APOKALİPTİK KİLİSELER

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 17, 213 - 228, 11.05.2019

Doğu Baranaydın Fırat Baranaydın

Öz

Turizmi
tüm yıla yaymak için geliştirilen stratejilerin odak noktasını turizm çeşitlendirme
çalışmaları oluşturmaktadır. Bir turizm çeşidi olan inanç turizmi son yıllarda
dünya ve ülkemizde gelişme göstermektedir. İnanç turizminde, turistler
inandıkları dinlerin kutsal merkezlerine ziyaret gerçekleştirmektedirler. Ülkemizde
Musevilik, Hristiyanlık ve İslam dini için önemli birçok mekan bulunmaktadır. İncil
yazarı St. Jean sürgündeyken Batı Anadolu’da 7 cemaate mektuplar yazmıştır. Bu
mektuplarda adı geçen ve kıyamette ayakta kalacağına inanılan 7 cemaate ithafen
yapılan kiliselere ise Apokaliptik Kiliseler denilmektedir. Batı Anadolu’da bulunan
ve İncil’de adı geçen yedi kilise Hristiyanlar için çok önemlidir. Çalışmanın
amacı inanç turizmi kapsamında yedi kilisenin oluşumunu anlamak, cemaatlere ithaf
edilen yapıları belirlemek, yapılara koruma önerileri geliştirmek ve turizm açısından
incelenmesi olmaktadır. Çalışmanın yöntemi arkeolojik kazılar,
restorasyon-konservasyon uygulamaları ve literatür taraması şeklindedir. Çalışmanın
sonucunda literatür verileri, arkeolojik veriler ve restorasyon-konservasyon
uygulamalarının sonuçlarından elde edilen bulgular turizm, arkeoloji ve
restorasyon kapsamında yorumlanarak öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnanç Turizmi, Arkeoloji, Restorasyon, Kültür Mirası, Yedi Kilise

APOCALIPTIC CHURCHES

Öz

Tourism
diversification efforts are the focus of the strategies developed to spread
tourism throughout the year. As a branch of tourism, faith tourism has been
developing in the world and our country in recent years. In faith tourism,
tourists visit the sacred centers of the religions they believe in. There are
many important places in our country for Judaism, Christianity and Islam. Saint
Jean who was an evangelist, wrote letters to seven congregations in Western
Anatolia while he was in exile. The churches built and dedicated to the 7
congregations mentioned in these letters, and believed to survive in the
apocalypse are called Apocalyptic Churches. The seven churches in Western
Anatolia, which are mentioned in the Bible, are very important for Christians.
The aim of the study is to understand the formation of seven churches within
the context of faith tourism, to determine the structures dedicated to the
congregations, to develop protection proposals for buildings and to examine
them from the point of view of tourism. The method of the study is
archaeological excavations, restoration-conservation practices and literature
review. In results section, the findings obtained from the literature review
data, archaeological data and restoration-conservation applications are
interpreted in terms of tourism, archeology and restoration, then, some
suggestions are presented.

