MUSTAFA FEVZİ B. NU'MAN VE HZ. HÜSEYİN MERSİYESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 4, 175 - 187, 30.04.2020

Mehmet Şahin

Öz

Bu makalede amaç, âlim, şair, gazeteci ve mutasavvıf olan Mustafa Fevzi b. Nu’man hakkında bilgi verip onun “Meşher-i Re’s-i Şerîf-i Cenâb-ı Hüseyn’e Karşı” manzumesini edebî açıdan incelemektir. Kerbelâ vak’ası, meydana geldiği andan itibaren İslam dünyasını derinden etkilemiş, tarihî, dinî ve edebî eserlere konu olmuş, İslam tarihinin şahit olduğu en acı olaylardan biridir. Zamanla Maktel-i Hüseyin adı altında edebî bir türe dönüşmüştür. Özellikle Alevî-Bektaşî geleneğinde hem manzum hem de mensur mersiyeler kaleme alınmıştır. Mersiye yazma geleneği Osmanlı’nın son dönemlerinde de devam etmiştir. Bu tarz şiirlerden biri de Osmanlı Devleti’nin son, Cumhuriyetin ilk yıllarında yaşamış olan Mustafa Fevzi b. Nu’man’ın Cerîde-i Sufiyye’de yayınladığı eseridir. 12 bendden oluşan manzûme edebî açıdan incelendikten sonra transkribe metni verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Fevzi b. Nu’man, Kerbelâ, Mersiye, Maktel-i Hüseyin, Hz. Hüseyin

Kaynakça

• Aktaş, H. (2010). “Mersiyeden Modern Şiire Tarihin Kerbelâ Şuuru”, Çeşitli Yönleriyle Kerbelâ, Sivas: Âsitan Yayıncılık, c. 2.
• Arslan, M.-Erdoğan, M. (2009). Kerbelâ Mersiyeleri, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2010). Asırlar Boyu Tarihî Seyri İçinde Misalli Büyük Türkçe Sözlük (I-III), İstanbul: Kubbealtı Lugati.
• Canım, R. (2010). Divan Edebiyatında Türler, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Cin, A. (2012). İran Coğrafyasında Hz. Hüseyin Yası ve Bir Kerbela Kıssası, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları /2012/63, s. 359-382.
• Çakır, M. (2012). “Kadîmî’nin Kerbelâ Mersiyeleri”, Turkish Studies İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/1 Winter, p.705-725.
• Çağlayan, B. (1997). Kerbelâ Mersiyeleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Çiftçi, C. (2008). Divan Şiirinde Kerbelâ Ağıtları, Kevser Yayınları.
• Esir, H. A. (2012). Anadolu Sahası Mesnevilerinde Kerbelâ Vakası, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (2012), ss. 43-64.
• Fığlalı, E. T. (1998). “Hüseyin”, TDVİA, C. 18, s. 518-521.
• Güngör, Ş. (1987). Hadikatü’s-Süedâ, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Güngör, Ş. (2001). “Maktel-i Hüseyin”, TDVİA, C. 27, s. 456.
• Hüseyin Vassaf, (1999). Sefîne-i Evliyâ-yı Ebrâr ve Şerh-i Esmâr-ı Esrâr (I-IV), Haz. Ali Yılmaz, Mehmet Akkuş, İstanbul: Sehâ Neşriyat.
• İpekten, H. (2002), Eski Türk Edebiyatı-Nazım Şekilleri ve Aruz, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• İsen, M. (2004). “Mersiye”, TDVİA, C.29, s. 219-221.
• ………………(1993). Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kandemir, M. Y. (1995), “Fâtıma”, TDVİA, C.12, s.219-223.
• Keskin, Y. (2012), Yakın Döneme Etkileri İtibari İle Kerbelâ, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 38, s.307-340.
• Kılıç, Ü. (2013). “Yezîd I”, TDVİA, C. 43, s. 513-514.
• Köksal, M. Â. (2003). Hz. Hüseyin ve Kerbelâ Faciası, İstanbul: Köksal Yayıncılık.
• Öz, M. (1998). “Kerbelâ”, TDVİA, C. 25, s. 271-272.
• Özçelik, K. (2010). “Türk Edebiyatında Yazılmış İlk Maktel-i Hüseyin Kimin Eseridir?”, Edit. Alim Yıldız, Çeşitli Yönleriyle Kerbela (Edebiyat), C. II., Sivas: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Özil, S. (2017). Maktel-i Hüseyinler Hakkında Bir Bibliyografya Denemesi, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Güz 2017/Sayı 83, s. 31-48.
• Şahin, M. (2006). Mustafa Fevzi b. Numan’ın Hayatı Eserleri ve Dînî Edebiyatla İlgili Şiirleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Şahin, M. (2019), Esâsî Dîvânı, Ankara: İlâhiyat Yayınları.
• Topal, A. (2007). “Klasik Türk Edebiyatında Muharrem Ayı Etrafında Yazılan Şiirler”, AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 35, s. 89.
• Uzun, M. (2002). “Kerbelâ”, TDVİA, C. 25, s. 274.
• Uzun, M. İ. (1995), “Fevzi Efendi, Kâtib”, TDVİA, C.12, s.509-510.
• Yörür, A. (2018), Hasan Dâniş Bey’in Kerbelâ Mersiyesi, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Özel Sayısı, Aralık 2018, s.680-694.
• Yüksel, A. T., (2012). “Ubeydullah b. Ziyâd, TDVİA, C. 42, s. 29-30.