CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNİN İKİ YILI: KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 23, 242 - 259, 30.05.2021

Tekin Avaner Merve Çelik

Öz

Tarihi boyunca sistem değişikliğinin gündemde olduğu Türkiye’de
öncelikle 16 Nisan 2017 tarihinde anayasa değişikliği
için referandum yapılmış ardından 24 Haziran 2018 tarihinde
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş yapılmıştır. Bu
çalışma yeni hükümet sistemin ilk iki yılını, önceki dönem
ile karşılaştırarak inceleme ve yorumlama amacı taşımaktadır.
Çalışmada, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi anlatılmadan
önce, bu sistemden önce var olan parlamenter sisteme
değinilmiş, başlıca özelliklerinden ve sorunlu yönlerinden
bahsedilmiştir. “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” başlığı
altında yeni sistemin özellikleri, beraberinde getirdiği yenilik
ve değişimler ortaya konmuştur. Türkiye’nin yeni sisteminin
son iki yılının incelenmesi, kendisinden önceki sistemin
de iki yıllık sürecinin karşılaştırılması ile gerçekleştirilmiştir.
Önceki sistemin Başbakanlık kararları (genelgeler, atama
kararları, tebliğler, görevlendirme kararları ve yönetmelikler)
iki yıl içerisinde her ay kaç adet çıkarıldığı ve karar türlerinin
dağılımına göre incelenmiştir. Yeni sistemde ise öncelikle
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin iki yıl içerisinde aylara
göre kaç adet çıkarıldığı ve bu kararnamelerin konu/içerik
dağılımları incelenmiştir. Diğer Cumhurbaşkanlığı düzenlemelerinin
(genelgeler, atama kararları, tebliğler, yönetmelikler ve
Cumhurbaşkanı kararları) de aynı şekilde incelenmesiyle bu iki
dönem nicel olarak karşılaştırılmış, yeni sistemle beraber hızlı
yönetimin sağlanıp sağlanmadığı sorgulanmış ve yorumlanmıştır.
Sonuç olarak Haziran 2018’de değişen sistemin ilk iki
yıldaki durumu incelenmiş ve ülkemizin geleceği açısından bu
yeni yönetim sisteminin gidişatı tartışılmıştır. Çalışma mevzuat
ve literatür taraması yöntemiyle oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Parlamenter Sistem, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Kaynakça

• A HABER (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin İki Yılı! / A Haber [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=-SOq9gpR7rok, Erişim Tarihi: 23.07.2020
• AKMAN, E. (2019). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kamu Politikası Aktörleri”, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve PolitikaDergisi, Sayı 1, s.35-54.
• ALBAYRAK, S. O. (2020). Türkiye’de Üst Kademe Kamu Yöneticiliğine Atanma. Memleket Siyaset Yönetim, C, 15, 101-140.
• ARDIÇOĞLU, A. (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı 3, s.21-51.
• AVANER, T. ve FEDAI, R. (2019). Türk Kamu Yönetiminde Ofis Sistemi: E-Devlet Uygulamalarından Dijital Dönüşüm Ofisine.Amme İdaresi Dergisi, 52(2), s.149-172.