THE ANTROPOLOGICAL EVALUATION OF TRAUMA SAMPLES IN THE AKGÜNEY ANTIQUE POPULATION

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 11, 76 - 84, 01.11.2017

Mustafa Tolga Çırak

Öz

Exploring the palaeopathologies of skeletons removed as a result of archaeological and anthropological excavations is one of the main areas of work of Anthropology. Paleopathological research on a population is very important in understanding the cultural structure of the population. While living in harmony with the environment, people often struggle with the environment and with other people. In this struggle, a number of interventions arising from the surrounding, in case of a physical intervention from the opposite side, can cause some injuries in the human body. Depending on the severity of these interventions, injuries may occur in the bones of the human body, which may affect the soft tissue and sometimes the skeleton. Traces of the skeletons recovered in the Akgüney Necropolis in 2015 were examined in this study. Total 4 Akgüney Late Roman - Early Byzantine population individuals were encountered traces of traumas. While 3 individuals had trauma in the skull, 1 woman had a fracture in the costa. Cause of skull trauma may be hitting with hard objects. And the cause of the fracture in Costa is more likely to fall.

Anahtar Kelimeler

Akguney, Late Roman- Early Byzantium, Paleopathology, Trauma, Head Trauma

AKGÜNEY ANTİK TOPLUMUNDAKİ TRAVMA ÖRNEKLERİNİN ANTROPOLOJİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Arkeolojik ve Antropolojik kazılar sonucunda çıkartılan iskeletlerin paleopatolojilerini araştırmak Antropolojinin temel çalışma alanlarından birini oluşturmaktadır. Bir toplum üzerinde paleopatolojik araştırmalar yapmak toplumun kültürel yapısını anlamada çok önemlidir. İnsan, çevreyle uyum içinde yaşarken çoğu zaman da hem çevreyle hem de diğer insanlarla mücadele içerisinde bulunmuştur. Bu mücadelede gerek karşı taraftan gelen fiziksel bir müdahale gerekse çevreden kaynaklanan birtakım müdahaleler insan bedeninde bazı yaralanmalara sebep olabilmektedir. Bu müdahalelerin şiddetine bağlı olarak insan bedeninde yumuşak dokuda, bazen de iskelet yapıyı etkileyecek ölçüde kemiklerde yaralanmalar görülebilmektedir. Bu çalışmada 2015 yılında Akgüney Nekropolünde ele geçen iskeletlerde travma izleri incelenmiştir. Toplam 4 Akgüney Geç Roma – Erken Bizans Toplumu bireylerinde travma izlerine rastlanmıştır. 3 bireyin kafatasında travma var iken 1 kadın bireyde costada kırık saptanmıştır. Kafatası travmalarına sert bir cisimle vurmanın neden olduğu tahmin edilirken, Costada ki kırığın nedeni olarak düşme ihtimali daha kuvvetlidir.

Anahtar Kelimeler

Akgüney, Geç Roma- Erken Bizans, Paleopatoloji, Travma, Kafatası Travması

Kaynakça

• ADAMS JC. (1987), Outline of Fractures. Edinburgh: Longman.
• ANDREWS BT. (2003). History, classification, and epidemiology of cranial trauma. In: Batjer HH, Loftus CM (eds). Textbook of Neurological Surgery. Philadelphia: Lippincott William&Wilkins, 2795-2798.
• BERLİNGUER, G.,(1992) , “The Interchange of Disease and Health between the Old and New World”, Am. J. Public Health, 1992;82(10), 1407-1413.
• ÇIRAK, MT. (2017). “Akgüney Geç Roma - Bizans Dönemi Toplumu Üzerine Paleodemografik Çalışma”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 10 (1), 249-264.
• ERDAL YS, ERDAL ÖD. (2012). Organized Violence in Anatolia: A Retrospective Research on the Injuries from the Neolithic to Early Bronze Age. International Journal of Paleopathology 2: 78– 92.
• ERFAN M, El-SAWAF A, SOLİMAN MA (2009).. Cranial trauma in ancient Egyptians from the Bahriyah Oasis, Greco- Roman Period. Res. J. Medicine&Med.Sci. 4: 78-84.
• ERKMAN AC., SURUL Ö (2014). “Van Kalesi Höyüğü (Ortaçağ) İnsanlarının Travma İzleri Analizi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 118-135.
• GÜNAY, I., ŞARBAK, A. (2015). “Bibliography of Human Osteology Studies in Turkey (1930-2014)”, Scholars Journal of Arts, Humanities and Social Sciences, 3(5A):1003-1026
• JUDD, M.A. ve ROBERTS, C.A. (1999) Fracture trauma in a medieval British farming village, Am. J. Phys. Anthropol., 109, 229-243.
• KIRMIZIOĞLU, P. G., YİĞİT, A., EROL A.S., ve YAŞAR, Z.F.,(2009), “Kyzikos İnsan İskeletlerinin Antropolojik Açıdan Değerlendirilmesi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cil:6(2): 451-466. ÖZKOÇAK, V., ALKAYA, A., (2017), Geometrik Morfometride İstatistiksel Yaklaşımlar, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ROBERTS, C., MANCHESTER K. (1995) The Archaelogy of Diseasa, Cornell University Press, Ithaca New York
• SAĞIR, M., SAĞIR, S. (2013). “Eski Anadolu İnsanlarının Sağlık Sorunları”, Ankara Üniversitesi DTCF Dergisi, Cilt:53 (1), 001-008.
• WHITE, D. T, BLACK, M. T, FOLKENS, P., (2012), Human Osteology, Printed in U. S. A. Academic Press.