İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN DİNLEDİĞİ ŞARKILARIN SÖZLERİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 8, 56 - 78, 30.08.2020

Nazike Karagözoğlu

Öz

Düğünler, dini, milli, askeri törenler, çocuk oyunları gibi insan yaşamının her türlü etkinliğinde müzik vardır. Sözleri ve melodisi ile şarkılar, insanları bilişsel, duyuşsal ve sosyal açıdan etkileyen bir güce sahiptir. Bu etkisiyle müzik kişileri iyiliğe, güzelliğe, birlik ve beraberliğe yönlendirebileceği gibi şiddet, intihar, ayrımcılık gibi olumsuz durumlara da yönlendirebilmektedir. Bu araştırmada 4. sınıf öğrencilerinin en sevdiği şarkıların belirlenmesi ve bu şarkıların sözlerinin Türkiye'de uygulanan öğretim programlarında yer alan kök değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma modelinin benimsendiği bu çalışmada veriler görüşme ve doküman incelemesi yoluyla elde edilmiş olup içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 32’si kız ve 28’i erkek olmak üzere toplam 60 öğrenciden oluşmuştur. Araştırma sonucunda öğrencilerin en sık dinledikleri 19 şarkı belirlenmiştir. Bu şarkılardan sadece 4 tanesi adalet, dostluk, yardımlaşma ve sevgi değerleri ile ilişkilendirilmiştir. Sevilen diğer şarkılar ise her hangi bir değerle ilişkilendirilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Değer eğitimi, ilkokul, şarkı

Kaynakça

• Akyol, Y. (2017). II. meşrutiyet dönemi eğitimcilerinin değerler eğitiminde edebî ürünlerin ve müziğin kullanımına ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(3), 376-393.
• Alkaya Yener, Y. (2011). Müziğin çocuklar ve yaşlılar üzerindeki etkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 119-124.
• Anderson, C. A., Nicholas L. and Eubanks, Carnagey J. (2003). The effects of songs with violent lyrics on aggressive thoughts and feelings. Journal of Personality and Social Psychology, 84(5), 960–971.
• Arıcı, A.F. ve Er, Z. (2017). Değerler eğitimi aracı olarak türküler: Bir içerik analizi. IV. Uluslararası Çocuk Ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler (Ed. T. Şimşek ve B. V. Yıldız) Çocuk Ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği, İstanbul: 18-27.
• Arslanoğlu, İ. (2005). Türk değerleri üzerine bir değerlendirme. Felsefe Dünyası, 1(41), 64-77.
• Biber Öz, N. (2001). İnsanın kültürel gelişiminde müzik eğitiminin önemi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 101-106.
• Bilhartz, T.D., Bruhn, R. A. ve Olson J. E. (1999). The effect of early music training on child cognitive development. Journal of Applied Developmental Psychology, 20(4), 615-636. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0193397399000337 adresinden erişilmiştir.
• Crncec, R., Wilson, S. J. ve Prior, M. (2006) The cognitive and academic benefits of music to children: facts and fiction, Educational Psychology, 26(4), 579-594, DOI: 10.1080/01443410500342542 https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/01443410500342542 adresinden erişilmiştir.
• Bulut, D. ve Altay, E. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin müzik profilleri: Yozgat ili örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (1), 237-254.
• Bozkurt, S.S, Zahal, O. ve Türe-Uyan, Z.D. (2015). Ortaokul öğrencilerinin duygu durumlarına göre dinledikleri müzik türlerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 3 (39), 541-567.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erdoğan, G. (2015). Barış Manço örneğinden hareketle müziğin ahlak eğitimindeki önemi ve işlevi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 117-124.
• Eskioğlu, I. (2003). Müzik eğitiminin çocuk üzerindeki etkileri. Cumhuriyetimizin 80 inci yılında Müzik Sempozyumu, 30–31 Ekim, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Güler, N. (2008). Müzikle çocuk eğitimi. İstanbul: Hepsi Çocuk Yayınları.
• Güner, N. (1995). Ergenlerin dinledikleri müzik türünün depresyon ve saldırganlık düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Karagöz, B. (2013). İlköğretim öğrencilerine değerlerin okul şarkıları yoluyla kazandırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Aratırma Yöntemi. Ankara: Bilim Kitap Kırtasiye Yayınevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Çocuk gelişimi ve eğitimi müzik etkinlikleri http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/M%C3%BCzik%20Etkinlikleri.pdf adresinden erişilmiştir.
• Sezer, F. (2011). Öfke ve psikolojik belirtiler üzerine müziğin etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 1473-1493.
• Okatan, İ. (2012). Müziğin sözel dili. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Onuk, Ö. (2009). “Türkiye’de müzik ve dil ekseninde kültürel yozlaşma”, 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS), Müzik Kültürü ve Eğitimi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara.
• Özbek, M. (1990). “Milli kültürümüz içinde Türk halk müziği”, Milli kültür unsurlarımız üzerinde genel görüşler, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara, (40), 194.
• Özgan, H., Arslan, M. C. Kara, M. (2014). Popüler kültürün öğrenci davranışları üzerinde algılanan etkileri. Ekev Akademi Dergisi, 18(58),469-484.
• Sarıkaya M., Dönmez E.C., Kurtaslan Z. (2016). İlköğretim müzik ders kitaplarında yer alan türkülerin sözlerindeki değer kavramlarının incelenmesi. Değerler Bilançosu Beyaz Kitap, DİLMAÇ Bülent, BİRCAN H. Hüseyin, Ed., Konya: Çizgi Kitabevi.
• Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Şen, Y. (2010). Okulöncesi dönemde, çocuğun gelişiminde müziğin önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 337-343.
• Şendurur, Y. ve Akgül Barış, D.(2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 22(1), 165-174.
• Turhan, M. ve Kova, Ö. (2012). Değerler eğitimi açısından Türk halk müziği ve halk ozanları: Neşet Ertaş, Âşık Mahsuni Şerif, Âşık Veysel ve Özay Gönlüm bağlamında bir inceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3(6), 117-128.
• Taşal, B. ve Vural, F. (2011). Şarkı sözlerinde şiddet öğesi: Aksaray ili ilköğretim ikinci kademe öğrencileriyle yapılan bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 251-259.
• Uluçay, T. (2018). Lise öğrencilerinin dinledikleri müzik türlerinin şiddet eğilimlerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 41, 135-153, DOI: 10.32547/ataunigsed.450424
• Uluğbay, S. (2016). Müzik eğitiminin çocuk zekâsına olan etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1025-1034. Uslu Yardımcı, E. ve Uslu, K. (2015). Teke Yöresi geleneksel halk türkülerinin değerler bağlamında incelenmesi. Şevkiye Kazan Nas (Ed.), I. Teke Yöresi Sempozyumu bildiriler kitabı: 1, (s. 61-71) içinde. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yükrük, S. ve Akarsu, S . (2017). Ortaokul (5-8) müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların değerler bakımından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi 25, 1171-1186.