TERÖRİZMİ ÖZNELERİ ÜZERİNDEN ANLAMAK: TERÖRLE MÜCADELE KANUNU İÇİN BİR TANIM ÖNERİSİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 605 - 633, 30.12.2023

Hüseyin Aras

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1291571

Öz

Terör eylemleri gerçekleştirecek olanların caydırılabilmesi de bu eylemleri gerçekleştirenlerin cezalandırılabilmesi de terörizmle etkili mücadele için gereklidir. Ancak bunun için terörizmin fail ya da azmettirici niteliğini haiz çeşitli özneleri olabileceğini öngören bir terörizm tanımına ihtiyaç vardır. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu “örgüt” kavramını terör eylemlerinin mutlak bir şartı olarak kabul etmektedir. Oysa terörizm (terör eylemleri) örgütlerden başka kişiler, devlet dışı silahsız aktörler ve devletler tarafından da gerçekleştirilebilir. Bu aktörlerin her biri siyasî şiddetin bir türü olan terörizmi menfaatleri gereğince araçlaştırabilirler. Şiddetin ya faili ya da azmettiricisi olarak siyasî amaçlarına ulaşmaya çalışabilirler. Çalışma bu aktörlerin terörizmin özneleri olmalarının gerçekliğini inceleyerek 3713 sayılı Kanun için bir terörizm tanımı önermektedir. Böyle bir tanım Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin terörizmle mücadelesine hem ön alıcı hukukî tedbirler çerçevesinde katkılar sunabilir hem de terör suçları işleyen tüm öznelere yaptırım uygulanabilmesini yasal olarak tartışmasız hale getirebilir.

Anahtar Kelimeler

Terör, Terörizm, Terörizmin Özneleri, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, Terörizmle mücadele

Understanding Terrorism Considering Its Subjects: A Definition Proposal for The Fight Against Terrorism Law

Öz

Both deterring those who will commit terrorist acts and punishing those who commit these acts are necessary for an effective fight against terrorism. However, there is a need for a definition of terrorism that foresees that terrorism can have various subjects as perpetrator or the instigator for this. The Fight Against Terrorism Law No. 3713 accepts the concept of “organization” as an absolute condition for terrorist acts. However, terrorism (terrorist acts) can also be carried out other than organizations by individuals, non-state unarmed actors and states. Each of these actors can use terrorism, which is a type of political violence, as a tool for their own benefit. They may try to achieve their political goals by being either the perpetrator or the instigator of violence. The study proposes a definition of terrorism for Law No. 3713 by examining the reality of these actors being the subjects of terrorism. Such a definition can both contribute to the state of the Republic of Türkiye's fight against terrorism within the framework of preemptive legal measures and make it legally undisputed that sanctions can be imposed on all subjects who commit terrorist crimes.

Anahtar Kelimeler

Terror, Terrorism, Subjects of terrorism, Law on Fight Against Terrorism Nr. 3713, Fighting against terrorism

