HAVAYOLU UÇAK İÇİ İKRAM SATIŞ TAHMİN MODELİ BİR HAVAYOLU UYGULAMASI

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 100 - 121, 31.03.2018

Vahap Önen Nalan Karabulut

Öz

Düşük maliyetli havayolu şirketlerinde yan gelirler pazarlama satışlarının önemli bir kazanç unsuru ve iş modelinin önemli bir parçasıdır. Bu çalışmanın amacı düşük maliyetli havayolu taşıyıcısı ve aynı zamanda bir ağ taşıyıcısı konumunda olan bir hava yolu şirketinde yapılan iç ve dış hat ikram satışlarının hangi değişkenlere bağlı olarak şekillendiğinin anlaşılmasına yönelik modellerin ortaya konulması ve buna bağlı olarak geleceğe yönelik tahmini satışların belirlenmesidir. Yapılan çalışmada araştırma yöntemi olarak zaman serisi analizi kapsamında en küçük kareler metoduna göre çoklu lineer regresyon analizi yapılarak statik tahminleme modeli kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda gerek iç hat ikram talebi gerekse de dış hat ikram talebi regresyon modelleri anlamlı bulunmuş olup, iç hatlarda satış cirosusnun doğrudan ilişkili biçimde uçan paralı yolcu sayısına ve çok az da olsa yurt içi gayri safi milli hasılaya bağlı olarak pozitif yönde değiştiği belirlenerek söz konusu değişkenin satışlardaki değişimi büyük oranda açıkladığı tespit edilmiştir. Dış hatlarda yolcu sayısına bağlı olarak satış cirosunun pozitif yönde; doluluk oranına göre ise negatif yönde değiştiği ve söz konusu değişkenlerle modelin büyük bir oranda anlamlı olarak açıklandığı görülmüştür. Modellerin uygunluğunun tespitinden sonra hem iç hat hem de dış hat için statik model ikram tahminlemesi gerçekleştirilmiş, bu tahminleme sonucunda ortalama hata terimi katsayının kabul edilir sınır içinde olduğu görülmüş olup elde edilen tahmin sonuçlarıyla geleceğe yönelik bir perspektif sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uçuş İçi İkram Satışı, Yan Gelirler, Düşük Maliyetli Taşıyıcılar, Tahmimleme

Kaynakça

• Alamdari, F. ve Fagan, S. (2005). Impact of the Adhaerence to the Original Low-Cost Model on the Profitability of Low-Cost Airlines. Transport Reviews, 25(3): 377-392.
• Bruce, S. (2001). In-flight catering., University of Helsinki, Finland.
• Dana, L. P. (1999). “Korean Airlines”: British Food Journal. Vol 101 (5),pp 113- 116.
• Farber, J. ve Todd, E. (2000). “ Sade handling of foods”. CRC Press.
• Franklin, F.G. (1980). “History of Inflight Catering: It All Began in 1903 with Orville Wright,” Airline and Travel Food Service.
• Ideaworks, (2014). The CarTrawler Yearbook of Ancillary Revenue accessed at. http:// info.cartrawler.com/AncillaryYearbook.
• Jones, P. (2004). “ The role of the chief in flight catering” Tourism and Hospitality Research Vol.5 Iss 3 pp 269-271.
• Karaosmanoğlu, K. (2017). “Uçuş-İçi Yiyecek İçecek Hizmetinin Müşteri Memnuniyetine Etkisi” Yüksek Lisans Tezi, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
• O’Hara, L. ve Strugnell, C. (1997). “Developments in in‐flight catering”, Nutrition & Food Science, Vol. 97 Iss: 3 pp105 - 106.
• O’Connell, J.F., Warnock-Smith, D. (2013). An investigation into traveler preferences and acceptance levels of airline ancillary revenues. J. Air Transp. Manag. 33, 12-21
• Pilling, M. (2001) “Food For Thought,” Airline Business, Jan., pp 48–50.
• Scotti, D., Dresner, M., Martini, G. (2016). Baggage fees, operational performance and customer satisfaction in the US air transport industry. J. Air Transp. Manag. 55,
• Sezgin, C.ve Özkaya, F. (2013). “Toplu beslenme sistemlerine genel bir bakış”. Academic Food J Journal Vol.12 Iss 1 pp 124-128.
• Tabacchi, M. ve Marshall, R. (1988). “Consumer Perceptions of In-Flight Good Service”. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly Vol. 28 Iss 4 pp.20-24.
• Wright, C. (1985) “Table in the Sky: Recipes from British Airways and the Great Chefs”, W.H. Allen & Co.: London.
• htpp:// www.pegasusyatirimciiliskileri.com/tr/operasyonel-ve-finansal-veriler/finansal-tablolar-denetci-raporlari