TÜRK YASAMA ORGANI BÜNYESİNDE KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU TARTIŞMALARI

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 29, 01.06.2014

Yusuf Soyupek

Öz

Ombudsmanlık, vatandaş ile idare arasındaki uyuşmazlıklarda vatandaşın hakkını koruyan, başvurması kolay ve
yaptırımlardan yoksun olan bir denetim türüdür. Günümüzdeki anlamıyla İsveç’te ortaya çıkan ombudsmanlık Türk kamu
yönetimi geleneğine yabancı olmayan bir kurumdur. Bununla beraber çağdaş anlamdaki kurumun Türk kamu yönetiminde
yerini alması son yıllara kadar mümkün olmamıştır. Bunun önemli sebeplerinden birisi Türk kamu denetim sisteminde
ombudsmanlık benzeri kurum ve komisyonların bulunmasıdır. Çalışma, kanun yapıcıların kamu denetçiliği kurumuna bakış
açılarını ortaya koymakta ve bu çerçevede kanun tasarısı görüşülürken mecliste yapılan tartışmalara yer vermektedir. Çalışma
çerçevesinde ulaşılan sonuç; milletvekillerinin kurumun Türk kamu yönetim ve denetim sistemine yabancı olmadığı
konusunda hemfikir olmaları fakat kurumun ve denetçilerin statüsü, dokunulmazlıkları, seçim yöntemi, kurumun
yaptırımının olup olmaması gibi konularında anlaşamamalarıdır.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, Kamu Denetçiliği Kurumu, Meclis tartışmaları

DEBATES OF OMBUDSMAN INSTITUTION IN THE TURKISH LEGISLATIVE BODY

Öz

Ombudsman, which protects the rights of citizens in disputes between citizens and administrations, is a type of control and who lack sanction. It is not a stranger to Turkish public administration although its Swedish origin. However, in the modern sense of the institutions have not been able to replace the Turkish public administration until the end of the year. One of the important reasons is the presence of an ombudsman-like institutions and commission in the Turkish public control systems. The study reveals the perspectives of legislators to the ombudsman institutions and gives place to the debates in Turkish parliament debated the draft law in this context. The conclusions reached in the framework; the the deputies agreed that the institution is not foreign to Turkish public administration and control system but they disagreed on issues such as the status of the auditor, immunity, selection method whether the institution has sanction. 

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, The Ombudsman Institution, Assembly Debates

Kaynakça

• Akın, C. (1998). Cumhuriyetimizin 75. Kuruluş Yıldönümünde Yönetimin Denetlenmesinde Yeni Bir Denetim Yolu: Ombudsman (Yüksek Yönetim Denetçisi). Türk İdare Dergisi, 421, 517-550.
• Altuğ, Y. (2002). Kamu Denetçisi (Ombudsman). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Rektörlük Yayını.
• Arklan, Ü. (2006). Bir Kamu Denetim Sistemi Olarak Ombudsman ve Türkiye'de Uygulanabilirliği. Selçuk İletişim Dergisi, 4(3), 82-100.
• Ataman, T. (1997). Ombudsman ve Temiz Toplum. Yeni Türkiye Siyasette Yozlaşma Özel Sayısı, 14, 779-789.
• Babüroğlu, O. & Hatiboğlu, N. (1997). Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi: Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği. İstanbul: TÜSİAD Yayını.
• Bousta, R. (2007). Contribution à une définition de l’Ombudsman. Revue française d’administration publique, 123, 387-397.
• Erdengi, T.B. (2009). Ombudsman: Dünya uygulamaları ve Türkiye (Unpublished PhD. Thesis). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erhüman, T. (2000). Türkiye İçin Nasıl Bir Ombudsman Formülü. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 49 (1-4), 155-180.
• Keneş, B. (1997). Bir Denetim Mekanizması Olarak Ombudsman, Türkiye'deki İhtiyaçlara Ne Kadar Cevap Verebilir? Yeni Türkiye Siyasette Yozlaşma Özel Sayısı. 14, 790-800.
• Kılavuz, R, Yılmaz, A. ve İzci, F. (2003). Etkin Bir Denetim Aracı Olarak Ombudsmanlık ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 49-68.
• Köseoğlu, Ö. (2010). Avrupa Ombudsmanının Hukuki Statüsü, İşleyişi ve Kurumsal Etkinliği”, Sayıştay Dergisi. 79, 31-62.
• Le Parlement Européen.(2009). Fiches Techniques sur l’Union européenne. Luxembourg.
• Legrand, A. (1970). L’Ombudsman Scandinave. Etudes comparées sur le contrôle de l’administration. Paris: Libraire générale de droit et de jurisprudence.
• Oytan, M. (1975). Ombudsman Eli ile İdarenin Denetimi Konusunda Kıyaslamalı Bir İnceleme. Danıştay Dergisi, 18,19.
• Özden, K. (2005). Ombudsman: Yeni Bir Yönetim Anlayışı İçin Bir Model. İstanbul: Tasam Yayınları.
• Pickl, V.J. (1986). Ombudsman ve Yönetimde Reform. Çev: Turgay Ergun. Amme İdaresi Dergisi. 19(4), 37-46.
• Sezen, S. (2001). Ombudsman: Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm. Amme İdaresi Dergisi, 34(4), 71-96.
• T.C. Başbakanlık (1996). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara: DPT Yayınları.
• T.C. Başbakanlık (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara: DPT Yayınları.
• TODAİE. (1991). Kamu Yönetimi Araştırması Genel Rapor (KAYA Raporu). Ankara.
• Tortop, N. (1998). Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması. Amme İdaresi Dergisi, 31(1), 3-11.
• Uler, Y. (1990). Ombudsman (Kamu Denetçisi). I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, 3.Kitap. Ankara: Danıştay Yayınları.
• Versan, V. (1986). Kamu Yönetimi. İstanbul: Der Yayınları.