AKARYAKIT SEKTÖRÜ ALANINDA YAPILAN KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK KAMPANYALARININ ELEŞTİREL BİR BAKIŞ AÇISIYLA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 6, 412 - 429, 30.06.2019

Eda Akgün

Öz

Tüketim
anlayışlarının değişkenliğine bağlı olarak tüketicilerin markalardan
beklentileri ve şikâyetleri daha önemli bir hale gelmiştir. Tüketicilerin
sadece ürünü değil aynı zamanda markayı ve markanın değerlerini de satın alma
alışkanlıkları firmaların pazarda kendilerini konumlandırma çabalarına yol
açmaktadır. Sosyal sorumluluk kavramı ise bir pazarlama aracı
olarak konumlandırmaya yardımcı olmaktadır. Akaryakıt firmalarında yapılan
sosyal sorumluluk kampanyalarına bakıldığında, şirketlerin oluşturduğu büyük
çevresel sorunları örtbas etmek için kampanyaları başlattığı görülebilir. Kendi
yarattıkları zarardan bahsetmeyerek diğer alanlarda sosyal sorumluluk yapan şirketler,
ortaya çıkan negatif imajı unutturmaya çalışmaktadırlar. Bu şekilde temel
amaçları arasında yer alan kar elde etme, toplumsal fayda sağlama ve
sürdürülebilirliklerini sağlamayı gerçekleştirebilirler. Konunun detaylı
incelenmesi için araştırmada; Shell &Turcas, Petrol A.Ş., Opet Petrolcülük
A.Ş., OMV Petrol Ofisi A.Ş., BP Petrolleri A.Ş. ve TOTAL OIL şirketlerinin
Türkiye’de gerçekleştirdikleri kurumsal sosyal sorumluluk projeleri ele
alınacak ve söz konusu firmalar arasından özellikle Shell ve BP, çevreye
verdikleri zararlar konusunda en çok eleştirilen iki marka olduğu için
eleştirel açıdan incelenecektir. Söz konusu şirketlerle ilgili literatürde
yapılan çevresel ve etik eleştirilere bakılacak, şirketlerin yaptıkları sosyal
sorumluluk projelerinin bu eleştirilere nasıl yanıt verdiği
detaylandırılacaktır. Çalışmanın kapsamı son on yılda akaryakıt sektörü, bu
sektörün çevreye verdiği zararlar ve akaryakıt sektöründe yapılan sosyal
sorumluluk projelerine dair Türkçe ve de İngilizce literatürün taranması ile
oluşturulacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Halkla İlişkiler, Sosyal Sorumluluk, Çevre, Akaryakıt Sektörü

Kaynakça

• AY, Ü., İşletmelerde Etik ve Sosyal Sorumluluk, Nobel Yayınları, İstanbul, 2003. CANÖZ, N., Akaryakıt Firmalarının Sosyal Sorumluluk Çalışmalarının Web Siteleri Üzerinden İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi , Cilt 82, pp. 1-19, 2015 CEN, A. I. K. & BAYRAKTAR, S., Akaryakıt Sektör Raporu, Çerkezköy Sanayi ve Ticaret Odası, 2017 DURNA T., Neoliberalizmin Bir Hegemonya Aracı Olarak Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) ve Çokuluslu Şirketlerin “Hayat”tan Eksilttikleri (76-102), (Der.) Becerikli, Yıldırım Sema, “Halkla İlişkiler ve Reklamın Anatomisi: Eleştirel Bir Kavrayış”, Ütopya Yayınevi, Ankara, 2011. EPDK, 2012. Petrol Piyasası Sektör Raporu., Ankara: EPDK. ERTÜRK, F., AKKOYUNLU, A. & VARINCA, K., Enerji Üretimi ve Çevresel Etkileri, İstanbul: TASAM, 2006. KOTLER,P. & LEE, N., Kurumsal Sosyal Sorumluluk, MediaCat Yayınları, İstanbul, 2008.Kölemen, Ö., 2014. Çevreci Ürünlerin Rekabet Gücüne Etkisi Ve Akaryakıt Sektöründe Bir Araştırma,Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Galatasaray Üniversitesi . LANTOS, G. P., 2002. The Ethicality Of Altruistic Corporate Social Responsibility. The Journal of Consumer Marketing, 2(3), pp. 205-208. PALLARDY, R., 2017, Deepwater Horizon oil spill of 2010 https://www.britannica.com/event/Deepwater-Horizon-oil-spill-of-2010 Erişim Tarihi: 05 Nisan 2019 PELTEKOĞLU, F., Halkla İlişkiler Nedir?, Beta Yayınları, İstanbul, 2001. ŞİMŞEK, C., 2014, Petrol Çevre İlişkisi, Enerji Enstitüsü, http://enerjienstitusu.com/2014/12/18/makale-petrol-cevre-iliskisi/, Erişim tarihi: 7 Nisan 2019 YAĞAN, A. Ö., 2012, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri İçin Tasarlanan Videoların Göstergebilimsel Haytap vee BGD’nin Empati Videosunun Çözümlemesi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 2(1). Cumhuriyet Gazetesi, 3 Kasım 2015, ‘Shell Nijerya’daki petrol sızıntısını temizlemedi’, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/cevre/404183/_Shell_Nijerya_daki_petrol_sizintisini_temizlemedi_.html, Erişim tarihi: 7 Nisan 2019 http://www.gonulagaci.com/, Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019 http://pogaz.com.tr/PO_pdf/kurumsal_yonetim/Kurumsal_Y%C3%B6netim_%C4%B0lkeleri_Uyum_Raporu_2010.pdf, Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019 https://www.opet.com.tr/sosyal-sorumluluk-projeleri, Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019 http://www.total.com.tr/turkiyede-total-pazarlama/sosyal-sorumluluk.html, Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2019 https://www.shell.com.tr/about-us/shell-and-turcas.html, Erişim tarihi: 18 Nisan 2019 http://www.turcas.com.tr/shell-turcas-petrol-as-kss-projeleri: Erişim Tarihi: 18 Nisan 2019 https://www.bp.com/tr_tr/turkey/toplum-ve-cevre-/toplumsal-faaliyetlerimiz.html, Erişim tarihi: 8 Nisan 2019 http://www.greenpeace.org/turkey/tr/photosvideos/slideshows/petrolun-kirli-yuzu/, Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019 https://www.theguardian.com/business/2017/jan/26/nigerian-oil-pollution-shell-uk-corporations, Erişim Tarihi: 15 Mayıs 2019