İLETİŞİM ÇAĞINDA MEDYA VE KÜLTÜR ETKİLEŞİMİ: “MEDYATİKLEŞEN KÜLTÜRLER”

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 39 - 52, 02.04.2020

Seçil Utma

Öz

Toplumsal yaşamın hemen her alanına ilişkin davranış kalıplarının oluşmasında önemli rol oynayan kültür, günümüzde iletişimle yakından ilgili bir kavram olarak ele alınmaktadır. Yaşanan teknolojik gelişmeler neticesinde kültür bir endüstri, medya da bu endüstrinin temel aracı olarak işlev görmeye başlamıştır. Haber ve bilgi sağlama, eğitme, eğlendirme, toplumsallaştırma, kültürü geliştirme gibi birçok işlevi bulunan kitle iletişim araçları, toplumsal hayatın her alanında önemli değişimlere neden olmaktadır. Medyanın güçlü ve yoğun bir biçimde etki alanını genişleterek, hayatın hemen tüm alanlarına nüfuz etmesi ile birlikte, toplum üzerinde yarattığı dönüşüm de giderek artmıştır. Günümüzde kitle iletişim araçları kitle kültürünün taşıyıcısı olarak, kültürel üretimin modern araçları haline gelmiştir. Yeni medya sayesinde kültürel değerlerin içselleştirilmesi sağlanmaya çalışılmakta, bu araçlar yeni kültür biçimlerinin oluşmasında etkili rol oynamaktadır. Batı değerleri ve Batılı yaşam tarzları, kitle iletişim araçları, özellikle de reklamlar aracılığıyla kitlelere empoze edilmekte, bireylerin buralardaki rol modelleri, yaşam tarzları ve tüketim alışkanlıklarını benimsemeleri istenmektedir. Kitle iletişim araçlarının tiraj/reyting kaygısı ile yaptığı yayınlar kültürel kimliği olumsuz etkilerken, ahlaki yozlaşma, kültürel yabancılaşma ve toplumsal parçalanmaya yol açmaktadır. Çalışmada kültür kavramı iletişim olgusu ile birlikte ele alınmakta, medya ve kültür etkileşimi kuramsal olarak incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Medya, Kültür

