BİREYLERİ REKREASYONEL TENİSE BAŞLAMAYA MOTİVE EDEN FAKTÖRLER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE GEÇERLİLİK GÜVENİRLİLİK ÇALIŞMASININ YAPILMASI

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 4, 188 - 207, 30.04.2020

Yılmaz Akdeniz , Faik Ardahan

Öz

Bu çalışmanın amacı; Bireyi Rekreasyonel Tenise Başlamaya Motive Eden Faktörler Ölçeğinin (BRTBMFÖ) geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlilik çalışmasının yapılmasıdır.
Çalışmanın örneklemi Antalya şehir merkezinde 2018-2019 yılları arasında tesis ve eğitim imkanı sağlayan kulüp, akademi ve belediyelerde; rekreasyonel amaçlı tenis öğrenmeye başlayan gönüllü olarak anket doldurmayı isteyen 15 yaş ve üstü toplam 226 kişiden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak çalışmanın amacına uygun şekilde geliştirilen birey rekreasyonel tenise başlamaya motive eden nedenlerin olduğu madde havuzu oluşturmaktadır. Madde havuzunun belirlenmesinde; literatürde benzer etkinliklerde kullanılan ölçeklerden seçilen maddeler, uzman görüşü, Antalya’da rekreatif amaçlı tenis oynayan 10 kişiye ve tenis eğitimi veren beş hocaya gösterilmiş/okutulmuş ifadeler anlaşılırlık konusunda gözden geçirilerek son hali verilmiştir.
Toplam 66 maddeden oluşan BRTBMFÖ’ye Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmıştır. 15 madde ortak varyans değerleri 0.50 altında olduğu için madde listesinden çıkarılmış, kalan 51 maddeye yeniden AFA uygulanmıştır. Çalışmada KMO (0.872) ve Bartlett küresellik testlerinin (X2=8817.790, SD=1275, p=0.000) sonuçlarına göre ölçeğe Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanabilir olduğu için AFA uygulanmış, modelin geçerlilik ve güvenirliliği AFA yapılmış ve BRTBMFÖ’nün alt boyutları ortaya konmuştur. Faktör analizi sonucunda oluşan BRTBMFÖ’nün yapı geçerliliğini test etmek için madde-faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığını değerlendirmek için Cronbach’s Alpha katsayılarına, elde edilen ölçeğin maddeleri ve faktörleri arasındaki ilişkiye bakmak için test Person Corelation Testi kullanılmış ve modelde Varimax döndürme yöntemi kullanılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığı (0.938) ve açıklanan varyans oranı %74,17 olarak bulunmuştur. Modele ayrıca Doğrulayıcı Faktör Analizi Uygulanmış ve tüm parametreler istatistiki olarak geçerli limitler içindedir.
Sonuç olarak ölçek toplam 12 faktörden oluşmaktadır ve sonuçlar BRTBMFÖ’nün Türk popülasyonu için geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Tenis, Rekreasyon, Motivasyon

