TÜRKİYE’DE REEL DÖVİZ KURU DURAĞAN MI? GELENEKSEL VE YAPISAL KIRILMALI DURAĞANLIK TESTLERİNDEN KANITLAR

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 7, 155 - 164, 07.08.2020

Sefa Özbek

Öz

Reel döviz kurunun durağan olması, diğer bir deyişle birim kök içermemesi iktisatta sıkça tartışılan ve güncelliğini koruyan satın alma gücü paritesi (SGP) teorisinin geçerliliğini ölçmekte kullanılan oldukça pratik bir yoldur. Reel döviz kurunun durağanlığı ile sabit kaldığı ve ilgili seriye gelen şokların geçici olduğu anlaşılmaktadır. Birim kök sürece sahip olmayan reel döviz kuru serisi SGP teorisinin geçerliliğini garanti etmekte ve para politikası kararlarının SGP’nin geçerliliğinin de göz önüne alınarak uygulanmasına katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada SGP teorisi Türkiye için 1994:1-2019:1 dönemi aylık verileriyle test edilmektedir. Analiz hem geleneksel hem de kırılmalı durağanlık testleri kullanılarak yapılmış ve her iki durumda da ilgili dönemde Türkiye'de satın alma gücü paritesinin geçerli olmadığı sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Reel Döviz Kuru, Satın Alma Gücü Paritesi, Durağanlık Testleri, Türkiye