Anahtar Kelimeler

Religious Tourism, Archeology, Restoration, Cultural Heritage, Seven Churches

Kaynakça

• Aksoy, M. (2002). Türkiye’de İnanç Turizmine Genel Bir Bakış ve Hıristiyanlığın Seyahate Verdiği Önem. Dinler Tarihi Araştırmaları Sempozyumu- III, Dinler Tarihi Yayınları, Ankara.
• Allom, T. (1836). Constantinople and the Scenery of the Seven Churches of Asia Minor illustrated. In a Series of Drawings from Nature. Hellenic Library - Alexander S. Onassis Public Benefit Foundation.
• Arundell, F. V. J. (1828). A Visit to the seven Churchs of Asia; with an Excursion into Pisidia; containing Remarks on the Geography and Antiquities of those Countries, a Map of the Author's Routes and numerous Inscriptions. John Rodwell, London.
• Bremer, T. S. (2005). Tourism and Religion, Encyclopedia of Religion, Printed in the United States of America, C. 13, ss. 9260-9264.
• Büyükkolancı, M. (2001). St.Jean Hayatı ve Anıtı, Efes 2000 Vakfı Yayınları, İzmir.
• Büyükkolancı, M. (2005). Eski Efes Ayasuluk Tepesi, Ramazan Özdoğan’a Armağan, Ed. Mustafa Şahin ve İ. Hakan Mert, ss. 65-77. Ege Yayınları, İstanbul
• Büyükkolancı, M. (2010). Aziz Yuhanna St. Jean (Aziz Yuhanna) Hac Kilisesi ve Ayasuluk Kalesi, Ege Yayınları, İstanbul.
• Cheynet, J. C. (2008). Bizans Tarihi. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Çetinkaya, H. S. (2005). Akhisar Ulu Camiî. Sanat Tarihi Dergisi. Sayı: 14 (1). ss. 45-60.
• Dikici, E. ve Sağır, A. (2012). Antalya’da İnanç Turizminin Sosyolojik Çözümlemesi, Demre-Myra Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl:14, Sayı: 22, 35-43.
• Diyanet İşleri Başkanlığı, (2018). https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Kurumsal/Detay/11272/2018- yili-hac-kuralari-cekildi Erişim Tarihi: 12.07.2018.
• Doswell, R. (1997). Tourism: How Effective Management Makes The Difference. Butterworth - Heinemann, Oxford.
• Dürüşken Ç. (2003). Paulus’un Kutsal Görev Gezileri ve Anadolu Halklarına Mektupları. Homer Kitabevi, İstanbul
• Emecen, F. (1989). Alaşehir, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C.2, İstanbul.
• Ersoy, A. (2010). Ancient Smyrna: Archeology in İzmir and Stratigraphy in Ancient City Centre. Urban Historical Stratum: from Smyrna to Izmir, 132-137.
• Ersoy, A. (2015). Büyük İskender Sonrasında Antik Smyrna (İzmir). İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İzmir.
• Güzel, F. Ö. (2010). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi Kapsamında Yeni Bir Dinamik: İnanç Turizmi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, C.2, S.2. 87-100.
• Hacıoğlu, N. (2011). Türkiye’de İnanç Turizmi’nin Geleceği, Standart Dergisi, Yıl: 50 Sayı: 591, 26-33.
• Hanfmann, G. M. A. ve Detweiller, A. H. (1966). Sardis Through The Ages, Reprinted From Archeology, Cilt, 19: 90-97.
• Henderson. J. C. (2003). Managing Tourism and Islam in Peninsular Malaysia, Tourism Management, 24, 447-456.
• Joseph, C. A. ve Kavoori, A. P. (2001). Mediated Resistance: Tourism and The Host Community. Annals Of Tourism Research, 28(4), 998-1009.
• Kaelber, L. (2006). Paradigms Of Travel: From Medieval Pilgrimage To The Postmodern Virtual Tour Timothy, D., & Olsen, D. (Eds.). Tourism, Religion And Spiritual Journeys. Routledge, New York.
• Kaya, H. (1998). İnanç Turizmi, F. Özsan Matbaacılık, Bursa.
• Koch, G. (2007). Erken Hıristiyan Sanatı, (çev. Ayşe Aydın), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Kunt, S, ve Gülcan, B. (2017). Türkiye İnanç Turizminde Zenginleşememiş Bir Ürün: Yedi Kiliseler. Journal of Recreation and Tourism Research, 4 (1), 184-206.
• Kurnaz, H. B. (2013). İnanç Turizmi Kapsamında Hac ve Umre Organizasyonu Yapan, Seyahat Acentalarının Pazarlama Faaliyetlerinin İncelenmesi A Grubu Acentalara Yönelik Bir Uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Külzer, A. (2011). Bizans Döneminde Ephesos. Edt. Daim, F. ve Ladstatter, S. Arkeoloji Sanat Yayınları, İstanbul.
• Laodikeia Kazı Arşivi, (2017). http://laodikeia.pau.edu.tr//tr/sayfa/yapilar-2 Erişim Tarihi: 12.07.2018.
• Mac Farlane, C. (1832). The Seven Apocalyptic Churches, etchings by T. Knox.
• Mango, C. (2006). Bizans Mimarisi. Rekmay, Ankara.
• Muriuki, L. M., Bururia, D., ve Mutegi, J. (2018). Determinants Of Religious Tourism Branding Tactics İn Kenya: A Cross Sectional Study. Tourism And Hospitality Research, 18(4), 456-469.
• Nyaupane, G. P., Timothy, D. J. ve Poudel, S. (2015). Understanding Tourists İn Religious Destinations: A Social Distance Perspective. Tourism Management, 48, 343-353.
• Olalı, H. ve Timur, A. (1988). Turizm Ekonomisi, Ofis Matbaacılık, İzmir.
• Pavlus, (2009). Tarsuslu Elçi Pavlus. Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul.
• Poulpard, P. (2005). Dinler, Dost Kitabevi, Ankara.
• Prokopios, (1994). Iustinianus Döneminde Yapılar: Birinci Kitap. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Radt, W.V. (2002). Pergamon: Antik bir Kentin Tarihi ve Yapıları. YKY, İstanbul.
• Raj, R. ve Griffin, K. A. (2015). Religious Tourism And Pilgrimage Management: An İnternational Perspective. Cabi, London.
• Ramsay, W. M. (1904). The Letters to the Seven Churches of Asia. Hodder & Stoughton, London.
• Ramsay, W. M. (2000). St. Paul the Traveler and the Roman Citizen. Grand Rapids, Christian Classics Ethereal Library, MI.
• Sandıkçı, M., Çelik, S. ve Başat, H. T. (2016). Afyonkarahisar İnanç Turizmi. Merdiven Yayın, Ankara.
• Sargın, S. (2006). Yalvaç’ta İnanç Turizmi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 16, Sayı: 2, 1-18.
• Scherrer, P. ve diğerleri, (2000). Efes Rehberi. Ege Yayınları, İstanbul.
• Sevin, V. (2007). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası. TTK Yayınları, Ankara.
• Shackley, M. (2001). Managing Sacred Sites: Service Provision and Visitor Experience. Cengage Learning EMEA, London.
• Strabon (2000). Geographika: Kitap XII – XII – XIV, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Şahiner, T. (2012). İnanç Turizmi Potansiyeli ve Halkın İnanç Turizmine Bakışı Açısından Karaman, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaman.
• Şimşek, C. (2012). 2010 Laodikeia Kazıları. KST: 33. C: 4. 569-601.
• Şimşek, C. (2015). Laodikeia Kilisesi: Lykos Vadisinde Hıristiyanlık. Denizli Belediyesi Kültür Yayınları, Denizli.
• Şimşek, M. A. (2004). Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları, İstanbul.
• Thyateria Kazı Arşivi, (2017). http://thyateirakazisi.com/thyateira-hakkinda-tarihsel-bilgiler/. Erişim tarihi: 21.06.2018.
• Varış, T. (2000). Anadolu‟daki İlk Yedi Kilise. Skylife. 98-105.
• Vukanic, B. (2002). Religion, Tourism And Economics: A Convenient Symbiosis. Tourism Recreation Research. 27(2), 59-64.
• Vukonic, B. (1996). Tourism and Religion. Emerald Group Publishing Limited, London.
• Zaman, M. (2005). Türkiye’nin Önemli İnanç Turizmi Merkezlerinden Biri: Sumela (Meryamana) Manastırı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6. Sayı: 2, 1-24.