MUTLULUK ÜZERİNE AMPİRİK BİR ANALİZ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 20, 156 - 174, 15.05.2020

Şerafettin Keleş

Öz

Bütün insanlar mutlu bir yaşam isterler. İlkçağ filozoflarından
bugünün düşünürlerine değin farklı zaman ve koşullarda
yaşamış birçok fikir insanı mutluluk için farklı düşünceler belirtseler
de birkaç ortak noktada hemfikir olmuşlardır. Mutluluk;
erdemle, bilmekle, bilinçle, sevmekle, iletişim ve empati
kurmakla, doğaya ve insana saygı duymakla ve yardımseverlikle
elde edilir. Bu çalışma mutlulukla, erdem, empati ve ahlak
ve sorumluluk arasındaki ilişkiyi konu edinmiştir. Mutluluk
arayışı ampirik bir çalışmayla incelenmiştir. Çalışma, Erzincan
Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
öğrencileriyle yapılan anketlerden elde edilen verileri
ana materyal olarak kullanmıştır. Anketler 2018 yılına aittir
ve yatay kesit verileridir. Yazılım materyali olarak SPSS 22
ve LISREL 8.72 paket programlarıyla çalışılmıştır. Bulgular;
“Erdem’in” mutluluk üzerinde pozitif yönde güçlü bir etkiye
(γ =0,79; t = 10.16) sahip olduğunu göstermiştir. “İletişim ve
Empati” değişkeninin “Mutluluğu” pozitif yönde çok yüksek
düzeyde (γ = 0.82; t = 8.31) etkilediği tespit edilmiştir. Son
olarak “Ahlak ve Sorumluluk” değişkeni “Mutluluk” üzerinde
pozitif yönlü orta düzeyde (γ = 0.73; t = 6.38) bir etki
oluşturduğu saptanmıştır. Ampirik bulgular; Erdem’i ifade
eden iyilik ve yardım severliğin bireylere mutluluk verdiğini
göstermiştir. Başkalarının mutluluğunu istemek ve bunun
için yetkin davranışlar geliştirmek bireyleri mutlu etmektedir.
Düşünürlerin ifade ettikleri gibi insan toplumsal bir varlıktır ve
hem toplumu davranışlarıyla etkilemekte ve hem de toplumdan
etkilenmektedir. Yine bulgular; erdemli davranışlara götüren
“bilincin”, “bilginin”, “ahlak ve sorumluluk” hislerinin bireyleri
mutlu yaptığı görüşünü desteklemektedir. Bilgi iyi ve
kötünün ayrımı ise iyilik yani bilgi bireyleri mutlu etmektedir.
Ahlaki davranışlar, sorumluluk hissi ve kültürel bilinçte mutluluk
kaynağıdır. Çalışma, düşünürlerin felsefi olarak ortaya koydukları
fikirleri ampirik olarak desteklemektedir. İnsanın mutlu
olmak için var olduğu, bireylerin ve devletlerin mutluluk için
çalışması gerektiği savı doğrulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mutluluk, Erdem, Empati, Sorumluluk, Bilgi

Kaynakça

• Akarsu, B. (1962). Sokrates’de Erdem Düşüncesi. İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, 13, 57-73. Aktan, C. (2009). Ahlak ve Ahlak Felsefesine Giriş. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 1(1). Andrews, F., & Robinson, J. (1991). Measures of subjective well-being. J. P. Robinson (Dü.) içinde, Measures of Personality and Social Psychological Attitudes (Cilt Vol.1). New York: Academic Press. Aristotales. (1983). Kitap 1. Politika. İstanbul: Remzi Kitapevi. Arslan , M. (1986). Kutadgu Bilig’deki Ahlak ve Siyaset Felsefesi. Sosyoloji Konferanslar, 21, 23. Bıçak , A. (2011). Tarih Felsefesinin Türkiye’deki Seyri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 17, 229-274. Bircan, H. (2001). İslam Felsefesinde Mutluluk. İz Yayıncılık. Bozkurt, A. (2014). Ağ toplumu ve bilgi. Türk Kütüphaneciliği, 28(4), 510-525. Carrel, A. (1987). İnsan Denen Meçhul. İstanbul: Hayat Yayınları. Çelik, E., & Yılmaz, V. (2014). Lısrel 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. İstanbul: Arı Yayınları. Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American psychologist, 55(1), 34. Diener, E., Suh, E., & Oishi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. Indian journal of clinical psychology, 24, 25-41. Diener, E., Emmons, R., Larsen, R., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75. Dökmen, Ü. (1988). Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi ve Psikodrama İle Geliştirilmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1), 155-190. Dökmen, Ü. (2004). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık ve Mat. Sanayi Ticaret AŞ. Eroğlu, A. (2012). Henri Bergson’da Bilinç-Sezgi İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 81-102. Farabi. (1974). Tahsllu’s - Sa’ade. (Ç. P. Atay, Çev.) Ankara: Meb Yayınları. Fromm, E. (1995). Erdem ve mutluluk. (A. Yörükan, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. Gökalp, N. (2017). Bağımlılığa Felsefi Bir Bakış. Bağımlılık Dergisi, 18(2), 59-64. Gül, F. (2014). Varoluşçu Felsefenin Türk Düşünce Hayatındaki Yansımaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 27-32. Haldun, İ.-i. (1988). Mukaddime. (Z. K. Ugan, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.