KAYYIM SİSTEMİNİN DEMOKRATİK YÖNETİM İLKELERİ VE YASAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 6, 562 - 573, 30.06.2019

Ferit İzci Didem Geylani

Öz

Vatandaşın yerel nitelikteki
müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasında sorumlu olan yerel yönetimler, halkın
yönetime katılımını sağlaması nedeniyle demokrasinin en etkili bir şekilde
uygulandığı birimlerdir. Çünkü belediyelerde karar organları seçimle göreve
gelmekte ve istisnai durumlar dışında seçimle değişmektedir. Ancak 2016 yılında
çıkarılan 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 39. maddesi gereği belediye
ve bağlı idarelerin imkânlarını terör veya terör örgütlerine destek sağlamak
amacıyla kullandığını valiliklerin tespit ettiği durumlarda, belediye ve bağlı
idarelerin yönetimine kayyım atanmaktadır. 674 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname’den kaynaklanan yetkilerin kullanıldığı belediyelerde boşalan görev
yerlerine atananlar çoğunlukla mülki idare amirlerinden oluşmaktadır.
Belediyelere yapılan kayyım atamaları ile amaçlanan terörle mücadele olmakla
birlikte kayyım atamalarının yönetim sistemine adeta yeni bir uygulama olarak
geçtiği görülmektedir. Bu çalışmada, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 57.
maddesinde ek fıkra olarak yer alan vesayet makamı tarafından yapılan kayyım
atamalarının anayasal demokrasi ve katılımcı yönetim açısından bir
değerlendirmesi yapılacaktır. Bu bağlamda kayyım uygulamasının getirmiş olduğu
olumlu ve olumsuz sonuçlar objektif bir şekilde tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, Yerel Demokrasi, Yerel Yönetim, Kayyım

Kaynakça

• Alptekin H. ve İlhan B. (2018), Kayyum Atanan Belediyelerin PKK Terörü ile Mücadeledeki Rolü, SETA Yayınları, İstanbul. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı (AYYÖŞ), Kabul Tarihi: 09.12.1992, Resmi Gazetede Tarihi: 03-10-1992-21364. Belediye Kanunu (2005), Kanun Numarası: 5393, Kabul Tarihi: 03.07.2005, Resmi Gazete Tarihi: 13.07.2005-25874. Devlet Memurları Kanunu (1965), Kanun Numarası: 657, Kabul Tarihi: 14.07.1965, Resmi Gazete Tarihi: 23.07.1965-12056. Güler, T. Ve Yılmaz, A. (2018), “Yerel Demokrasi-Güvenlik Sarmalında Yerel Yönetimler: Türkiye’de Belediyelere Kayyum Atanması Pratiği”, Elektronik ve Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 68, ss. 1801-1816, www.esosder.org (E.T. 01.05.2019). Keleş, R. ve Özgül, C.G. (2017), “Belediye Organlarına ‘Kayyım’ Atamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:72, No: 2, ss.299-313. Köse, T. (2017), “Çözüm Sürecinin Yükseliş ve Düşüşü”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, ss. 13-40. Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (2016), Kanun Hükmünde Kararname Sayısı: 674, Resmi Gazete Tarihi: 01.09.2016-29819 (2. Mükerrer). Türkiye Diyanet Vakfı (TDV)(2019), İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kayyum (E.T. 10.05.2019). Türk Medeni Kanunu (2001), Kanun Numarası: 4721, Kabul Tarihi: 22.11.2001, Resmi Gazete Tarihi: 08.12.2001-24607. Türk Ticaret Kanunu (2011), Kanun Numarası: 6102, Kabul Tarihi: 13.01.2011, Resmi Gazete Tarihi: 14.02.2011-27846. Türk Ceza Kanunu (2004), Kanun Numarası: 5237, Kabul Tarihi: 26.09.2004, Resmi Gazete Tarihi: 12.10.2004-8965. 10.01.1961- 25611. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982), Kanun Numarası: 2709, Kabul Tarihi: 07.11.1982. Vergi Usul Kanunu (1961), Kanun Numarası: 213, Kabul Tarihi: 04.01.1961, Resmi Gazete Tarihi: 10.01.1961-10703-10705. www.sabah.com.tr, (E.T. 15.05.2019) https://secim.haberler.com, (E.T. 15.05.2019) www.yenisafak.com, (E.T. 15.05.2019)