BİLİMSEL PAYLAŞIM YAPAN SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA ETİK VE İNTİHAL ARAŞTIRMASI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 6, 37 - 45, 30.06.2019

Ahmet Özkaya Ömer Güner

Öz

Günümüzde birçok veri tabanında sosyal ağ siteleri ve sosyal medya uygulamalarında bilgiyi elde etme,
kullanma ve paylaşmada önemli sorunlar dikkat çekmektedir. Bu sorunların başlıcaları etik ve intihal olgusu
üzerine olanlardır. İntihal olayları salt yaygın eğitim sahası olan web ortamları ile sınırlı kalmamaktadır. Bu
ortamlardan faydalanan formal eğitim kapsamında lisans, lisansüstü çalışmalara da yansımaktadır. Dahası bu
yansıma akademik ortamlarda da yaygınlık kazanmıştır. Bu problem başlı başına hem iletişimsel hem de bilimsel
etik ilkeler açısından oldukça ciddi bir sorundur. İntihal ile ilgili ulusal ve uluslararası literatür incelendiğinde
ağırlıklı olarak intihal olaylarında kasıtlı veya kasıtsız olmadan yapıldığı dikkat çeker. Bu bakımdan çalışmanın
amacı, sosyal medya platformlarında yapılan intihal olaylarının yaygınlığını incelemek, sebeplerini ortaya
çıkarmak ve çözüm önerileri sunmaktır. Çalışma kapsamında toplamda 100 internet sitesi analiz edilmiştir. İntihal
analizinde “Plagiarism Detector” web tabanlı intihal tespit yazılımı kullanılmıştır. Bu yazılım, bir internet sitesini
veya en fazla 1000 kelime içeren metinleri çevrimiçi olarak, internetteki benzer metinlerle olan oranını kullanıcıya
ücretsiz olarak sunmaktadır. Web tabanlı çevrimiçi intihal tespit yazılımında incelenen 100 adet internet sitesi
içinde, en çok okunan ya da en çok erişim alan paylaşımlar seçilmeye çalışılmıştır. Yazılım içinde taranan kelime
aralığı 150 ile 980 arasında olup, daha çok 400 ve üzeri olan kelime sayısına sahip paylaşımlar analiz edilmiştir.
Elde edilen yüzdelik oranlar Excel programı üzerinde düzenlenmiş ve tablo haline getirilmiş ardından açıklamaları
yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, bilimsel bilgi, etik, intihal, yayın hukuku

Kaynakça

• Bahçeci, D., & Kaya, V. (2010). Kavramsal Algılamalar ve Kavram Yanılgıları. Bilim ve Teknik, 30-33. Çakmak, T. (2019, 04, 12). Dewey Onlu Sınıflama Sistemi. Hacettepe Üniversitesi Kütüphaneleri:http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:l4_4bVVERqMJ:ww w.bby.hacettepe.edu.tr/akademik/tolgacakmak/file/bby206_deweyintro.ppt+&cd=11&hl=tr& ct=clnk&gl=tr adresinden alındı Çetin, M., Özkaya, A., Keskin, M. & Özdemir, Ö. (2019). Sosyal Medya Platformlarının Türkiye’de Coğrafya Öğretim Süreçlerine Katkısı, Sosyal Bilimler Dergisi/ The Journal Of Social Science, 456-472 Çetin, M., & Özkaya , A. (2019). Coğrafi Bilgi Paylaşımı Yapan Sosyal Medya Sitelerinde Veri Kalitesi Ve Orijinallik Araştırması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi , 422-441. Çakmak, N. (2015). Lisans Öğrencilerinin İntihal ile İlgili Kavram Yanılgıları. Türk Kütüphaneciliği , 212-240. Ersoy, A. (2014). İnternet Kaynaklarından İntihal Yaptığımın Farkında Değildim:. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47-60. Hamilton, D. (2003, 01). Plagiarism: librarians help provide new solutions to an old problem. ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/234752184_Plagiarism_Librarians_Help_Provide_ New_Solutions_to_an_Old_Problem adresinden alındı Mayfield, A. (01, 8, 2008). What İs Soccial Media? İcrossing: https://www.icrossing.com/uk/sites/default/files_uk/insight_pdf_files/What%20is%20Social %20Media_iCrossing_ebook.pdf adresinden alındı Orhan, F., & Günay, A. (2014). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Tabanlı Akademik Usulsüzlük Nedenlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi . Ege Eğitim Dergisi, 176- 190. Ahmet ÖZKAYA 45 ASEAD CİLT 6 SAYI 6 Yıl 2019, S 37-45 Öksüz, C. (2010). Đlköğretim Yedinci Sınıf Üstün Yetenekli Öğrencilerin “Nokta,Doğru ve Düzlem” Konularındaki Kavram Yanılgıları. İlköğretim Online Dergisi, 508-525. Punto, 1. (2019, 03 16). Sosyal medyada ‘intihal’ itirafları: Tezimi kırtasiyeye yazdırdım…. https://16punto.com/sosyal-medyada-intihal-itirafi-tezimi-kirtasiyeyeyazdirdim/: adresinden alındı Singh, N., Lehnert, K., & Bostick, K. (29, 8, 2012). Global Social Media Usage: Insights Into Reaching Consumers Worldwide. Wiley Online Library: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/tie.21493 adresinden alındı Tayfun, A., & Yazıcıoğlu, İ. (2008). Öğrencilerin Kopya Hakkındaki Görüşleri Üzerine Bir Araştırma . Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 375-393. Uçak, N. Ö., & Birinci, H. G. (2008). Bilimsel etik ve intihal. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 187-204. Uzun, E., Karakuş, T., Kurşun, E., & Karaaslan, H. (2007). Öğrenci Gözüyle “Aşırma” (İntihal): Neden ve Çözüm Önerileri. Akademik Bilişim’07 - IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (s. 183-188). Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi. İnternet Kaynakları (Url-1) http://plagiarisma.net/tr/