Kaynakça

• Aksan, Cihan ve Jon Bailes. “Giriş.” İçinde Güçlünün Silahı: Amerikan Devlet Terörü Üzerine Söyleşiler, çeviren: Serap Arslanpay, hazırlayanlar: Cihan Aksan ve Jon Bailes, 11-43. İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
• Anadolu Ajansı. “AA, Fransız Şirketi Lafarge’ın DEAŞ’ı Fransa İstihbaratının Bilgisi Dahilinde Finanse Ettiği Belgelere Ulaştı.” Erişim tarihi Eylül 10, 2021. https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/aa-fransiz-sirketi-lafarge-in-deas-i-fransa-istihbaratinin-bilgisi-dahilinde-finanse-ettigini-kanitlayan-belgelere-ulasti.
• Aslan, Murat. “Irak’ta Düşen Helikopter ve Süleymaniye Uçuşlarına Hava Sahasının Kapatılması.” Sabah. Erişim tarihi Nisan 09, 2023. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/perspektif/murat-aslan/2023/04/08/irakta-dusen-helikopter-ve-suleymaniye-ucuslarina-hava-sahasinin-kapatilmasi.
• Baker, Josh. “IŞİD Sempatizanı Şamima Begüm’ü Suriye’ye Kanada Casusunun Soktuğu Ortaya Çıktı.” BBC News Türkçe. Erişim tarihi Eylül 08, 2022. https://www.bbc.com/turkce/articles/clj4r5r7938o.
• Balta, Evren. Tedirginlik Çağı: Şiddet, Aidiyet ve Siyaset Üzerine. İstanbul: İletişim Yayınları, 2019.
• Butler, Judith. “Terör Söylemi.” İçinde Güçlünün Silahı: Amerikan Devlet Terörü Üzerine Söyleşiler, çeviren: Serap Arslanpay, hazırlayanlar: Cihan Aksan ve Jon Bailes, 126-135. İstanbul: Metis Yayınları, 2014.
• Cebeci, Münevver. “Defining ‘New Terrorism’: Reconstruction of the Enemy in the Global Risk Society.” Uluslararası İlişkiler 8, no. 32 (2012): 33-47.
• Çavuşoğlu, Esra. “Assessing Terrorism as a Hegemonic Conception within the Context of Securitization.” Middle Eastern Studies 12, no. 2 (2020): 349-368.
• Demir, Hilmi. “FETÖ: Bir Kült Örgütünün Radikalleşme Tahkiyesi.” İçinde Türkiye’nin Terörle Mücadelesi: Kavramlar, Örgütler ve Aktörler, editör: Göktuğ Sönmez, 167-189. Ankara: TASAV Yayınları, 2021.
• Doğru, Alaattin. “Fransa, Irak'ta PKK’lıları Taşırken Düşen Fransız Üretimi Helikoptere Dair Yorum Yapmadı.” Anadolu Ajansı. Erişim tarihi Mart 17, 2023. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/fransa-irakta-pkk-lilari-tasirken-dusen-fransiz-uretimi-helikoptere-dair-yorum-yapmadi/2848889.
• Faytre, Léonard. “Lafarge’ın Suriye’deki Terör Örgütleriyle İş Birliği Yapması Fransa için Bir Devlet Skandalı mı?” SETA. Erişim tarihi Ocak 25, 2023. https://setav.org/assets/uploads/2018/05/P192_Lafarge_t.pdf, 7.
• Fife, Robert. “CSIS Persuaded Turkey to Hide Recruitment of Operative Who Trafficked Teens to Islamic State.” The Globe and Mail. Erişim tarihi Eylül 30, 2022. https://www.theglobeandmail.com/politics/article-csis-isis-agent-turkey.
• Goodin, Robert E. What’s Wrong with Terrorism? Cambridge: Polity Press, 2006.
• Gökmen, Emrah. “Terör Saldırısı Hazırlığındaki Yabancı Uyruklu DEAŞ'lı Terörist İstanbul'da Yakalandı.” Anadolu Ajansı. Erişim tarihi Ocak 05, 2023. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/teror-saldirisi-hazirligindaki-yabanci-uyruklu-deasli-terorist-istanbulda-yakalandi/2778455.
• Hobbes, Thomas. Leviathan. Çeviren: Semih Lim. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2020.
• İsen, Galip Beygü. “Terörizm: Değişik Boyutlarıyla Çağdaş Bir Sorun.” Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1, no. 1 (1983): 193-231.
• Kautilya. Arthaşastra. Çeviren: Utku Umut Bulsun. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, 2018. Aktaran L. N. Rangarajan. Giriş. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, 2018.
• Lutz, James ve Brenda Lutz. Terrorism: The Basics. London: Routledge, 2011.
