularly among adolescents. During adolescence, fostering self-confidence and establishing healthy communication with others are crucial for the development of positive behaviors. The purpose of the study is to examine the levels of nomophobia and self-confidence among high school students who engage in sports and those who do not. The study population consisted of high school students from the Osmaniye city center, with the sample drawn from students enrolled in high schools. The average height and body weight of the participants were 170.20±8.90 cm and 61.99±12.41 kg, respectively. Data collection tools included a Personal Information Form, the Nomophobia Scale developed by Kanbay et al. (2022), and the Adolescent Self-Confidence Scale developed by Arı (2023). Participants included both licensed athletes (n=181) and non-licensed athletes (n=148). The data were analyzed using SPSS software. Given the non-normal distribution of the data, pairwise group comparisons were conducted using the Mann-Whitney U test. The mean score for the Nomophobia Scale was 20.29±7.26, while the mean total score for the Adolescent Self-Confidence Scale was 32.05±5.98. Significant differences were observed in self-confidence and nomophobia scores based on gender (p<0.05) and regular exercise status (p<0.05). A significant difference was also found in self-confidence scores based on school type, licensed athlete status, regular exercise, and weekly exercise duration (p<0.05). The findings indicate that adolescents generally exhibit moderate levels of nomophobia. To reduce the risk of nomophobia and enhance self-confidence, awareness programs should be organized to combat digital addiction by encouraging regular exercise and sports participation, thereby thereby supporting the development of self-confidence in adolescents.

Anahtar Kelimeler

Adolescent , Nomophophy , Self-confidence.

