Öz
Imam Abu Yusuf 182/798 who takes an important place in the Hanafi school of law, has remarkable comments about economics. He wrote some issues of economics in his book “Kitab al-Kharaj” which was the first sample of kharaj-amval literature, such as muamalat, punishments, administrative laws and law of nations. But he was particularly interested in precious metals. The book starts with a dedication to a khalif whose name isn’t mentioned but we know that it was written by the order of khalif Harun al-Rashid. We believe that the khalif wanted to organize tax laws because the author mentioned that the khalif ordered a book that contains kharaj, tithe, zakat and the other issues/rules that he must know/obey. Abu Yusuf examines gold, silver and other species at fortynine passages under twentytwo titles in his book. We will analyze in this paper the same narratives or comments in different places because they have been examined under different titles in classical kharaj-amval literature and we want to refer to each books’ special methods. So, we aimed to enlightened some contemporary issues by referring to some samples about gold and silver in the first period of Islamic history.
Kaynakça
- EBÛ YUSUF, Yakub b. İbrahim el-Kûfî, “Kitâbu’l-Harâc”, el-Mektebetu’l-Ezheriyye li’t- Turâs, thk. Tâhâ Abdurraûf Sa’d, Sa’d Hasan Muhammed, Kahire ts. KALLEK, Cengiz, “İslam İktisat Düşüncesi Tarihi Harâc ve Emvâl Kitapları”, Klasik Yayınları, İstanbul 2015, 3. Baskı.
- KEVSERÎ, Muhammed Zahid (ö. 1952), “Hüsnü’t-Tekâdî Fî Sîreti’l-İmâm Ebî Yusuf El
- Kâdî”, Dâru’l-Envâr, Mısır 1948, 1. Baskı.
- LEKNEVÎ, Ebu’l-Hasenât Muhammed Abdülhay (v.1304), el-Fevâidü’l-behiyye fî Terâcimi’l
- Hanefiyye, Matbaatü’s-Sa’âde, Mısır 1324, 1. Baskı.
- RAHÂBÎ, Abdülaziz b. Muhammed, “Fıkhu’l-Mulûk ve Miftâhu’r-Ritâci’l-Mursad alâ Hizâneti Kitâbi’l-Harâc”, Nşr. Ahmed Ubeyd el-Kubeysî, c. 1-2, Bağdat 1973.
Öz
Hanefi mezhebi içerisinde önemli bir yeri olan Ebû Yusuf, iktisadî konularda dikkat çeken yorumlar yapmaktadır. Bu konular arasında kıymetli madenler dikkati çekmektedir. Mezhep sistematiği içerisinde yazılan meşhur eserlerin ilklerindendir. Ayrıca Harâc ve Emvâl literatürünün ilk örneği olarak Ebû Yûsuf ö. 182/798 tarafından kaleme alınan eser, malî konular yanında, muâmelât, ceza, idare ve devletler hukuku kapsamına giren çeşitli meseleleri de ele almaktadır. Bu eserin Halife Hârûn Reşîd’den gelen talep üzerine yazıldığı bilinmektedir. Fakat eser, ismi zikredilmeyen bir halifeye yönelik bir hitapla başlamaktadır. Müellifin mü’minlerin emirinin kendisinden haraç, uşûr, sadaka zekat , cevâlî gibi vergiler ve diğer hususlarda bilip uygulamakla mükellef olduğu kuralları ihtiva eden bir kitap hazırlamasını istediğine dair ifadelerinden halifenin vergi hukukunun düzenlenme isteği taşıdığı düşünülmektedir. Ebû Yusuf’un ilgili kitabında, yirmi iki farklı başlık ve kırk dokuz yerde altın, gümüş ve türevleri ele alınmaktadır. Klasik Harâc ve Emvâl literatürünün her birinin konumuzu farklı başlıklar içerisinde değerlendirmesi ve her kitabın kendine özel metoduna işaret kabilinden, aynı rivayet yahut değerlendirmelerin ayrı ayrı ele alınması uygun gözükmektedir. Altın ve gümüş konusunun ilk dönemde ele alınış şekillerinden örnekler sunmak suretiyle günümüze ışık tutması hedeflenen bir makale olacaktır
Kaynakça
- EBÛ YUSUF, Yakub b. İbrahim el-Kûfî, “Kitâbu’l-Harâc”, el-Mektebetu’l-Ezheriyye li’t- Turâs, thk. Tâhâ Abdurraûf Sa’d, Sa’d Hasan Muhammed, Kahire ts. KALLEK, Cengiz, “İslam İktisat Düşüncesi Tarihi Harâc ve Emvâl Kitapları”, Klasik Yayınları, İstanbul 2015, 3. Baskı.
- KEVSERÎ, Muhammed Zahid (ö. 1952), “Hüsnü’t-Tekâdî Fî Sîreti’l-İmâm Ebî Yusuf El
- Kâdî”, Dâru’l-Envâr, Mısır 1948, 1. Baskı.
- LEKNEVÎ, Ebu’l-Hasenât Muhammed Abdülhay (v.1304), el-Fevâidü’l-behiyye fî Terâcimi’l
- Hanefiyye, Matbaatü’s-Sa’âde, Mısır 1324, 1. Baskı.
- RAHÂBÎ, Abdülaziz b. Muhammed, “Fıkhu’l-Mulûk ve Miftâhu’r-Ritâci’l-Mursad alâ Hizâneti Kitâbi’l-Harâc”, Nşr. Ahmed Ubeyd el-Kubeysî, c. 1-2, Bağdat 1973.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 4 Sayı: 12 |