• NTV. “Kuzey Irak'ta Düşen Helikopter "Koalisyona Ait Değil" Açıklaması.” Erişim tarihi Mart 17, 2023. https://www.ntv.com.tr/dunya/kuzey-irakta-dusen-helikopter-koalisyona-ait-degil-aciklamasi,LgcVtYt1402kUMaP37HRBQ.
• NTV. “5 Maddede DAEŞ'e Yardım Ettiğini Kabul Eden Lafarge Hakkında Bilinmesi Gerekenler.” Erişim tarihi Ekim 25, 2022. https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/5-maddede-daese-yardim-ettigini-kabul-eden-lafarge-hakkinda-bilinmesi-gerekenler,ZvW3fKTK6kW6yyEoqbTGUQ/JNMZ5V8LZk-hufZ-CvrbhQ.
• Oberschall, Anthony. “Explaining Terrorism: The Contribution of Collective Action Theory.” Sociological Theory 22, no. 1 (2004): 26-37.
• Osmanoğlu, Bilal ve Fahrettin Kıdıl. “Türk Ceza Hukukunda Terör Örgütü ve Terör Suçu Kavramları Üzerine Bir İnceleme.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21, no. Özel Sayı (2019): 1141-1177.
• Schmid, Alex P. “Revisiting the Relationship between International Terrorism and Transnational Organised Crime 22 Years Later.” International Center for Counter-Terrorism. Erişim tarihi Ocak 15, 2022. https://www.icct.nl/sites/default/files/import/publication/ICCT-Schmid-International-Terrorism-Organised-Crime-August2018.pdf.
• Schmid, Alex P. “The Definition of Terrorism.” İçinde The Routledge Handbook of Terrorism Research, editör Alex P. Schmid, 39-98. New York: Routledge, 2011.
• Selçuk, Sami. “Hukukun Terörle Sınavı.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 1, no. 5 (2011): 57-92.
• Seyhan, Eda. “’Counter-Terrorism’ is a Dangerous Myth, It is High Time We Abolished It.” Ceasefire. Erişim tarihi Temmuz 2, 2020. https://ceasefiremagazine.co.uk/time-abolished-counter-terrorism.
• Smith, Michael E. Uluslararası Güvenlik. Çeviren: Ramazan Gözen. Ankara: Felix Kitap, 2020.
• Sproat, Peter Alan. “Can the State be Terrorist?” Terrorism 14, no. 1 (1991): 19-29.
• Şan Akca, Belgin. Maskeli Devletler: Silahlı Örgütlere Sağlanan Devlet Desteğinin Nedenleri. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2021.
• Şan Akca, Belgin. “Dangerous Companies: Cooperation between States and Nonstate Armed Groups.” Nonstate Armed Groups. Erişim tarihi Ocak 24, 2021. https://www.armedgroups.net/facts.html.
• Şan Akca, Belgin ve İlayda Bilge Önder. “PKK Terörizmine Uluslar Ötesi Bir Bakış.” İçinde Terörün Kökenleri ve Terörle Mücadele Stratejisi, editörler Fahrettin Altun ve Hasan Basri Yalçın, 53-79. Ankara: SETA Kitapları, 2018.
• Tangör, Burak ve Sevinç Sayın. “Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Stratejisi: Yeni Bir Bütünleşme Alanı mı?” Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi 11, no. 1 (2012): 85-118.
• Turinay, Faruk. “Ceza Hukukunda Terör Örgütü Kavramı.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi no. 116 (2015): 39-84.
• Vasilenko, V. I. “The Concept and Typology of Terrorism.” Statutes and Decisions 40, no. 5, 2004: 46-56. https://doi.org/10.1080/10610014.2004.11059722.
• Viotti, Paul R. ve Mark V. Kauppi. International Relations and World Politics. Boston: Pearson, 2013.
• Waltz, Kenneth N. Theory of International Politics. California: Addison-Wesley Publishing Company, 1979.
• Worth, Katie. “Lone Wolf Attacks Are Becoming More Common - And More Deadly.” Frontline. Erişim tarihi Ocak 27, 2023. https://www.pbs.org/wgbh/frontline/article/lone-wolf-attacks-are-becoming-more-common-and-more-deadly.
• Yaşar, Kenan Evren. “Güncel Değişikliklerle Fransız Ceza Hukukunda Örgüt Kavramı ve Örgütlenme Suçları.” Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi 3, no. 1 (2015): 191-237.