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2001). Kültür Endüstrisi: Kitle Toplumunun Açmazları. İstanbul: Şehir Yayınları.
• Akça, G. (2003). Küreselleşme ve Ulus-Devlet. Selçuk İletişim, Cilt: 3, Sayı: 1, 74-81.
• Aziz, A. (1982). Toplumsallaşma ve Kitle İletişimi. Ankara: A.Ü.B.Y.Y.O. Yayınları.
• Bilgiseven, A.Kurtkan (1995). Genel Sosyoloji. İstanbul: Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Cecen, A.(1984). Kültür ve Politika. İstanbul: Hil Yay.
• Ecevit, M. F. (2007). Kitle İletişimi, İletişim ve Toplum. Genel İletişim, (2.Baskı), (Ed.:U. Demiray). Ankara: Pegem A Yayıncılık, 91-118.
• Eco, U. (1991). Göstergebilimsel Bir Gerilla Savaşına Doğru. (Kaplan, Y.der ve çev), Enformasyon Devrimi Efsanesi: Modernleşme Kuram ve Uygulamalarının Eleştirisi, Kayseri: Rey Yayıncılık, 93-105.
• Erdoğan, İ. vd. (2002). Öteki Kuram. Ankara: Erk Yayınları.
• Erkızan, H. N. (2002). Küreselleşmenin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri Üzerine. Doğu Batı Dergisi, 5 (18), 61-75.
• Golding. P. ve Murdock, G. (2002). Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik . Kejanlıoğlu, D. Beybin (Çev.), İrvan, Süleyman (Der.), Medya Kültür Siyaset, Ankara: Ark Yayınevi, 59-97.
• Güneş, S. (1996). Medya ve Kültür. Ankara: Vadi Yayınları
• Güneş, S. (2001). Modern Kitle Toplumunda Medya Kültür İlişkisi. Medya ve Kültür, Ankara: Vadi Yayınları, .127-128.
• Güvenç, B(1984). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Güvenç, B. (2013). Kültürün ABC‟si (6. Baskı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Hamelink, C. (1991). Merkez ve Çevre Ülkeler Arasındaki Enformasyon Dengesizliği. (Kaplan, Y. der.ve çev.) Enformasyon Devrimi Efsanesi: Modernleşme Kuram ve Uygulamalarının Eleştirisi, Kayseri: Rey Yayıncılık, 257-277
• Hepp, A. (2015). Medyatikleşen Kültürler. ( Bozdağ, Ç. Ve Devrani, E. Çev.). İstanbul: Dipnot Yayınları. .
• Huxley, A. (1990). Ekranların Arkasında Kimler Var? Enformatik Cehalet, (Der. Nabi Avcı) Ankara: Rehber Yayınları.
• Işık, M. (2002). Kitle İletişim Teorilerine Giriş. İstanbul: Eğitim Kitapevi Yayınları.
• İzbudak L.ve Kılıçaslan, E. (2017). Anlam İnşası Bağlamında Medya Kültürü ve Televizyonlarda Yer Alan Moda Programlarının Üniversite Kız Öğrencileri Üzerinde Etkisi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt:1, Sayı; 2, 15-43.
• Kaçmazoğlu, H.B. (2002). Doğu-Batı Çatışması Açısından Globalleşme. Dünyada ve Türkiye‟de Farklılaşma-Çatışma Bütünleşme-II (III. Ulusal Sosyoloji Kongresi), Ankara: Sosyoloji Derneği Yay.216-228.
• Kartarı A. (2006). Farklılıklarla Yaşamak-Kültürlerarası İletişim (2.baskı). Ankara: Ürün Yayınları
• Kellnerr. D.(1991). Reklam ve Tüketim Kültürü. (Kaplan, Y. Der. ve Çev.), Enformasyon Devrimi Efsanesi: Modernleşme Kuram ve Uygulamalarının Eleştirisi, Kayseri: Rey Yayıncılık, 75-91.
• Koca, N. (1993). Görüntüden Gerçeğe Şiddet Toplumu. İzlenim Dergisi, Yıl:1, Sayı; 4.
• Mcphall, Thomas L. (1991). Yeni Uluslararası Enformasyon ve İletişim Düzeni. Enformasyon Devrimi Efsanesi: Modernleşme Kuram ve Uygulamalarının Eleştirisi, Kayseri: Rey Yayıncılık, 141-164.
• Mc Phail, T.L (1991). Yanlış Bir Başlangıç. Enformasyon Devrimi Efsanesi, (Kaplan., Y. der) İstanbul: Rey Yayınları.
• Mora, N. (2008). Medya ve Kültürel Kimlik, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 1-14.
• Mutlu, E. (1991). Televizyonu Anlamak. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Nalçaoğlu, H. (2005). Medya ve Toplum İlişkisini Anlamak Üzere Bir Çerçeve. Medya ve Toplum (Alankuş, S. Der). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, 51-64
• Özakpınar, Y. (1999). Kültür ve Medeniyet Anlayışları ve Bir Medeniyet Teorisi, İstanbul: Ötüken Yay.
• Özen, Ö. (2007). Kültürel İletişim. Genel İletişim (2.Baskı), (Ed.:U. Demiray). Ankara: Pegem A Yayıncılık, 119-140
• Özdemir, S. (1998). Medya Emperyalizmi ve Küreselleşme. İstanbul: Timaş Yayınları
• Özkök, E,(1982),Sanat. İletişim ve İktidar, Ankara: Tan Yay.
• Scannell ve diğ.(1992). Culture and Power: A Media, Culture and Society Reader, London: Sage.
• Soygüder, Ş. (2003). Eyvah Paparazzi, İstanbul: Om Yayınları.
• Tanribilir, R. ve Şen, E. (2005). Kültürlerarası İletişim ve Öteki Kavramının Günümüz Dünyasında Yeri ve Önemi. Journal of İstanbul Kültür University, 129-137.
• Taylan, H. ve Arklan, Ü. (2008). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:10, Sayı:1.
• Tuncer. (2016). Medyatikleşen Kültürler Üzerine Eleştirel Bir Okuma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Cilt:2, 155-164.
• Uluç, G. (2002). Medya Yapılarının Küreselleşmesi, Doğu Batı Dergisi, Y.:5, S.:18,
• Vergin, N. (1980). Siyaset Sosyolojisi. İstanbul: Filiz Kitapevi.
• Yaylagül, L. (2013). Kitle İletişim Kuramları (5. Baskı). Ankara: Dipnot Yayınları