Kaynakça

• Ardahan, F. ve Çalışkan, A. (2017). Bireyleri Spor Festivallerine Katılmaya Motive Eden Faktörler Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Runatolıa’ya Örneği. Journal Of Human Science; Vol 14, No 2. Ardahan, F. ve Mert, M. (2013). Bireyleri Doğa Yürüyüşü Yapmaya Motive Eden Faktörler Ölçeği ve Bu Faaliyetlere Katılarak Elde Edilen Faydalar Ölçeğinin Türk Popülasyonu İçin Geçerlilik Güvenirlilik Çalışması. International Journal Of Human Sciences Issn, 1302-5134. Ardahan, F. ve Mert, M. (2013). Bireyleri Doğa Yürüyüşü Yapmaya Motive Eden Faktörler Ölçeği ve Bu Faaliyetlere Katılarak Elde Edilen Faydalar Ölçeğinin Türk Popülasyonu İçin Geçerlilik Güvenirlilik Çalışması. International Journal Of Human Sciences Issn, 1302-5134. Ardahan, F., Turgut, T., & Kaplan Kalkan, A. (2016). Her Yönüyle Rekreasyon. Detay Yayıncılık. Ankara. Ardahan, F., ve Akdeniz, Y. (2019). Koristlerin Profilleri ve Bireyleri Korolara Korist Olarak Katılmaya Motive Eden Faktörlerin Demografik Değişkenlerle Karşılaştırılması: Antalya Örneği. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 1-30. Ardahan, F., ve Lapa, T. Y. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman Tatmin Düzeylerinin Cinsiyete ve Gelire Göre İncelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 129-136. Ardahan, F., ve Lapa, T. Y. (2011). Açık Alan Rekreasyonu: Bisiklet Kullanıcıları ve Yürüyüşçülerin Doğa Sporu Yapma Nedenleri Ve Elde Ettikleri Faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1327-1341. Aslan, Z. (1993). Sanayileşme ve Kentleşmenin Doğada Rekreasyon Faaliyetlerine Duyulan Gereksinimi Arttırıcı Etkisi. Ekoloji: Çevre Dergisi, 8, 22-24. Behnke, R. S. (2006). Kinetic anatomy. Human Kinetics 1. Bell, D. (2001). İletişim Teknolojisi: Gidişat Daha İyiye mi Yoksa Daha Kötüye mi. Sosyo-Ekonomik Perspektif, 309-328. Crandall, R., (1980) Motivation for leisure. Journal of Leisure Research, (12)1: 45-54. Cordes, K. A., & Ibrahim, H. M. (1999). Applications in leisure and recreation: For today and the future. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). The general causality orientations scale: Self-determination in personality. Journal of research in personality, 19(2), 109-134. Dur, B. (2014). Lise Öğretmenlerinin Motivasyon Düzeyi ve Motivasyon Düzeyi İle Okul Kültürü Arasındaki İlişki (Doctoral Dissertation, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Dweck, C. S. (1986). Motivational processes affecting learning. American psychologist, 41(10), 1040. Engeström, Y. (1999). Activity theory and individual and social transfformation. Perspectives on activity theory, 19(38). Höhm, J., & Klavora, P. (1987). Tennis: Technique, Tactics, Training: Play To Win The Czech Way. Sport Book Pub. Kantar, H. (2008). İşletmede motivasyon. Kumsaati Yayın Dağıtım. Karaküçük, S. (2005). Rekreasyon Boş Zaman Değerlendirme. Ankara: Gazi Kitapevi, 5. Karaküçük, S., Kaya, S., & Akgül, B. M. (2016). Rekreasyon bilimi. Ankara: Gazi Kitabevi. Levy, J., (1979) Motivation for leisure: An intereactionist approach. In H. Ibrahim and R. Crandall (Eds.), Leisure: A psychological approach. Los Alamitos, CA: Hwong Publishing. Mansuroğlu, S. (2002). Akdeniz üniversitesi öğrencilerinin serbest zaman özellikleri ve dış mekan rekreasyon eğilimlerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 53-62. Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological review, 50(4), 370. Okutan, M., & Tengilimoğlu, D. (2002). İş ortamında stres ve stresle başa çıkma yöntemleri: bir alan uygulaması. Gazi Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 4(3). Ölçücü, B., Erdil, G., Bostancı, Ö., Canikli, A., ve Aybek, A. (2012). Üniversiteler Arası Tenis Müsabakalarına Katılan Sporcuların Tenise Başlama Nedenleri Ve Beklentileri. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. Örücü, E. (2006). Modern işletmecilik. Gazi kitabevi. Ankara. Parlaz, E. A., Tekgül, N., Karademirci, E., & Öngel, K. (2012). Ergenlik dönemi: fiziksel büyüme, psikolojik ve sosyal gelişim süreci. Turkish Family Physician, 3(2), 10-16. Pinder, C. C. (1984). Work motivation: Theory, issues, and applications. Scott Foresman & Co. Pintrich, P. R. (2000). Multiple goals, multiple pathways: The role of goal orientation in learning and achievement. Journal of educational psychology. Rodríguez, A., Látková, P., & Sun, Y. Y. (2008). The relationship between leisure and life satisfaction: Application of activity and need theory. Social Indicators Research. Russell, G. W. (2012). The social psychology of sport. Springer Science & Business Media.