TÜRKİYE’DE EĞİTİM POLİTİKALARININ DÖNÜŞÜMÜ: 1980 VE SONRASI

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 9, 1 - 18, 30.09.2020

Sadık Kartal

Öz

Türkiye cumhuriyeti kurulduktan sonra tek kültürlü, milliyetçi ve cumhuriyet ideolojisine bağlı bireyler yetiştirmek amacıyla eğitim sistemi kurgulanmıştır. Belirtilen kavramların içeriği Atatürk İlke ve Milliyetçiliği ile doldurulmuş, çok partili dönemden sonra yukarıda belirtilen kavramların yanında maneviyatçılık da eklenmiştir. 1980’lerden sonra “Türk- Milliyetçi- Dindar” şiarıyla eğitim programları hazırlandı. 1950’lerden sonraki liberal politikalar ve bu politikanın 1980’lerde hayata geçirilmesi ile eğitim sermaye ilişkisi bariz hale gelmeye başlamıştır. Bu dönemden itibaren uygulamaya konan yeni-liberal ekonomi politikalarıyla ekonomik ve toplumsal yapı tamamen dış etkilere karşı korunmasız bırakılmış, eğitim sistemi de bu etkilenmeden nasibini alarak eğitim kurumlarına kar getiren kurum olarak bakılmaya başlanmıştır. Özel okul, dershane ve vakıf yükseköğretim kurumları devlet tarafından desteklenerek yaygınlık kazanmışlardır. Böylelikle Türkiye Eğitim sistemine Cumhuriyet tarihi boyunca en köklü bakış değişikliği 1980 sonrası yaşanmıştır.

Anahtar Kelimeler

eğitim, türk eğitim sistemi, eğitim politikaları

Kaynakça

• Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2015.
• Althusser, Louis. İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları (Çev: A. Tümertekin). İstanbul: İthaki Yay., 2014.
• Çakır, Ruşen, Bozan , İfan ve Talu, Balkan, İmam Hatip Liseleri: Efsaneler ve Gerçekler, İstanbul; Tesev Yay., 2004.
• Çelenk, Süleyman, Cumhuriyet döneminde ilköğretim, İlköğretim Programları ve Gelişmeler içinde, Ankara; Nobel Yay., Dağt., 2000.
• Duman, Tayyip, Atatürk’ün kültür ve eğitim anlayışı, Cumhuriyet’in İlk Yıllarından Günümüze Eğitim içinde, Ankara; Gazi Üniversitesi Yay., 2007.
• Ekici, Selda ve Bülent Yılmaz, “FATİH Projesi Üzerine Bir Değerlendirme”, Türk Kütüphaneciliği 27/ 2 (2013): 317- 339.
• Erdoğan, Mustafa, Eğitim, Üniversite ve Siyasal Toplum, Liberal Düşünce, 11(41-42), 2006.
• Gutek, Gerald L.. Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar (Çev. N. Kale). Ankara: Ütopya Yayınları, 2017. Gülcan, Murat G., “Avrupa Birliğine Adaylık Sürecinde Türkiye Eğitim Sisteminin Yapısal Sorunları Ve Yapısal Uyum Modeli Araştırması”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2003.
• Kartal, Sadık, “Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Eğitim Sistemimizde Değiştirilmesi Gereken Noktalar”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013/ Özel Sayı: 248- 262.
• Kılıç, Ruhi, “Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Kapsamında Müfredat Laboratuvar Okulları Uygulamasının Değerlendirilmesi”, Eğitim ve Bilim, 22/ 109 (1998): 32-36.
• Tezcan, Mahmut, “Atatürk’ün eğitim anlayışına felsefi ve sosyolojik bir yaklaşım”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 5/15 (1989):557-594.
• Yolcu, Hüseyin ve Aslan Bayram, “Eğitimde Teknoloji Kullanımı: Fatih Projesine Eleştirel Bakış”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16/4, (2016): 2111-2143.
• Yolcu, Hüseyin, “Neo-Liberal Dönüşümün Yaşandığı Ülkelerde Yerelleşme ve Okul Özerkliği Uygulamaları”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6/ 12, (2010): 253– 273.
• Yolcu, Hüseyin, “Neo-Liberalizm ve Eğitim Politikası”, Bilim ve Gelecek Dergisi, (2010)/71: 45-51.