FİRUZE ENGİN’İN HIDRELLEZ OYUNU

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 12, 786 - 802, 30.12.2018

Zeki Taştan

Öz

Firuze Engin, son dönemin önemli yazarlarından biridir. Özellikle tiyatro
hususunda çalışmaları olan yazar, Hıdırellez ve Cambazın Cenazesi oyunlarıyla
dikkatleri çeker. Hıdrellez, 2013-2015 yılları
arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda; Cambazın Cenazesi adlı oyun ise
2014-2016 yılları arasında İkinci Kat Tiyatro’da sahnelenir. Bu oyunla 2015
Afife Tiyatro Ödülleri’nde Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü’nü kazanan Engin,
tiyatro yazarlığı dışında, yönetmenlik ve oyunculuk gibi görevler de
üstlenir. Hıdrellez’in konusu yazarın doğduğu şehir Edirne’de geçer. Meriç Nehri kıyısında yaşayan Çingenelerin
hayatlarından kesitler sunan oyun, bir aşk öyküsü etrafında cereyan eder. Kargakapı
Mahallesi’nde geçen oyunda yaşam, Çingeneler için yoksulluk ve çaresizliğin
etrafında şekillenir. Bir gün mahalleye sığınma amaçlı gelen Ender’le Seyyal arasında başlayan yakınlaşma iki farklı kültür
arasındaki bir çatışmayı da ortaya çıkarır. Biz bu çalışmada, yazarın Hıdrellez oyununu yapısal olarak inceledikten sonra Çingenelerin yaşamından
bazı izler aktaracağız.

Anahtar Kelimeler

Hıdırellez, Firuze Engin, Türk Tiyatrosu, Gelenek, Çingeneler, Edirn

Kaynakça

• Ahmet Midhat Efendi, Çengi, (Letaif-i Rivayat ), Kırkambar Matbaası, İst. 1304 (1887).
• ALANGU, Tahir Dünyada ve Bizde Çingene Hikâyeleri, İst. Nil Yayınları, 1972.
• ALTINÖZ, İsmail Haşim, “Osmanlı Toplumunda Çingeneler”, Tarih ve Toplum, S.137, Mayıs 1995, s. 22-29
• ALUS, Sermet Muhtar, “Eski İstanbul’da Çingeneler”, Tarih ve Toplum, Sayı: 137, Mayıs 1995, s. 30-33
• AYDIN, Hasan, Türk ve Dünya Yazarlarından Çingene Öyküleri. İnkılâp Yayınları, İst. 2004.
• BERGER, Hermann, Çingene Mitolojisi, (Çev: Musa Yaşar Sağlam), Ayraç, Ankara 2000.
• KILIÇ, Hüseyin, Çingenem Çengi Çengi, Ankara, 1986.
• BİLGİSEL, Şevket, Çingene Serdar, İst. 1948.
• DUYGULU, Melih, “Türkiye Çingenelerinde Müzik”, Tarih ve Toplum, S.137, Mayıs 1995.
• GÖKBİLGİN, M. Tayyib, “Çingeneler”, Millî Eğitim Bakanlığı İslâm Ansiklopedisi, (Düzeltilmiş Metin; ayrıbasım), s. 1
• Hayat Ansiklopedisi, “Çingeneler”, c. II, s. 921.
• KAÇAN, Metin, Ağır Roman, Metis Yayınları, İst. 1990.
• KARAY, Refik Halit, Yılda Bir, İst. 1910.
• KAYGILI, Osman Cemal, Çingeneler, Bilgi Yayınevi, İst. 1972.
• OKAY, Orhan, “Osman Cemal Kaygılı”, Büyük Türk Klâsikleri, c. XII, s. 281-283
• ÖZGENÇ, İlknur, Osman Cemal Kaygılı Hayatı, Sanatı, Eserleri ve Yazılarından Seçmeler, Atatürk Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Bitirme Tezi, Erzurum 1976, s.332
• Sabahattin Ali, Değirmen, İst. 1929.
• Selahattin Enis, Çingeneler, İst. 1918.
• SOLOK, Cevdet Kudret, Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, Varlık Yayınları, Tarihsiz, İst., s. 252.
• Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, “Kaygılı, Osman Cemal”, c. II, s. 586-587.
• Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, “Osman Cemal Kaygılı”, c. V, s. 232.
• http://egekucukkiper.blogspot.com.tr/2013/12/umut-dilek-ve-bekleyis-hdrellez.html
• http://blog.milliyet.com.tr/sahnede--hidrellez-/Blog/?BlogNo=411238
• http://www.themagger.com/hidrellez-sehir-tiyatrolari/
• http://ogemigelecek.blogspot.com.tr/2013/04/tiyatro-romanlarn-huzunlu-hikayesi.html
• http://www.yoldakiizler.com/2013/11/hidrellez-tiyatro.html