ASSESSMENT OF NATIONAL SECURITY AND PUBLIC POLICY CONCERNS IN THE CONTEXT OF ADMINISTRATIVE DISCRETION IN THE ACQUISITION OF TURKISH CITIZENSHIP THROUGH MARRIAGE IN THE LIGHT OF CURRENT JUDICIAL DECISIONS

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2 Prof. Dr. Mustafa Avcı'ya Armağan, 1974 - 2008, 03.01.2025

Erman Eroğlu

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1544599

Öz

The limits of the administration's discretion in the acquisition of Turkish citizenship through marriage cannot be precisely defined. Determining the limits of the administration's discretion is important in terms of legal predictability. Legal predictability ensures the protection of the rights of individuals in a democratic society by providing them with clear conditions and criteria for acquiring citizenship. Without clearly defined limits, the exercise of discretion can lead to arbitrary decisions that may violate the rights of individuals. One area where administrative discretion is important is the acquisition of citizenship through marriage. In Türkiye, as in many other countries, marriage to a citizen does not directly confer citizenship on the foreign spouse. Instead, the administration has the authority to evaluate each case on its merits, taking into account various factors before granting citizenship. The most important of these factors are the concepts of national security and public policy. The exercise of discretion by the administration on vague concepts such as national security and public policy may hinder predictability. This study aims to examine the limits of administrative discretion in the context of Turkish citizenship acquisition through marriage, with a particular focus on the concepts of national security and public policy. Although there are different views on the limits of these concepts in Turkish legal doctrine, there is a significant gap in the literature regarding the specific criteria that judicial authorities take into account when reviewing administrative decisions. Understanding these criteria is crucial because they play a crucial role in shaping the limits of administrative discretion. This study analyzes administrative discretion by examining the criteria used by judicial authorities in national security cases.

Anahtar Kelimeler

Marriage-Based Citizenship, Administrative Discretion, National Security, Public Policy

GÜNCEL YARGI KARARLARI IŞIĞINDA EVLENME YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASINDA MİLLİ GÜVENLİK VE KAMU DÜZENİ KAVRAMLARININ İDARENİN TAKDİR YETKİSİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında idarenin takdir yetkisinin sınırları kesin bir biçimde çizilememektedir. İdarenin takdir yetkisinin sınırlarının belirlenmesi hukuki öngörülebilirlik açısından önem arz etmektedir. Hukuki öngörülebilirlik, demokratik bir toplumda, bireylere vatandaşlık kazanabilmeleri için hangi koşulların ve kriterlerin geçerli olduğunu net bir şekilde sunarak, bu bireylerin haklarının korunmasını sağlar. İyi tanımlanmış sınırlar olmadan, takdir yetkisinin kullanımı keyfi kararlarla sonuçlanabilir ve bu da bireylerin haklarını ihlal edebilir. İdarenin takdir yetkisinin önem arz ettiği alanlardan birisi evlilik yoluyla vatandaşlığın kazanılmasıdır. Türkiye’de, birçok ülkede olduğu gibi, bir vatandaşla evlenmek, yabancı eşe doğrudan vatandaşlık kazandırmaz. Bunun yerine, idare, vatandaşlığa alınma kararını vermeden önce her durumu kişi özelinde çeşitli unsurları gözeterek değerlendirmektedir. Bu unsurların başında milli güvenlik ve kamu düzeni kavramları gelmektedir. Kamu düzeni ve milli güvenlik gibi belirsiz kavramlar üzerinde idarenin takdir yetkisini kullanması öngörülebilirliğe engel teşkil edebilmektedir. Bu çalışmada, özellikle milli güvenlik ve kamu düzeni kavramlarına odaklanarak, evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı kazanımı bağlamında idarenin takdir yetkisinin sınırlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Türk hukuk doktrininde bu kavramların sınırlarına ilişkin çeşitli görüşler olsa da yargı mercilerinin idari kararları incelerken dikkate aldığı özel kriterler konusunda literatürde belirgin bir boşluk bulunmaktadır. Bu kriterlerin anlaşılması, idarenin takdir yetkisinin sınırlarının şekillendirilmesinde kritik bir rol oynadığı için hayati öneme sahiptir. Bu çalışmada, milli güvenlik ve kamu düzeni ile ilgili davalarda yargı mercilerinin kullandığı kriterler incelenerek evlenme yoluyla vatandaşlığın kazanılmasında idarenin takdir yetkisi irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Evlenme Yoluyla Vatandaşlık, İdarenin Takdir Yetkisi, Kamu Düzeni, Milli Güvenlik

