TÜRKİYE’DE BİLİM SANAT MERKEZLERİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 6, 185 - 193, 30.06.2018

Armağan Güneş

Öz

Özel yetenekli çocukların eğitimi, bir
ülkenin geleceği için çok önemlidir. Üstün yetenekli çocuklar özel eğitime
gerek duymaktadır. Türkiye’de üstün yetenekli çocukların ihtiyaç duyduğu tarzda
eğitim şu an Bilim ve Sanat Merkezlerinde yürütülmektedir. Özel yeteneklilere
yönelik programlar ve kurumlar tasarlamak yanında, mevcut ortamların bu
öğrencilere uygun olabilecek bir çeşitliliğe kavuşturulması gerekmektedir. Bilim ve Sanat Merkezleri’nin örgün
eğitime alternatif olması değil, destekleyici olması hedeflenmiştir. Bilim ve Sanat Merkezlerinin sınavlarına bireysel başvuru
yapılamamaktadır. Öğrencilerin sınava girebilmesi için sınıf öğretmenleri
tarafından aday gösterilmeleri gerekmektedir. İlkokul öğrencileri, tabletle
yapılan, merkezi sınav sistemi ile seçilmektedir. Öğrenci seçme aşaması 3
adımdan oluşmaktadır. Bilsem’e yerleştirilme hakkı kazanan öğrenciler, okul
saatleri dışında Bilim ve Sanat Merkezlerinde özel eğitimler almaktadırlar. Bilim
ve Sanat Merkezlerinde öğrenciler, uyum, destek eğitimi, bireysel yetenekleri
fark ettirme, özel yetenekleri geliştirme, proje üretimi, proje yönetimi   eğitim programlarına alınırlar. Bu şekilde
öğrencilerin kendi potansiyellerini fark etmeleri, geliştirmeleri ve
yetenekleri üzerine uzmanlaşmaları hedeflenmektedir. Bilim Sanat Merkezleri,
2017 yılının son çeyreğinde 116 eğitim merkezi sayısına ulaşmıştır. Ancak, Bilim
ve Sanat Merkezlerinin, özel yeteneklilerin ihtiyacı olan eğitimi vermekte
büyük eksiklikleri vardır: Merkezin yönetimi, mekan, program, eğitim, öğrenci
seçimi, öğrenci devamı, beslenme, giriş çıkış saatleri vb. gibi. Sanat alanında müzik ve resim
eğitimi alan öğrenciler, sinema, tiyatro, mimarlık gibi farklı sanat alanları
hakkında yeterince bilgilendirilememektedir. Sanat çalışmalarının sadece resim
ve müzik olarak algılandığı bilim sanat merkezi çalışmaları, dar bir alanda
sıkışıp kalmış ve geleneksel yapıdan çıkamamıştır. Bu makalenin amacı;
özel yetenekli çocukların eğitilmesi, yönlendirilmesi ve onlara uygun yaratım
koşullarının oluşturulması için yapılabilecekleri değerlendirerek, çözüm
önerileri sunmaktır. Bilim ve sanat merkezleri, yönergesinden, müfredatına, fiziki
mekânından, materyallerine, öğrenci öğretmen seçiminden, yönetim politikasına
kadar her konuda  yeniden
yapılandırılmaya ihtiyaç duymaktadır.

