AZERİ SAHASI EDEBİ ESERLERİNDE FELEĞİN KATMANLARINA DAİR BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 7, 34 - 54, 15.08.2019

Nurgül Sucu Köroğlu Farida Jafarova

Öz

Yıldızlara
inanç, temeli oldukça eski zamanlara dayanan bir inanç sistemidir. Zaman
geçtikce birçok âlimler bu konu üzerine çalışmalar yapmış ve hatta bazıları
hayatları pahasına fikirlerini savunmuşlardır. Önceleri ve hatta günümüzde de
çoğu zaman bâtıl inanç olarak değerlendirilen bu konu, din kitaplarında da
kendine yer edinmiştir. Bilimin önemli dallarından biri olan yıldızlar ilmi;
aynı zamanda sanat ve edebiyatın da önemli kaynaklarından birisi haline
gelmiştir. Klasik edebiyatta oldukça
sık rastlanan bu konuya, çalışmamızda Azerbaycan edebiyatı penceresinden
bakılmıştır.

Çalışmamızın
birinci kısmında ilm-i nücûm, felekler, yıldızlar ve burçlar hakkında  bilgiler verilmiş, sonraki kısımlarda; klasik
Azerbaycan edebiyatının her üç döneminde (eski, orta, yeni dönem) yaşamış
şairlerden nitelikli olanlarının eserleri ele alınarak onların yıldızlar ilmine
bakış açıları tespit edilmeye çalışılmıştır.

Çalışmamızın
neticesinde, ele aldığımız şairlerin yıldızlar ilmi ile alakalı çok farklı
fikirler ortaya koydukları görülmüştür. Yıldızlar ilminin hayattaki herşey
üzerinde, hatta devletlerin kaderi üzerinde dahi etkisine inanan düşüncelerin
yanında, bu tür düşünceleri tenkit eden bakış açılarına da rastlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

İlm-i nücûm, Felekler, Azerbaycan Edebiyatı

Kaynakça

• ACALOĞLU, Arif, Celal Beydili. Esatirler, Efsane ve Rivayetler. Bakü: Şark-Garb, 2005. Şirvani, Seyyid Azim. Gazeller. Bakü: Azerneşr, 1950. AHUNDOV, Mirza Feteli. Seçilmiş Eserler. Bakü: Maarif, 1985. AKTAŞ, Şerif. “Roman olarak Hüsn ü Aşk”. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi 27, (1983). BAKIHANOV, Abbaskulu Ağa. Seçilmiş Eserler. Bakü: Yazıcı, 1984. ÇELEBİOĞLU, Amil. “Kültür ve Edebiyatımızda Ay”. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, (1998). ÇINAR, Bekir. “Şeyh Galib’in Hüsn ü Aşk Mesnevisinde Felekler”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Hüseyin Ayan Özel Sayısı 39, (2009). Erzurumlu İbrahim Hakkı. Marifetname. Ankara: ATAÇ yayınları, 2016. GÜLER, Turgut. Demir Kuşaklı Cihangir Süleymanname. İstanbul: Ötüken Neşriyatı, 2016. KARATAŞ, İbrahim Ethem. “Erzurumlu İbrahim Hakkı’nının Marifetname’sinde Anasırı-ı Erbaa (Dört Unsur ) Görüşü”. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 33, (2014). KISAKÜREK, Necip Fazıl. Edebiyat Mahkemeleri. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 1997. LEVEND, Agah Sırrı. Divan Edebiyatı. İstanbul: Enderun kitabevi, 1980. ONAY, Ahmet Talat. Türk Edebiyatında Mazmunlar ve izahı. Ankara: Kurgan yayınları, 2016. PALA, İskender. Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. Ankara: Akçağ yayınları, 1995. Şah İsmail. Eserleri 2 ciltte: 2’nci cilt. Bakü: Azerneşr, 1976. ŞENTÜRK, Ahmet Atilla. “Osmanlı Edebiyatında Felekler, Seyyare ve Sabiteler (Burçlar)”.Türk Dünyası Aaraştırmaları Dergisi 90, (1994). SUDİ, Hafız şerhi. TECHNOLOGY&SCIENCE IN ISLAM. Erişim 10 Eylül, 2019. http://www.scienceinislam.com/arap-islam-kokenli-kuresel-usturlap/ Wikipedia. Erişim 23 Eylül, 2018. http://www.wikizero.biz/index.php?q=aHR0cHM6Ly9hei53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvQXN0cm9sb2dpeWE