Kaynakça

• Akgüner, Tayfun. “Milli Güvenlik Kavramı Üzerine Bazı Düşünceler.” İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi 6, no.1-3 (1985): 13-16.
• Akyılmaz Bahtiyar, Murat Sezginer ve Cemil Kaya. Türk İdare Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2021.
• Altuğ Yılmaz. “Amme İntizamı ve Tesirleri.” AÜSBFD 27, no.1 (1972): 371-385.
• Atakan Arda. “Kamu Düzeni Kavramı.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 13, no.1 (2007): 59-136.
• Aybay Rona. “Milli Güvenlik Kavramı ve Milli Güvenlik Kurulu,” AÜSBF (1978): 60-82.
• Aybay Rona ve Esra Dardağan Kibar. Yabancılar Hukuku. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
• Aybay Rona, Nimet Özbek ve Gizem Ersen Perçin. Vatandaşlık Hukuku. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2019.
• Çağlayan Ramazan. İdare Hukuku Dersleri. Ankara: Adalet, 2023.
• Çelik Fatma Elif. “Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşı Olma Taleplerinden Doğan Uyuşmazlıklara İlişkin Yargılamalarda Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni Kıstası.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 13, no.4 (2022): 389-424.
• Çelikel Aysel ve Bahattin Bahadır Erdem. Milletlerarası Özel Hukuk. İstanbul: Beta, 2020.
• Dayınlarlı Kemal. “Milletlerarası Özel Hukukta Kamu Düzeni.” Prof. Dr. Yaşar Karayalçın’a 65 inci Yaş Armağanı, Ed. Mürsel Başgül ve Haluk Konuralp (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1988): 653-692.
• De Armas Marcel. “For Richer or Poorer or any Other Reason: Adjudicating Immigration Marriage Fraud Cases Within the Scope of the Constitution.” Social Policy and the Law 15, no.4 (2007): 8-18.
• Doğan Vahit, Alper Çağrı Yılmaz ve Lale Ayhan İzmirli. Türk Vatandaşlık Hukuku. Ankara: Rehber Yayınları, 2023.
• Erdem Bahattin Bahadır. Türk Vatandaşlık Hukuku. İstanbul: Beta, 2022.
• Erdem Bahattin Bahadır. “Vatandaşlık Kanunu Tasarısında Evlenme ile Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Düzenleme.” Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı Sempozyumu. Ed. Vahit Doğan, Feriha Bilge Tanrıbilir ve Banu Şit Köşgeroğlu, 97-107. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Erkan Mustafa. “Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında “Milli Güvenlik” ve “Kamu Düzeni” Kavramları.” Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Meseleler Sempozyumu. Ed. Vahit Doğan, Alper Çağrı Yılmaz ve Lale Ayhan İzmirli, 17-38. Ankara: Savaş Yayınevi, 2019.
• Eroğlu Erman. “Türk-Amerikan Yargı Kararları Işığında Yabancıların Sınır Dışı Edilmesinde Dış Politika Sebebi.” Public and Private Law Bulletin 42, no.2 (2022): 619-641.
• Erten Rifat. “Evliliğin Butlanının Evlenme Nedeniyle Kazanılan Türk Vatandaşlığına Etkisi Hususunda Değerlendirmeler.” TAAD 19, no.1 (2004): 243-278.
• Erten Rifat. “Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması Yollarında Aranan Ortak Şart: Milli Güvenlik Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hali Bulunmamak” Public and Private International Law Bulletin Prof. Dr. Cemal Şanlı’ya Armağan 40, no.2 (2020): 1351-1371.
• Ganiyeva Salimya. “Evlenme Yoluyla Vatandaşlığın Kazanılmasında Öngörülen Şartların Türk Vatandaşı Eşte Aranmasının Değerlendirilmesi” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 31, no.4 (2023): 1537-1560.
• Güngör Gülin. Tabiiyet Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2021.
• Gözler Kemal. İdare Hukuku, Cilt I. Bursa: Ekin, 2019.
• İrge Erdoğan Burcu. “Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında Hukuki Sorunlar. ”Uluslararası Göç ve Vatandaşlık. Ed. Işıl Özkan ve Kazım Sedat Sirmen, 159-174. Ankara: Yetkin Yayınları, 2022.
• Karatepe Şükrü. “İdarenin Takdir Yetkisi.” Türk İdare Dergisi 63, no.1 (1991): 63-119.
• Kaya Cemil. İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi. İstanbul: Onikilevha, 2021.
• Nomer Ergin. Türk Vatandaşlık Hukuku. İstanbul: Filiz, 2023.
• Okay Özge. İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, 2009.
• Ökçün A. Gündüz. Devletler Hususi Hukuku’nun Kaynakları ve Kamu Düzeni. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları, 1997.
• Özay İl Han. Günışığında Yönetim. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2017.
• Özgür Çiçek. “Muvazaalı Evlenmelerin Türk Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku Açısından Değerlendirilmesi.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 42, no.1 (2021): 307-340.
• Süzen Begüm. “5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Vatandaşlığın Evlenme Yoluyla Kazanılmasına İlişkin 16. Maddesinin 2 ve 3. Fıkralarının Değerlendirilmesi.” İç. Uluslararası Göç ve Vatandaşlık. Ed. Işıl Özkan ve Kazım Sedat Sirmen, 143-158. Ankara: Yetkin Yayınları, 2022.
• Şanlı Cemal, Emre Esen ve İnci Ataman-Figanmeşe. Milletlerarası Özel Hukuk. İstanbul: Beta, 2024.
• Seçkin Sinan ve Gül Üstün. “İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Mehmet Akif Aydın’a Armağan 21, no.2 (2015): 509-533.
• Turhan Turgut ve Feriha Bilge Tanrıbilir. Vatandaşlık Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2017.
• Tüysüz Cemre. “Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılmasında İdarenin Takdir Yetkisi.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13, no.1 (2022): 48-65.