Kaynakça

• ALBA, J. D. and PARK, D. (2005). Non-Linear Mean Reversion of Real Exchange Rates and Purchasing Power Parity: Some Evidence from Turkey. Applied Economics Letters, 12(11), 701-704.
• ASLAN, N. ve KANBUR, A. (2007). Türkiye’de 1980 Sonrası Satın Alma Gücü Paritesi Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23(2).
• BECKER, R., ENDERS, W. and LEE, J. (2006). A Stationarity Test in The Presence of An Unknown Number of Smooth Breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381-409.
• BOZOKLU, Ş. ve YILANCI, V. (2010). Reel Döviz Kurlarının Durağanlığı: E7 Ülkeleri İçin Ampirik Bir İnceleme. Maliye Dergisi, 158, 587-606.
• CARRİON-İ-SİLVESTRE, J. L. and SANSÓ, A. (2007). The KPSS Test with Two Structural Breaks. Spanish Economic Review, 9(2), 105-127.
• CASSEL, G. (1918). Abnormal Deviations in International Exchanges. The Economic Journal, 28, 413-415.
• CHANG, T., LEE, C., and LİU, W. (2012). Nonlinear Adjustment to Purchasing Power Parity for ASEAN Countries. Japan and the World Economy, 24(4), 325-331.
• ÇAĞLAYAN, E. ve ŞAK, N. (2009). Oecd Ülkelerı̇nde Satın Alma Gücü Parı̇tesı̇: Panel EşBütünleme Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 483-500.
• ÇEVİS, İ. ve CEYLAN, R. (2015). Kırılgan Beşlide Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) Hipotezinin Test Edilmesi. Journal of Yaşar University, 10(37), 6381-6393.
• DİCKEY, D.A., FULLER, W.A., 1979. Distribution of The Estimators for Autoregressive Time Series with A Unit Root. Journal of The American Statistical Association 74, 427–431.
• DOĞANLAR M. ve ÖZMEN M. (1999). Gelişmekte Olan Ekonomiler için Reel Döviz Kurunun Durağanlığının Test Edilmesi. IV. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyum Bildirileri, Antalya, 5-15.
• DURUSU ÇİFTÇİ, D. and NAZLIOĞLU, Ş. (2019). Does Income Convergence in Turkey? An Empirical Assessment. Ege Akademik Bakış Dergisi, 19(1), 15-32.
• ERLAT, H. (2003). The Nature of Persistence in Turkish Real Exchange Rates. Emerging Markets Finance and Trade, 39(2), 70-97.
• GÜLOĞLU, B., İSPİR, S. and OKAT, D. (2011). Testing The Validity of Quasi PPP Hypothesis: Evidence from A Recent Panel Unit Root Test with Structural Breaks. Applied Economics Letters, 18(18), 1817-1822.
• GÜRBÜZ, H. ve HASGÜR, İ. (1997). Satın Alma Gücü Paritesi Örneğinin Mevsimsel Verilere (1970:011994:04) Analizi Üzerine Bir Uygulama: Eşbütünleşme, SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 171-196.
• GÜRİŞ, B., TIRAŞOĞLU, B. Y. ve TIRAŞOĞLU, M. (2016). Türkiye’de Satın Alma Gücü Paritesi Geçerli Mi?: Doğrusal Olmayan Birim Kök Testleri. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(4), 30-42.
• HOLMES, M. J.,OTERO, J., and PANAGİOTİDİS, J. (2012). PPP in OECD Countries: An Analysis of Real Exchange Rate Stationary Cross-SectionalDependancy and Structural Breaks. Open Economics Review, 23(5), 767-783.
• KALYONCU, H. (2009). New Evidence Of The Validity of Purchasing Power Parity From Turkey. Applied Economics Letters, 16, 63–67.
• KARAGÖZ, K. and SARAÇ, B. (2016). Testing the Validity of PPP Theory for Turkey: Nonlinear Unit Root Testing. In: Istanbul Conference of Economics and Finance, ICEF 2015, 22-23 October 2015.
• KAROGLOU, M. and MORLEY, B. (2012). Purchasing Power Parity and Structural Instability in The US/UK Exchange Rate. Int. Fın. Markets, Int. and Money, 22, 958-972.
• KÖKTÜRK, O., ve URAL, M. (2019). Fourıer Birim Kök Testi İle Satın Alma Gücü Paritesinin Türkiye İçin Geçerliliğinin Analizi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(2), 877-890.
• KUROZUMİ, E. (2002). Testing for Stationarity with A Break. Journal of Econometrics, 108(1), 63-99.
• KWİATKOWSKİ, D., PHİLLİPS, P.C.B., SCHMİDT, P., SHİN, Y. (1992). Testing The Null Hypothesis of Stationarity against The Alternativeof A Unit Root. Journal of Econometrics 54, 159–178.
• PERRON, P. (1989). The Great Crash, the Oil Price Shock and The Unit Root Hypothesis. Econometrica, 57, 1361-1401.
• PHİLLİPS, P.C.B. and PERRON, P. (1988). Testing for A Unit Root in Time Series. Regression, Biometrika 75, 335-346.
• SARNO, L. (2000). Real Exchange Rate Behavior in High Inflation Countries: Empirical Evidence from Turkey, 1980-1997. Applied Economics Letters, 7(5), 285-291.
• SNAİTH, S. (2012). The PPP Debate: Multiple Breaks and Cross-Sectional Dependence. Economics Letters, 115, 342-344.
• ŞENER, S., YILANCI, V. ve CANPOLAT, E. (2015). Satın Alma Gücü Paritesi ve Varyaslarının Türkiye için Sınanması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(25), 53-63.
• TARI, R., (2002). Ekonometri, Alfa yayınları, İstanbul.
• TELATAR, E. ve KAZDAĞLI, H. (1998). Re-ExaminetheLong-Run Purchasing Power Parity Hypothesis for a High Inflation Country: The Case of Turkey 1980-93. Applied Economics Letters, 5(1), 51-53.
• XU, Z. (1999). The Exchange Rate and Long-Run Price Movements in The US and Japan. Applied Economics Letters 6, 227-230.
• YAZGAN, M. E. (2003). The Purchasing Power Parity Hypothesis for a High Inflation Country: A Re-Examination of the Case of Turkey. Applied Economics Letters, 10(3), 143-147.
• YILDIRIM, O. (2003). Döviz Kurları Çerçevesinde Satın Alma Gücü Paritesinin Zaman Serisi Analizi ve Türkiye Ekonomisi Uygulaması. Bankacılar Dergisi, 44, 3-14.
• YILDIRIM, S. ve YILDIRIM, Z. (2012). Reel Efektif Döviz Kuru Üzerinde Kırılmalı Birim Kök Testleri ile Türkiye için Satın Alma Gücü Paritesi Hipotezinin Geçerliliğinin Sınanması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 33(2), 221-238.