KORKU, KAYGI VE KAYGI (ANKSİYETE) BOZUKLUKLARI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 10, 117 - 135, 22.12.2019

Muzaffer Şahin

Öz

İnsanın bedensel ve ruhsal varlığını tehlikede görmesi sonucu yaşadığı huzursuzluk kişide korku ve kaygıya neden olur. Yaşamı tehdit eden gerçek tehlike karşısında hissedilen duygu korku olarak adlandırılmaktadır. Nedeni belli olmayan, ortada hiçbir somut tehlike olmamasına karşın kişinin yaşadığı huzursuzluk, tedirginlik hali ise kaygı (anksiyete) olarak adlandırılmaktadır.
Kişinin o anki yaşantısında var olan dış tehlikeye karşı gösterilen, tehlike ile orantılı ve başkalarınca olağan karşılanan tepkiler nesnel (durumluk) kaygıdır, (korkudur). Kişinin daha önceki yaşantılarından kaynaklanan, nedeni belli olmayan öznel bir duruma ya da gerçekleşeceği ya da gerçekleşmeyeceği belli olmayan belirsizliklerin olduğu durumlara karşı gösterilen tepki nevrotik (sürekli) kaygıdır.
Kaygının ve korkunun yerleşmesinde, bakım verenlerin, çocuğun model aldığı yakınlarının, sosyal çevresinde var olan kişilerin, öğretmenlerin, okul yaşantılarının önemi büyüktür. Çocukluktan itibaren bireyler bir yandan ödül ve ceza yaklaşımı ile hissettikleri duyguları adlandırmayı öğrenirler. Yaşadıkları durumlarla ilgili düşünce ve davranışlarını nasıl ve nerede ifade edebileceklerini ya da edemeyeceklerini, nasıl gözardı edeceklerini öğrenirler ve pekiştirirler. Çevrelerinde onların güvenliğini sağlamaktan sorumlu olan, bakım verenlerin güvensiz ve aşırı kaygılı olması, çocukların var olan durumlardan daha fazla korkmasına, kaygılarının daha çok artmasına; aynı zamanda fizyolojik ve ruhsal sorunların artmasına neden olur. Bu yüzden çocukların, ergenlerin, hatta yetişkinlerin aşırı stresten, korku ve kaygı verici durumlardan korunması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Kaygı, Anksiyete, Korku

Kaynakça

• Carlson, N. R. (2014) Davranışın Nörolojik Temelleri (Fizyolojik Psikoloji), Muzaffer Şahin (Çev. Ed), Ankara: Nobel. Erskine, R. G.; Moursund, J.P; Trautmann, R.L. (1999) Beyond Empathy “A Therapy Contact in Relationship”, New York: Routledge. Erskine, R. G.; Moursund (1988) Integratıve Psychotherapy in Action, London: Karnac Books Ltd. Erskine, R. G. (2015) Relational Patterns, Therapeutic Presence “Concepts and Practice of Integrative Psychotherapy”, London: Karnac Books Ltd. Fenichel, M. D. O. (1974) Nevrozların Psikanaltik Teorisi. Selçuk Tuncer (Çev.), İzmir: E. Ü. 1974, s. 37-40. 121-122. Geçtan, E. (1978) Çağdaş İnsanda Normal Dışı Davranışlar. Ankara: A. Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları: 69 Geçtan, E. (1981) Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Hür -Yayın. Geçtan, E. (1984) İnsan Olmak, İstanbul: Adam Yayıncılık. Kring, A. M. Johnson, S. L. (2015) Anormal Psikoloji, Muzaffer Şahin (Çev. Ed.), Ankara: Nobel. Kuzgun, Y. (1981) Rehberlik Ders Notu, Ankara Üniversitesi EFAM Yayınları: Ankara. Maslow, A (1970) Motivation and Personality (reviewed) Newyork: Harper&Row. Mc Candless R. B. (1967) Children and Adolescents: Behaviour and Development, New York: Halt Rinehart and Winston Inc. Morrison, J. (2016) DSM-5’i Kolaylaştıran Klinisyenler için Tanı Rehberi, Muzaffer Şahin (Çev. Ed.), Hanife Uğur Kural (Çev.) Ankara: Nobel. Olson, M., H.; Hergenhahn, B. R. (2016) Öğrenmenin Kuramları, Muzaffer Şahin (Çev. Ed.), Ankara: Nobel. Öner, N.(1977) Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanterinin Türk Toplumunda Geçerliliği, (Yayınlanmamış Doç. Tezi) Hacettepe Üniversitesi: Ankara. Öner, N., Le Compte, A. (1983) Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı İstanbul: B. Ü. Yayınları. Öztürk, O. ve Diğerleri) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği Yayını No.7. Ankara: 1981, s. 40-42. Rank, O (1993) The trauma of birth. New York: Dover. Rogers, C. (2003) Client Centred Therapy (New Ed.). London: Constable&Robinson. Sandström, C.İ. (1982) Çocuk ve Gençlik Psikolojisi, Refia, U. Şermin (Çev.), İstanbul Üniversitesi: İstanbul. Schunk, D.,H. (2014) Öğrenme Teorileri, Muzaffer Şahin (Çev. Ed.), Ankara: Nobel. Steiner, C. (2014) Duygusal Okuryazarlık, Muzaffer Şahin (Çev. Ed.), Ankara: Nobel. Steiner, C.; Şahin, M, (2018) Güç Oyunları ve Gücün Öteki Yüzü, Ankara: Nobel. Steward, I. and Joines, V. (2012) Ta Today “A New Introduction to Transactional Analysis” Melton Mewboray (England) and Chapel Hill (USA): Lifespace Publishing. Spielberger, C. D. (1966) Anxiety and Behaviour: Theory and Research Anxiety, New York: Academic Pres. Spielberger, C. D. and Gaudry, E. (1971) Anxiety and Educational Achievement. Sydney: John Wiley Sons. Steiner, C.; Şahin, M. (2018) Güç Oyunları ve Gücün Öteki Yüzü, Ankara: Nobel. Şahin, M. (1985) Başarı Düzeyi Farklı Üç Grup Lise Öğrencisinin Kaygı Düzeyi Yönünden Karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Şahin, M. (2017) Davranışın Biyolojik Temelleri, Psikolojiye Giriş, Hamit Coşkun, Nilüfer Ş. Özabacı (Editörler), İstanbul: Lisans Yayıncılık. Şahin, M. (2019) İntegratif Psikoterapi, ASEAD Cilt: 6 Sayı: 8 Yıl: 2019, s. 147-165.