Kaynakça

• Arı, A. E. (2023). Ergen özgüven ölçeğinin geliştirilmesi. A. R. Özpolat (Ed.), 21. yüzyıl davranışları (öz denetim, atılganlık, özgüven) (ss. 5–40). Vizetek Yayıncılık.
• Atasoy, T., Yılmaz, B., Pepe, B., & Akman, S. (2025). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin mesleki kariyer farkındalıkları ile gelecek kaygıları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Mediterranean Journal of Sport Science, 8(2), 272-295. https://doi.org/10.38021/asbid.1624929.
• Bilgin, O. (2011). Ergenlerde özgüven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Türkiye.
• Bivin, J. B., Mathew, P., Thulasi, P. C., & Philip, J. (2013). Nomophobia – Do we really need to worry about? Reviews of Progress, 1(1), 14–17.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2024). Bilimsel araştırma yöntemleri (31. baskı). Pegem Akademi.
• Çakır, Ö., & Oğuz, E. (2017). Lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 418–429.
• Çolak, M., & Yalçinkaya-Önder, E. (2020). Investigation of nomophobia levels of secondary school students in terms of some variables. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 15(3), 100–121.
• Dereceli, Ç. (2022). Spor lisesi öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(4), 1109-1121. https://doi.org/10.38021/asbid.1162204
• Dinç, M. (2015). Teknoloji bağımlılığı ve gençlik. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 3(3), 31–65.
• Dixit, S., Shukla, H., Bhagwat, A. K., Bindal, A., Goyal, A., Zaidi, A. K., & Shrivastava, A. (2010). A study to evaluate mobile phone dependence among students of a medical college and associated hospital of Central India. Indian Journal of Community Medicine, 35(2), 339–341. https://doi.org/10.4103/0970-0218.66878.
• Erdem, H., Kalkın, G., Türen, U., & Deniz, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde mobil telefon yoksunluğu korkusunun (nomofobi) akademik başarıya etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 93–110.
• Erdem, H., Türen, U., & Kalkın, G. (2013). Mobil telefon yoksunluğu korkusu (Nomofobi) yayılımı: Türkiye’den üniversite öğrencileri ve kamu çalışanları örneklemi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(1), 1–12.
• Erden, N. (2019). Lise öğrencilerinin özgüven düzeyinin internet bağımlılığına etkisi üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Gezgin, D. M., Çakır, Ö., & Yıldırım, S. (2018). The relationship between levels of nomophobia prevalence and internet addiction among high school students: The factors influencing nomophobia. International Journal of Research in Education and Science, 4(1), 215–225. https://doi.org/10.21890/ijres.383153.
• Gezgin, D. M., Sümuer, E., Arslan, O., & Yıldırım, S. (2016). Nomophobia prevalence among pre-service teachers: A case of Trakya University. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 86–95.
• Güllüce, A. Ç., Kaygın, E., & Borekci, N. E. (2019). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyi ile öznel iyi olma durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi: ardahan örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(4), 651-673. https://doi.org/10.17065/huniibf.482061.
• Hashemi, Y., Borhani, K., Heidari, M., Esfahani, M., & Zarani, F. (2023). Analysis of the relationship between social networking site (sns) addiction and nomophobia in Iranian higher education students. Iran J Health Sci, 11(2), 117-126.
• Kanbay, Y., Akçam, A., Özbay, S. Ç., & Özbay, Ö. (2022). Developing Fırat Nomophobia Scale and investigating its psychometric properties. Perspectives in Psychiatric Care, 58(4), 2534–2541. https://doi.org/10.1111/ppc.12979
• Karacil, M. (2021). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğretmen adaylarının özgüven ve benlik saygılarına ilişkin görüşleri. Asya Studies, 5(16), 23-30. https://doi.org/10.31455/asya.903806.
• Kocabaş, D., & Korucu, K. S. (2018). Dijital çağın hastalığı nomofobi üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(11), 254–268.
• Magalhães, M., Melo, M., Coelho, A., & Bessa, M. (2024). Affective landscapes: Navigating the emotional ımpact of multisensory stimuli in virtual reality. IEEE Access, 12, 955-976. doi: 10.1109/ACCESS.2024.3499858.
• Nemček, D. (2017). Self-esteem analyses in people who are deaf or hard of hearing: A comparison between active and inactive individuals. Physical Activity Review, (5), 95-104.
• Özçetin, S., & Atalay, H. (2023). Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin liderlik özelliklerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty (65), 95-113. https://doi.org/10.21764/maeuefd.890775.
• Roberts, J. A., Yaya, L. H., & Manolis, C. (2014). The invisible addiction: Cell phone activities and addiction among male and female college students. Journal of Behavioral Addictions, 3(4), 254–265. https://doi.org/10.1556/JBA.3.2014.015.
• Sevgi, L. (2013). Teknoloji, toplum ve sağlık: Cep telefonları ve elektromanyetik kirlilik tartışmaları. http://www.emo.org.tr/ekler/e73a9a0d37efb96_ek.pdf (Erişim tarihi: 02.05.2025).
• Shashidhara, S., & Patil, S. (2016). Comparative Study of Self-Esteem between Sports - Men and Women. International Journal of Science and Research (IJSR), 5(6), 253-255. DOI: https://doi.org/10.21275/v5i6.nov164319.
• Soner, O. (2000). Aile uyumu, öğrenci özgüveni ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 249–260.
• Van Deursen, A. J. A. M., Bolle, C. L., Hegner, S. M., & Kommers, P. A. M. (2015). Modeling habitual and addictive smartphone behavior: The role of smartphone usage types, emotional intelligence, social stress, self-regulation, age, and gender. Computers in Human Behavior, 45, 411–420. https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.12.039.
• Yağar, F., & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yıldırım, C., & Correia, A. P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130–137. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.02.059
• Yıldırım, O. (2022). Ergenlere yönelik geliştirilen nomofobi farkındalığı psiko-eğitim programının etkililiği. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(34), 625–641.
• Yusufoğlu, Ö. Ş. (2016). Boş zaman faaliyeti olarak akıllı telefonlar ve sosyal yaşam üzerine etkileri: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2414–2434.
• Zeyrek, V. D. A. (2024). Ortaöğretim öğrencilerindeki özgüven gelişimlerinin spor ve farklı değişkenlere göre incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 6(72), 4807–4812.
• Zorbaz, O., & Dost, M. T. (2014). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının cinsiyet, sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 298–310.