CONTRIBUTIONS TO TURKISH DICTIONARY II

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 12, 170 - 177, 01.12.2017

Ali Cin

Öz

As it has been known, Turkish is a language that has agglutinative language system in terms of structural principles. Owing to this linguistic feature of the languge, new words can be derived from noun and verb roots and stems with the help of derivational affix. It is beyond any doubt that Turkish not only benefits from derivational affix in order to meet new entities and concepts, but also uses some methods such as linking combining e.g. hanımeli , repeating e.g. koşa koşa, kuru muru , auxiliary words e.g. yardım et-; uygun bul-; yazabil- , examplifying, borrowing and metaphorical technique. In this study, the words unavailable or the available words which have not been derived with derivational affix in Türkçe Sözlük, published by The Turkish Language Institution TDK in 2011 and used for the recent Turkish language, will be emphasised

Anahtar Kelimeler

Turkish morpology, vocabulary derivation, Türkçe Sözlük, derivational affix, sözlük

TÜRKÇE SÖZLÜĞE KATKILAR II

Öz

Bilindiği üzere Türkçe yapı bakımından eklemeli dil sistemine sahip bir dildir. Türkçe bu özelliği sayesinde isim, fiil kök ve gövdelerinden yapım ekleri vasıtasıyla yeni kelimeler türetebilmektedir. Şüphesiz ki, Türkçe yeni varlık ve kavramları karşılamak için sadece yapım eklerinden istifade etmez. Bunun yanı sıra birleştirme ör. hanımeli , yineleme ör. koşa koşa; kuru muru , yardımcı sözler ör. yardım et-; uygun bul-; yazabil- , örnekseme, ödünçleme, eğretileme yöntemi gibi yöntemleri de kullanır. Bu çalışmada günümüz Türkiye Türkçesinin kullandığı sözlüklerden biri olan Türk Dil Kurumu tarafından 2011 yılında yayımlanan Türkçe Sözlükte yer almayan ya da yer alıp ancak Türkçenin diğer yapım ekleriyle genişlemiş olmayan kelimeler üzerinde durulacaktır ör. çoklan- . Çalışmada inceleme konusu yapılan kelimeler, değişik gazetelerin köşe yazılarından alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Türkçe yapı bilgisi, kelime türetme, Türkçe Sözlük, yapım ekleri, dictionary

Kaynakça

• AKBABA ERGÖNENÇ D. (2007). “Nogay Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yay. Ankara. s. 632-633
• AKSU TEZCAN B. (2004). Tariktaroğlu Abdurrahman, Gemalmaz Efrasiyap, Türkçe Sözlüğün Ters Dizimi, TDK Yay. Ankara.
• BANGUOĞLU T. (2000). Türkçenin Grameri, TDK Yay. Ankara. s. 214-220.
• CİN A. (2011) “Türkçe Sözlüğe Katkılar I”, Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi/ Mediterranean Jurnal of Humanities (MJH) Volume / Cilt 1, Issue / Sayı 1, Antalya. s. 63-69.
• ÇENGEL KASAPOĞLU H. (2005). Kırgız Türkçesi Grameri, Akçağ Yay. Ankara. S. 129-130.
• DENY J. (2012). Türk Dil Bilgisi (Çev: Ali Ulvi Elöve) Kabalcı Yay. İstanbul. s.433.
• DEVELLİOĞLU F. (1996). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara.
• ERGİN Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yay. İstanbul 1993. s.170.
• GENCAN Nejat T. (1979). Dilbilgisi, TDK Yay. Ankara, s.303-304.
• HACIEMİNOĞLU N. (1991). Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller, Kültür Bak. Yay. Ankara, s.220.
• KARAAĞAÇ G. (2012). Türkçenin Dil Bilgisi, Akçağ Yay. Ankara. s.307-308.
• KİRİŞÇİOĞLU F. (2007). “Saha Türkçesi (Yakutça)” Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yay. Ankara. s.1249.
• KOÇ K., DOĞAN O. (2004). (Redaktör: Ayabek Bayniyazov) Kazak Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi Yay. Ankara. s. 225-226.
• KOMİSYON (2011). Türkçe Sözlük, TDK Yay. Ankara.
• KORKMAZ Z. (1995). Türk Dili Üzerine Araştırmalar I, s.138.
• KORKMAZ Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi) TDK Yay. Ankara.
• KORKMAZ Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yay., Ankara 1992, s. 112
• UYGUR Vedat C. (2007) “Karakalpak Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yay. Ankara. s. 565-567