Öz
Ahkâm-ı
şikâyet defterleri, halkın sorun ve problemlerine çözüm üretmek maksadıyla
oluşturulmuş olmalarına rağmen, bu defterler 18 ve 19. yüzyıl şehir ve bölge
tarihi araştırmaları için çok önemli bir kaynak niteliği taşımaktadırlar. Bu
defterlerde, halkın gündelik yaşam içerisinde karşılaştığı; alacak-verecek,
gasp, darp, cinayet, arazi anlaşmazlığı, vergi sorunları, miras meseleleri,
vakıflardaki problemler, göreve müdahale ve eşkıyalık gibi birçok konu
bulunurken, aynı zamanda yönetici sınıfın da farklı konulardaki şikâyetleri yer
almaktadır. Bu çalışmada; Amasya kazâ merkezi ve kazâya bağlı Geldiklan, Argoma
(Suluova), Bergoma (Ezine Pazarı) ve Akdağ nahiyelerinde yaklaşık 200 yıllık
süreç (1742-1908) dâhilinde meydana gelmiş olaylar ahkâm defterlerinden tespit
edilmiştir. Bu şikâyetler sayfa ve hüküm numarası verilerek tablolar halinde
yazılmıştır. Kazâya ait şikâyetlerin tespit edilmesi ve bu şikâyetlerin
tablolaştırılması, 18 ve 19. yüzyıl Amasya kazâsının sosyo-kültürel durumu ile
ilgili araştırma yapacak insanlar için önemli bir veri oluştururken ve aynı
zamanda bu veriler bölge tarihinin aydınlatılmasına bir nebze de olsa katkı
sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Devlet Arşivleri Başkanlığı, Sivas Eyâleti Ahkâm-ı Şikâyet Defterleri: 1-36.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, (2010) Haz. Yusuf İhsan Genç vd., Ankara:Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Devellioğlu F. (2001), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügât, 18. Baskı, Ankara: Aydın Kitabevi.
- Faroqhi S. (2003), Osmanlı Tarihi Nasıl İncelenir?, (2. Baskı), İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Kütükoğlu M. (1995), “Mühimme Defterleri”. TDV, XXXI, İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
- Öztürk, S. (2001), “Sosyo-Ekonomik Tarih Kaynağı Olarak Ahkâm Defterleri”, (Editör: Kemal Çiçek), Pax Ottomana: Studies in Memoriam Prof. Dr. Nejat Göyünç, (s. 613-615), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
- Pakalın, M.Z. (1991), Osmanlı Tarih Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, C.1, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Uzunçarşılı, İ.H. (1988), Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilatı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Uzunçarşılı, İ.H. (1988), Osmanlı Devletinin Merkez ve Bahriye Teşkilâtı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 4 |