AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE ORGANİK TARIMIN MEVCUT DURUMU VE GELİŞME POTANSİYELİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 167 - 186, 30.01.2019

Kurtuluş Merdan

Öz

Avrupa
Birliği’nin ortaya çıkışı 1951 Paris Antlaşması’na dayanmaktadır. Başlangıçta ‘Avrupa
Kömür Çelik Topluluğu’ adı altında Fransa, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Batı
Almanya ve İtalya’dan oluşan 6 üye ile kurulmuştur. Üye sayısı 2013 yılına
kadar sürekli artarak Hırvatistan’ın dahil edilmesiyle 28’e ulaşmıştır.

                Avrupa’da organik tarım
faaliyeti ilk defa 1924 yılında Rudolf Steiner’in  biyodinamik 
tarım alanındaki çalışmalarıyla başlamış, Avrupa birliği ülkelerinde ise
organik tarım  faaliyeti 1991 yılında  yürürlüğe giren yönetmelikle resmiyet
kazanmıştır. Günümüze kadar geçen süre içerisinde pek çok değişiklikle
zenginleşen bu yönetmelik AB’nin organik üretim konusundaki en önemli hukuki
aracıdır. Bu yönetmelikle AB ülkeleri, organik tarımın üretimi ve tüketimi
konularında kayda değer gelişmeler yaşamıştır. Organik tarımın gelişimde AB
ülkelerinin katkısı oldukça fazladır. Organik tarımın başarı bir şekilde
yürütülmesinde, doğru ve zamanlı planlama, bilgi akışında yeterlilik,
üreticilere sağlanan maddi kolaylıklar, AB’ye yönelik semboller ve yasal
korumanın etkilerinin olduğu söylenebilir.

                2016 yılı verilerine göre dünyada
organik tarım yapılan araziler, toplam tarım arazilerinin yaklaşık %1’ini
oluşturmaktadır AB ülkelerinde ise tarım arazilerinin %6,7’sinde organik tarım
yapılmaktadır. IFOAM ve FIBL Araştırma Enstitüsü tarafından 2017 yılında
yayımlanan rapora göre dünyada 2,4 milyon organik üretici bulunmakta ve bu
üreticiler 51 milyon hektar alanda organik tarım faaliyetinde bulunmaktadır.
Aynı rapora göre dünyada organik pazar büyüklüğü 81,6 milyar dolar civarında
gerçekleşmektedir. AB ülkeleri arasında ise organik pazar payı 27,1 milyar
dolar civarındadır. Buradan hareketle dünya organik pazar ağının üçte biri AB
ülkelerine aittir.

                Bu çalışmada, AB ülkelerinde organik
tarımın mevcut durumu ve gelişme potansiyeli ortaya konulmuştur. Bu amaçla AB
ülkeleri organik tarım potansiyeli açısından tek tek ele alınmış ve ülkeler
bazında kıyaslama yoluna gidilmiştir.

                Bu çalışma kapsamında elde
edilen bulgular, AB ülkelerinde organik tarım alanlarında sürekli bir artış
olduğunu ortaya koymaktadır. Kavramsal çerçeve ve bulgular ekseninde, organik
üretim yoğunluk bakımından sırasıyla İrlanda, İtalya ve Romanya’da
yapılmaktadır. Öte yandan en fazla organik ithalat yapan ülkeler arasında
Almanya, Hollanda, İtalya ve Fransa yer alırken, ihracat yapan ülkeler arasında
ise Almanya, İtalya ve Polonya yer almaktadır. Ayrıca bulgular, İtalya’nın AB
ülkeleri arasında organik tarımı en hızlı ve planlı gerçekleştiren ülke
olduğunu ortaya koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Avrupa Ekonomik Topluluğu, Organik Üretici, , FİBL

Kaynakça

• Dolun, L.(2003). Organik Tarım, Türkiye Kalkınma Bankası A. Ş. Araştırma Müdürlüğü, AnkaraEce, S. (2008). “Organik Tarım İşletmelerinde Pazarlama Sorunlarına Yönelik Şanlıurfa İlinde Bir Araştırma”, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, ŞanlıurfaEmir, M. ve Demiryürek, K. (2014). “Avrupa Birliği ve Türkiye'deki Organik Tarım Mevzuatındaki Gelişmeler ve Son Yönetmeliklerin Analizi”, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2) : 21 – 28Kılıçarslan, Nazlı S. D. (2017). “Türkiye’de ve AB’de Organik Tarım Mevzuatı, Uygulamaları ve Değerlendirilmesi, TC. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, AB Uzmanlık Tezi, Ankara, 93s.Marangoz, M. (2008). “Organik Ürünlerin Pazarlanması, Organik Tarım Ürünleri ve Organik Ürünler Pazarının Global ve Türkiye Açısından Analizi”, Bursa: Ekin Yayınevi.Merdan, K. (2014). “Organik Tarımın Ekonomik Analizi: Doğu Karadeniz Örneği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 202s, Erzurum.Pierrat, F. (2017). “ L’agriculture Biologique Continue sa Progression en Europe.Zengin, M. (2007). “Organik Tarım”, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Konya: Hasad Yayıncılıkhttps://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/ab/ab_tarihce.pdf?p=38, (18.11.2018).https://eb.ticaret.gov.tr/portal/faces/blog/newsDetail;jsessionid, (22.11.2018).https://kircaalihaber.com/?pid=3&id_news=18338, (24.11.2018).http://www.prodemorganik.com/icerik/sayfapdf/tr/76, (24.11.2018).http://www.millermagazine.com/beyaz-rusya-estonya-letonya-ve-litvanyada-tahil-ve-un-pazari/.html, (24.11.2018).https://ontrava.com/avrupanin-en-organik-ulkesi-ispanya, (25.11.2018).http://www.bugday.org/portal/haber_detay.php?hid=772), (24.11.2018).https://www.organic-europe.net/country-info/country-info-austria/country-report.html, (29.11.2018).https//www.mfa.gr/turkey/tr/yunanistan-hakkinda/food-and-gastronomy/taste-of-greece.html?page=1, (27.11.2018).https://www.fibl.org/en/media/media-archive/media-archive18/media release18/article/bio-in-europa-legt-weiter-zu-biomarkt-waechst-zweistellig-bioflaeche-steigt-auf-fast-14-millionen-h.html, (31.12.2018).https://www.bloomberght.com/yorum/irfan-donat/1986063-organik-gida-82-milyar-dolarlik-hacme-ulasti, (27.11.2018).