AVUKATLIK MESLEĞİNDE DUYGUSAL ZEKÂNIN ÖNEMİ VE HUKUKİ SÜREÇ İÇERİSİNDE İŞ STRESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: ERZURUM BAROSU ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 9, 49 - 84, 30.09.2020

Kürşad Timuroğlu Ceyhun Serçemeli

Öz

Bu çalışmanın amacı avukatlık mesleğinde duygusal zekânın öneminin araştırılması ve hukuki süreç içerinde iş stresi üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada avukatlık mesleği, duygusal zekâ ve iş stresi kavramları incelenmiştir. Çalışmada öncelikle, avukatlık mesleğinin tanımı, Türk hukuk sistemi içerisinde avukatlık mesleği ve avukatlık mesleğinin günümüz toplumsal yaşamındaki önemi konularına değinilmiştir. Ardından, duygusal zekâ kavramı, duygusal zekâ modelleri ve duygusal zekânın önemine yer verilmiş; stres, iş stresi ve avukatlık mesleğinde iş stresi konularına değinilmiştir. Çalışmanın araştırma bölümünde ise duygusal zekânın iş stresi üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla Erzurum Barosu’na kayıtlı avukatlık meslek mensupları ile anket çalışması yapılmış ve elde edilen verilerle regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, duygusal zekâ ile iş stresi arasında pozitif yönlü ilişki bulunduğu görülmüş ve duygusal zekânın iş stresini pozitif yönde etkilediği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Avukatlık, Hukuk, Duygusal Zekâ, Stres, İş Stresi

Kaynakça

• Acar, F. (2001). Duygusal Zekâ Yeteneklerinin Göreve Yönelik ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları İle İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Acar, F. (2002). Duygusal Zekâ ve Liderlik, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(12), 53-68.
• Aktaş A. M. (2001). Bir Kamu Kuruluşunun Üst Düzey Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, 56(4). 25-42.
• Alfini, J. J., Van Vooren, J. N. (1995). Is There a Solution to the Problem of Lawyer Stress-The Law School Perspective, JL & Health, 10(61). 61-68.
• Aslan, Ş., Güzel, Ş. (2018). Duygusal Zekâ, Problem Odaklı Stresle Başa Çıkma, İyileşme ve Duygusal Tükenme İlişkileri, Yonetim Bilimleri Dergisi, 16(31). 59-82.
• Bar-On, R. (1997). Development of the Bar-on EQ-i : A Measure of Emotional and Social Intelligence, The 105th Annual Conventions of the American Psychological Associtaon, August. 1-13.
• Bayat, B. (2008). Endüstri ve Örgüt Psikolojisi. Ankara: Alter Yayıncılık.
• Biçki, S. (2016). Hizmet Sektörü Çalışanlarının İş Stresi ve Tükenmişlik İlişkisi: İstanbul Örneği, Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Büyüközer, G. (2008). The Relationship Between Emotional Intelligence And Personality Factors, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Can, H. (2002). Organizasyon ve Yönetim. (6. Baskı), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cenk, A. (2012). Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu Kararları Işığında Avukatın Görevini Özenle Yerine Getirme Yükümlülüğü, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1). 11–26.
• Çakar, U., Arbak Y. (2004). Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu-Zekâ İlişkisi ve Duygusal Zekâ, D.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3). 23-48.
• Çetinkaya, Ö., Alparslan, A. M. (2011). Duygusal Zekânın İletişim Becerileri Üzerine Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1). 363-377.
• Çırpan. E. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ve Öz-Anlayış Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Daicoff, S. S. (2004). Lawyer, Know Thyself: A Psychological Analysis of Personality Strengths and Weaknesses. American Psychological Association.
• Deniz M. E., Yılmaz E. (2005). Üniversite Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(25). 17-26.
• Ertekin, Y. (1993). Stres ve Yönetim. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Esirgen, S. Ö. (2013). Mecelle ve Fransız Medeni Kanunu Çerçevesinde Vekalet Sözleşmesi, Ankara Barosu Dergisi, (1), 167-184.
• Eymen, U. E. (2007). SPSS 15.0 Veri Analiz Yöntemleri. İstatistik Merkezi Yayın, (1), 167.
• Genç, S, Genç, V, Gümüş, M. (2016). Otel İşletmelerinde Duygusal Zekanın İş Stresi ve İş Yaşam Dengesi Üzerindeki Etkisi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(2/1).
• Goleman, D. (2015). İşbaşında Duygusal Zekâ, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gökcan, H. T. (2009). Açıklamalı Avukatlık Yasası, Avukatların Görev Suçları, Özel Soruşturma Usulü, Hukuki Sorumluluk, Vekalet Ücreti. Ankara: Seçkin.
• Gökcan, H. T. (2009). Yeni Türk Ceza Kanunu Hükümleri Karşısında Avukatlık Mesleği, Ankara Barosu Dergisi(2), 67(2). 151-156.
• Gürbüz, S., Yüksel, M. (2011). Çalışma Ortamında Duygusal Zekâ: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 174-190.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni İnsan ve İnsanlar, (10 Basım), İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kaya, M., Güzel D., Çubukçu B. (2011). Ilıca Şeker Fabrikası Çalışanlarının İş Memnuniyeti, Ergonomik Çalışma Koşulları ve İş Stresi Yönünden İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (25/2), 51-60.
• Kocaoğlu, S. (2012). Üst ve Büro Araması, Postada Elkoyma, İletişimin Denetlenmesi Gibi Çeşitli Koruma Tedbirlerinin Pasif Öznesi Olarak Kuram ve Uygulamada Avukatın Bağımsızlığı, Ankara Barosu Dergisi, (1), 43-69.
• Korkusuz, R., Korkusuz, H. (2008). Avukatlık Hukukuna Giriş. Bursa: Ekin Yayın Dağıtım.
• Mısır, M. H. (2016). Avukatlık Disiplin Hukuku. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Mumcuoğlu, Ö. (2002). Bar-On Duygusal Zekâ Testi’nin Türkçe Dilsel Eşdeğerlik, Güvenilirlik ve Geçerlik Çalışması, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Önen, A. S. (2012). Öğretmen Adaylarının Kişilik Özellikleri ve Duygusal Zekâ Düzeylerinin Stresle Başa Çıkmalarına Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (42). 310-320.
• Özdemir, M. (2015). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Duygusal Zekâları ile Yaşam Doyumlarının İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Pekcanıtez, H., Atalay, O., Özekes, M. (2014). Medeni Usûl Hukuku. Ankara: Yetkin.
• Robbins, S. P., Judge, T. (2015). Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel.
• Şahin, N. H., Güler, M., Basım, H. N. (2009). A Tipi Kişilik Örüntüsünde Bilişsel ve Duygusal Zekânın Stresle Başa Çıkma ve Stres Belirtileri İle İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(3), 243-254.
• Topuz, H. (2005). The Relationship Between Leadership and Emotional Intelligence: A Proposed Development Model for Enhancing Leadership Qualities Among the Officers in the Turkish Navy, Deniz Harp Okulu, Deniz Harp Bilimi ve Mühendisliği Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Türkiye Barolar Birliği, https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/2017-avukat-sayilari-31122017-79803.
• Yılmaz, D. (2008). Türk Hukukunda Kamu Hizmeti Kavramı ve Kriterleri, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1-2). 1215–1234.