Öz
18.
yüzyılda Osmanlı Devleti; doğuda İran, batıda Avusturya ve Rusya ile birçok savaş
yapmıştır. Bu savaşlarda kullanılan asker, gıda maddeleri ve savaşların
finansmanını sağlayan vergiler Osmanlı halkından tedarik edilmiştir. Devlet, bu
ihtiyaçlarını gidermek için imparatorluğun her yerine zaman zaman fermânlar
göndermiş ve ordunun birçok ihtiyacını bu şekilde gidermiştir. Seferlerde
ihtiyaç duyulan malzemeler genellikle fermanlar ile halktan ayni şekilde
toplanırken, bazen de bu mallar halktan satın alma yoluyla tedarik edilerek
orduya teslim edilmiştir. Yine seferlerde lâzım olan asker ihtiyacı da kazâ ve
sancaklara gönderilen emir ve fermanlar ile sağlanmış istenilen askerlerin
belirtilen yerlere muntazam şekilde gönderilmesine dikkat edilmiştir. Bu
çalışmada; 18. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin İran, Rusya ve Avusturya İmparatorluğu
ile yapmış olduğu savaşlarda stratejik bir konumda olan Diyarbakır Eyâleti’nin
yönetim merkezinde yer alan Amid Kazâsı’nın bu seferlerde orduya vermiş olduğu asker,
savaş malzemeleri, gıda maddeleri ve hayvan yemleri üzerinde durulmuştur. İncelenen
dönemde Amid Kazâsı’ndan temin edilen gıda maddeleri ve hayvan yeminin cins ve
miktarları, savaş malzemeleri sayısı ve diğer eşyalar tablolar halinde verilmiş
böylece araştırma desteklenmeye çalışılmıştır.
Kaynakça
- Devlet Arşivleri Başkanlığı, Diyarbakır Şeriyye Sicilleri: 310, 360, 313.
- Devlet Arşivleri Başkanlığı, Mevkufat Defterleri: 20532.
- Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cevdet, Askeriye: 14172.
- Devlet Arşivleri Başkanlığı, Mühimme Defteri: 147.
- İşbilir, Ö. (2002). “Osmanlı Ordularının İaşe ve İkmali: I. Ahmed Devri İran Seferleri Örneği”. Türkler Ansiklopedisi, Cilt. X. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
- Uzunçarşılı, İ.H. (2010). Osmanlı Tarihi, C.4/1. Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Kuzucu, S. (2017). Osmanlı Ordusu ve Sefer Lojistiği (1453-1789). İstanbul: Kitabevi Yayınevi.
- Kütükoğlu , M. (1999). Osmanlı Devleti Tarihi. Cilt.2. İstanbul:Zaman Yayınları.
- Tabakoğlu, A. (1985). Gerileme Dönemine Girerken Osmanlı Maliyesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Yıldız, H. (2006). Hadi Osmanlı Sefere (Prut Seferinde Organizasyon ve Lojistik). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 3 |