Anahtar Kelimeler

: Sinema, Sanat, Özel Yetenekli, Eğitim, Program

Kaynakça

• Antalya Bilim ve Sanat Eğitim Merkezleri, Bilsem Online Eğitim Portalı, https://www.bilsemonline.com/Antalya-bilsem, 01.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Bapoğlu, S., Vd. (2016).Türkiyede Okul Öncesi Dönemdeki Üstün Potansiyalli ve Üstün Zekâlı Olan Çocukların Eğitimleri,Eylül 2016 Cilt:24 No:5,kastamonu Eğitim Dergisi 2469-2480, file:///C:/Documents%20and%20Settings/Administrator/Belgelerim/Downloads/1400- 7382-1-PB.pdf, 21.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Bilgili, A. E. (2000). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitim Sorunu–Sosyal Sorumluluk Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi.
• Eliçora, A. (2016). Üstün Yetenekli Bireylerin Eğitimi http://slideplayer.biz.tr/slide/5880608/,02.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Erdem.S. (2015). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitim Süreçlerinde Kültürel ve Sosyal Sermaye: Ankara Bilsem Örneği , Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı yüksek Lisans Tezi. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/1366/f395c7f3-998c-4706-a0a6-a76ecb569ee4.pdf?sequence=1&isAllowed=y, adresinden 21.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Emir, S. Vd. (2013). Eğitimcilerin Eğitimi, Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocuklara Eğitim Verecek Öğretmenlerin Yetiştirilmesi, https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_04/11012911_altayraporuson26.03.2013.doc 02.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Çelik,Ç. (2014). Bilim Ve Sanat Merkezi Öğrencilerinin Bu Kurumlara İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 11-1, Sayı: 21, 2014-1, s.101-17,http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuayefd/article/view/5000016295/5000016169, 11.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Delibay,S. (2017). Bilim Sanat Merkezi Sınavı – Bilsem, https://suleymandelibay.blogspot.com.tr/2017/11/bilim-sanat-merkezi-sinavi- bilsem.html, 21.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Genç, M., A. ( 2008). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Görsel Sanatlar Eğitiminde Disiplinlerarası Öğretim Etkinliklerinin Değerlendirilmesi (Konya Bilsem Örneği) http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sed/article/viewFile/5000105027/5000098222, adresinden 28.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Kara, R. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, https://www.academia.edu/9028327/Bilimsel_Ara%C5%9Ft%C4%B1rma_Y%C3%B6ntemleri, 19.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Karanlık, B., Yavuz , M. (2013). Üniversite Destekli Bilsemler, VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitapçığı , https://www.researchgate.net/publication/288000573_Universite_Destekli_Bilsemler, 10.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Keskin, M., Vd. (2013). Bilim ve Sanat Merkezleri: Mevcut Durumları, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 78-96.
• Kılıç, V.,C. (2015). Türkiye’de Üstün Ve Özel Yetenekli Çocuklara Yönelik Bir Eğitim Politikası Oluşturulamaması Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/367630, adresinden 21.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Levent, F. (2011). Üstün Yetenekli Çocukların Hakları. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, Yayın No. 87.Eğitimde Haklar bildirgesi, 2012 www.egitimdehaklar.org adresinden 11.04.2018 tarihinde erişilmiştir. 1. İstanbul Çalıştayı, (2013). Eğitimcilerin Eğitimi , Üstün Zekâlı Ve Yetenekli Çocukların Eğitimi 1. İstanbul Çalıştayı, http://erzurumram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/25/21/969720/dosyalar/2017_02/13085414_ustunzekalaltay.pdf, 07.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Satmaz, İ., Gencel, İ., E. (2016). Bilim Sanat Merkezlerinde Görevlendirilen Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim Sorunu, Http://dergipark.gov.tr/download/article-file/432049, adresinden 03.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Sarı, H., Öğülmüş, K. (2014). Bilim ve Sanat Merkezlerinde (Bilsem) Karşılaşılan Sorunların Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,Yıl:2014 Cilt:2014 Sayı:2,
• Sunmak, M.S., Şahin Ç.Ç. (2014). Türkiye’de Bilim ve Sanat Merkezlerinde Standartların Belirlenmesi ile İlgili Görüşlerin İncelenmesi , Asya Öğretim Dergisi, www.e-aji.com [Asian Journal of Instruction] e-ISSN:2148-2659 2014 – 2(1), 1-15 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/17637 , , adresinden 19.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Talas, S., Vd. (2013 ) . Bilim Sanat Merkezlerine Devam Eden Üstün Yetenekli Öğrencilerin Okullarında Yaşadıkları Problemler http://dergipark.ulakbim.gov.tr/goputeb/article/view/ 5000036227, 20.04.2018 tarihinde erişilmiştir
• Ülger, B., B. (2011 ). Bilim Sanat Merkezlerinde Uygulanan Fen Eğitimi Programlarının İdareci, Öğretmen Ve Öğrenci Bakış Açısından İncelenmesi. (2011). Yüksek Lisans Tezi, ADANA / 2011http://library.cu.edu.tr/tezler/8774.pdf, , adresinden 27.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Öğülmüş, K., Sarı, H. (2014). Bilim Ve Sanat Merkezlerindeki ( Bilsem ) Karşılaşılan Sorunların Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sed/article/viewFile/5000105027/5000098222, 29.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Özkan, D., Tay, B. (2012). Yönetici Görüşleri Çerçevesinde Bilim Ve Sanat Merkezleri Öğretmenlerinin Seçimlerine Bağlı Olarak Performans Düzeyleri, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:3, Sayı:6 MART 2012 , http://www.ijoess.com/Makaleler/483767614_%C3%B6zkan%20&%20tay%20%20y%C3%B6netici.pdf, 25.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Yumuş, A., Toptaş, V. (2011). Bilim ve Sanat Merkezlerinin Amacına Uygun İşleyişinin Değerlendirilmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı:2 file:///C:/Documents%20and%20Settings/Administrator/Desktop/16%20nisan%20arma%C4%9Fan%20dosyas%C4%B1%20(3)/Bildiri%20dosyas%C4%B1/Asead%20Kongresi%20sunumu/122-1001-1-PB%20(1).pdf, adresinden 01.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• (MEB Yönergesi, (2015). Bilim Ve Sanat Merkezleri Yönergesi Yayımlandı, Millî Eğitim Bakanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi, http://orgm.meb.gov.tr/www/bilim-ve-sanat-merkezleri-yonergesi-yayimlandi/icerik/ 582, 04.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• (MEB Yönergesi, (2016). 2016 Yılı Bilim Ve Sanat Merkezleri Yönergesi Yayımlandı , T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Bilim Ve Sanat Merkezleri Yönergesi,https://www.mymemur.com.tr/2016-yili-bilim-ve-sanat-merkezleri- yonergesi-yayimlandi-81754h.htm, 01.05.2018 tarihinde erişilmiştir.